استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
عدالت شهود
سوال : الف: شرط است که در طلاق شهود عادل باشند، بفرمایید منظور عدالت واقعی است یا حسن ظاهرِ شهودِ معرفی شده از سوی زوج یا زوجه کفایت می کند؟
ب: اگر بعد از اجرای صیغه ی طلاق معلوم شود شهود عادل نبوده اند، طلاق واقع شده صحیح است؟ و آیا سر دفتر می تواند بعد از پایان عده ی شرعی زوجه، وی را به عقد نکاح دیگری درآورد؟
جواب : الف: عدالت در شهود بر طلاق، عدالت واقعی است و حسنِ ظاهرِ موجبِ وثوق، کفایت می کند.
ب: طلاق مفروض در سؤال صحیح نیست و سر دفتر نمی تواند زوجه ی مزبور را به نکاح دیگری درآورد.
عدالت شاهد
سوال : آیا با جاری ساختن اصل اصالة الصحة می توان فردی را که ریش خود را تراشیده به عنوان شاهد عادل در طلاق قبول کرد؟
جواب : در صورتی که احتمال معذور بودن و یا ندانستن برود اصالة الصحة جاری است.
شرط درخواست طلاق
سوال : اگر زوجه خارج از عقد و بلکه بعد از عقد به همسر خود بگوید: «به من تعهدی بده که هر وقت خواستم با طلاق من موافقت کنی و مرا بلا قید و شرط طلاق دهی»، آیا تعهد مذکور صحیح و لازم الوفاء می باشد؟ با توجه به قاعده ی «الطلاق بید من أخذ بالساق» و اینکه ظاهر مشهور فقها این قاعده را حکم می دانند و با توجه به سایر مقررات فقهی و اینکه تعهد مذکور نیز عملاً زن را اختیار دار طلاق می کند.
جواب : چنان چه شرط مذکور در ضمن عقد لازمی شده باشد، نافذ و لازم الوفاء است و با قاعده ی مذکور منافات ندارد.
رجوع در طلاق رجعی
سوال : آیا بعد از خوانده شدن صیغه ی طلاق رجعی، رجوع مرد به دادگستری نه به زن و بدون رضایت و اطلاع همسر درست است و صیغه ی طلاق باطل حساب می شود؟
جواب : باید از مرد کلام یا فعلی سر زند که نشان دهنده ی رجوع باشد و این رجوع می تواند با مراجعه به دادگستری و اعلام رجوع صورت پذیرد، هرچند بدون رضایت و اطلاع همسر باشد.
احراز عدالت شهود
سوال : صحت طلاق منوط است به حضور و استماع دو شاهد مرد عادل است، حال اگر زوج یا زوجین شهود عادل خود را در دفترخانه حاضر نمایند که دارای حسن ظاهرند ولی سر دفتر آن ها را نمی شناسد (سر دفتر زوج مطلق را ارشاد نموده که عدلین خود را که داری حسن ظاهر بوده و اهل انجام واجبات و ترک محرمات باشند به عنوان شهود طلاق حاضر کند)، با استغفاری که شهود حاضر می نمایند، مرقوم بفرمایید:
1) الف: اگر سر دفتر صرفاً به وکالت از زوج حاضر درجلسه، مجری صیغه ی طلاق با قصد انشاء باشد، احراز عدالت شهود از سوی زوج کفایت می کند؟
ب: اگر زوج وکالت مطلق به سر دفتر برای طلاق همسرش بدهد، باز هم سر دفتر می تواند با احراز عدالت از شهود که زوج یا زوجین نموده اند اجرای صیغه ی طلاق نماید؟
2) ظاهراً حضرتعالی در کتاب استفتائات خود (شماره ی 1437) اجرای صیغه ی طلاق را توسط سر دفتر طلاق به صورت تلفنی که عدلین هم زمان استماع نمایند (بصورت کنفرانس یا پخش از بلندگوی تلفن) جایز دانسته اید، آیا صحیح می باشد؟
جواب : در هر سه مورد مفروض در سؤال، طلاق صحیح می باشد.
اجرای صیغه ی طلاق بصورت تلفنی
سوال : آیا اگر سر دفتر به وکالت از زوج، صیغه ی طلاق را بصورت تماس تلفنی که عدلین آن تماس تلفنی را همزمان استماع نموده و بشنوند، قرائت و جاری نماید، برای طلاق کفایت می کند یا خیر؟
جواب : بله کفایت می کند و طلاق مزبور صحیح می باشد.
حق رجوع
سوال : 1. اگر در ایام زوجیت دخول صورت نگرفته و زوجه بدون بذل مهریه ی خود طلاق قضایی باین گرفته باشد، در این صورت آیا مرد در ایام عده، حق رجوع خواهد داشت یا خیر؟
2. صیغه ی طلاق زوجین بصورت رجعی جاری خواهد شد یا بصورت خلعی؟
جواب : 1) از آنجا که دخول صورت نگرفته لذا عده هم برای زوجه تصور نمی شود و رجوع در عده موضوع ندارد و نوع طلاق بائن است و مرد می تواند دوباره با او ازدواج کند.
2) چون طلاق علی کل حال باین بوده است، صیغه ی خاصی لازم ندارد.
احراز عدالت شهود
سوال : در شرایط صحت طلاق آورده اید که دو مرد عادل صیغه ی طلاق را حضوراً بشنوند. بفرمایید احراز عدالت شهود تکلیف خود زوج است چون طلاق از اختیارات اوست یا تکلیف سر دفتری است که به وکالت از زوج صیغه ی طلاق را جاری و همسرش را طلاق می دهد؟
جواب : در مفروض سؤال چنان چه زوج عدالت شاهدین را احراز نموده کافی است ولو به نظر مجری صیغه ی طلاق عادل نباشند و بطور کلی ترتیب آثار طلاق صحیح برای هر کسی مشروط است به احراز طلاق صحیح ولو با اجرای أصالة الصحة در عمل غیر.
احراز عدالت شهود
سوال : زوجین برای ثبت واقعه‌ ی طلاق به دفترخانه مراجعه و سر دفتر از زوج می خواهد عدلین خود را که اهل انجام واجبات و ترک محرمات و دارای حسن ظاهر باشند با خود بیاورد و سر دفتر صرفاً برای اجرای صیغه ی طلاق از طرف زوج وکالت می گیرد، در این صورت آیا احراز عدالت شهود بر عهده ی زوج است و سر دفتر تکلیفی ندارد؟
جواب : بله، در مفروض سؤال احراز عدالت بر عهده ی زوج است.
احکام طلاق
سوال : اگر بعد از ازدواج صرفاً شوهر در دبر زن دخول کرده باشد، آیا در صورت وقوع طلاق فی مابین: 1. آیا این زن در حکم باکره است و برای ازدواج بعدی نیاز به اذن ولی دارد؟ 2. بعد از طلاق باید عده شرعیه نگه دارد یا عده ندارد؟ 3. تمام مهریه به زن می رسد یا نصف مهریه؟
جواب : 1) خیر، در فرض مذکور باکره محسوب نمی شود و برای ازدواج بعدی نیازی به اذن ولی ندارد.
2) بله باید بعد از طلاق عده نگه دارد.
3) در فرض دخول (چه از دبر و چه از قبل) زوجه مستحق تمام مهریه است.
حضور عدلین در طلاق
سوال : آیا سردفتر طلاق می تواند با وکالتی که از زوجه برای بذل و از زوج برای طلاق گرفته به خاطر عدم احراز عدالت در حاضرین صیغه صوری و بعد از چند ساعت در حضور عدلین صیغه طلاق واقعی جاری و به اطلاع زوجه برای نگاه داشتن عده بنماید؟
جواب : اشکال ندارد، بلکه لازم است جهت اجرای مورد وکالت در حضور عدلین طلاق را جاری کند.
درخواست طلاق
سوال : آیا می توانم از برادرم که چند زن در اختیار دارد بخواهم یکی از زنان خود را طلاق دهد؟ بصورت مجهول نه، بلکه فردی مشخص از آن زنان و او هم قبول کند. آیا این کار از نظر فقه حرام است یا خیر؟
جواب : از شأن مؤمن بدور است که چنین درخواست هایی داشته باشد.
طلاق به دلیل عسر و حرج زن
سوال : اگر مرد مدتی ترک زندگی مشترک نموده باشد و زن به دلیل عسر و حرج خواستار طلاق باشد 1. طلاقی که حاکم به آن حکم می کند رجعی است یا بائن 2. اگر بائن است خلع است یا غیر آن 3. اگر خلع است مقدار فدیه را چطور مشخص میشود و قبولی فدیه با کیست؟
جواب : طلاقی را که حاکم در موارد عدم انفاق زوج و طلاق ندادن می دهد در حکم طلاق بائن است و لیکن طلاق خلع نیست تا نیاز به بذل داشته باشد.
شرایط احصان در زنا
سوال : همانطور که مستحضرید طلاق رجعی مرد و زن را از شرایط احصان خارج نمی کند - در زمان اسلام بعد از طلاق رجعی زن و مرد در یک خانه می ماندند تا زمان عده به پایان برسد حال با این دیدگاه که زن در ان زمان در دسترس بوده و مرد می توانسته رجوع نماید آیا در زمان ما که زن و مرد قبل از طلاق هم با هم نیستند و جدا زندگی می کنند آیا باز طلاق رجعی مرد و زن را از شرایط احصان خارج نمی کند؟
جواب : خیر با تحقق طلاق رجعی زن و مرد از شرایط محصنه بودن خارج نمی شوند و همچنان دارای همسر محسوب می گردند. و بین آن که زن بعد از طلاق رجعی همچنان در خانه شوهر باشد و یا نباشد فرقی نیست مگر این که به نحوی باشد که امکان مقاربت نباشد.
احكام طلاق
سوال : آيا مرد در هر حال و در هر زمان و روز می تواند زنش را طلاق دهد طبق ميل خود يا خير؟
جواب : بله، ولی طلاق زن موافق، مکروه و مبغوض خداوند است.
احكام طلاق
سوال : خانمی در زمان عقد (دائم) تمام مهريه خود را به همسرش می بخشد و بعد از مدتی زوجين تصميم به طلاق می گيرند. در حالی که هنوز در دوران عقد هستند و دخولی صورت نگرفته و دختر همچنان باکره هست. چون دختر در زمان عقد فقط نصف مهريه را مالک می شده و در زمان عقد همه را بخشيده آيا اکنون مرد نصف مهريه را از زن طلبکار است؟
جواب : بله، طلبکار است.
صیغه طلاق
سوال : احتراما اينجانب در سال 80 با خانمی با مهريه 150 سکه بهار آزادی ازدواج دايم نمودم؛ پس از يکسال عقد و دو سال زندگی مشترک در سال 83 با اصرار فراوان زوجه و کراهت شديد وی دادگاه گواهی عدم امکان سازش را صادر نمود و نهايتا
پس از رسيدگی در دادگاه عليرغم وقوع نزديکی و دخول ؛دادگاه محترم با توجه
به اضهارات دو طرف که اعلام نموديم هنوز عقد بسته هستيم و مواقعه صورت
نگرفته اقدام به صدور رای طلاق نمود و نوع طلاق را بر اساس غير مدخوله بودن
زوجه, طلاق باين اعلام و مهريه را نصف اعلام نمود که در دفترخانه
هم صيغه طلاق باين خوانده شد
سؤال1: با عنايت به اينکه دخول واقع گرديده و ميبايست طلاق به صورت رجعی صادر و صيغه طلاق رجعی خوانده مى شد و زوجه عده نگه مى داشت؛ آيا طلاق صورت گرفته به صورت باين و صيغه طلاق باين که در دفترخانه خوانده شده صحيح است يا خير؟
سؤال2: با عنايت به اينکه يکی از آثار غير مدخوله بودن پرداخت نصف مهريه است آيا زوجه مى تواند در حال حاضر نسبت به تمامی مهريه اقدام نمايد و آيا زوج مکلف به پرداخت کل مهريه زوجه است؟
سؤال3: در توافق صورت گرفته در جلسه دادگاه که منجر به صدور گواهی عدم امکان سازش گرديد، مقرر گرديد که زوج ماهيانه مبلغ چهل هزار تومان به زوجه پرداخت نمايد و مبنای طلاق نيز همين پرداخت چهل هزار تومان به زوجه بوده است؛ آيا زوجه مى تواند به علت عدم پرداخت مهريه از جانب زوج مطالبه ماهيانه يک سکه بهار آزادی نمايد؟
جواب : ـ 1- طلاق بائن و طلاق رجعی از نظر صيغه و آنچه با صيغه انشاء می شود يکی هستند بنابر اين طلاق در مورد سوال صحيح است و رجعی محسوب می شود و زوجه بايد عده نگه دارد.
2- زوجه مستحق تمام مهر است مگر اينکه مقداری از آن را إبرا کند (بخشيده باشد).
3- در صورت مطالبه زوجه زوج بايد هر مقداری را که متمکن از پرداخت آن است بپردازد مگر اينکه طرفين مصالحه کرده باشند که زوجه مهريه را به صورت قسطی بگيرد و شرط شود که زوج طلاقش بدهد که در اين صورت زوجه حق مطالبه بيشتر را ندارد.