استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
احکام بانوان
سوال :

خانمی در ۴۶ سالگی دچار یائسگی زودرس شده است. حال اگر ایشان ازدواج موقت نماید، نیاز به نگهداشتن عده دارد یا خیر؟

جواب :

بله، باید عده نگه دارد.

زناشویی
سوال :

بنده و همسرم در ازدواج دائم تصمیم به طلاق توافقی گرفتیم و هر دو به این موضوع رضایت داریم و جلوی بزرگترها اقرار به اینکه می خواهیم طلاق بگیریم را داشته ایم. حدود چهار ماه است که جدا زندگی می کنیم و هیچ رابطه احساسی و فیزیکی وجود نداشته و حداقل چهار دوره پریود شدم. متأسفانه سیستم ادارات جهت انجام فرآیند طلاق، حداقل دو تا سه ماه دیگر طول می کشد و به هیچ وجه بنا به رجوع کردن ندارم. من و شوهرم بعد از گذشت حداقل شصت روز که همدیگر را زن و شوهر نمی دانیم و جدا زندگی می کنیم، آیا همچنان در تعهد همدیگر هستیم؟ آیا بایستی بعد از اجرای طلاق توسط دادگاه خانواده بعد از شش ماه جدا زندگی کردن هم عده نگه دارم؟

جواب :

تا زمانی که صیغه طلاق جاری نشده، همچنان عقد زوجیت باقی است و نگه داشتن عده بعد از جاری شدن صیغه، لازم است.

ازدواج در زمان عده
سوال :

اگر زنى با مردی دو بار ازدواج كند، به طوريكه ازدواج اول منقطع و در زمان عده طلاق از همسر قبلى بوده و ازدواج دوم دايمى و خارج از زمان عده صورت گرفته باشد، آيا به استناد اينكه اولين ازدواج او در زمان عده صورت گرفته، ازدواج دوم او نيز باطل است؟

جواب :

چنانچه پس از ازدواج موقت اول در حال عده طلاق، آمیزش صورت گرفته باشد، بر زوج حرام مؤبد است و بالطبع ازدواج دوم باطل خواهد بود؛ ولی اگر پس از ازدواج اول در حال عده طلاق، آمیزشی صورت نگرفته باشد و هر دو جاهل به حکم و موضوع باشند و ازدواج دوم پس از گذشت عده طلاق واقع شده باشد، ازدواج دوم صحیح است.

ازدواج در زمان عده
سوال :

با توجه به اينكه طبق احكام شرعى، عده طلاق در نكاح موقت دو طهر می باشد، اگر زنى در نكاح موقت، پس از طلاق و يا بذل مدت از سوى زوج خود، قبل از پايان دو طهر و تنها با پشت سر گذاشتن ٤٥ روز به عقد موقت مرد ديگرى درآيد و پس از آن نيز با همان مرد ازدواج نمايد، تكليف شرعى ازدواج اول و دوم او چيست؟ حكم شرعى مرد و زنى كه با آگاهى كامل و با علم به پايان نرسيدن مدت عده از طلاق اول، با يكديگر ازدواج می كنند، چيست؟

جواب :

ازدواج مذکور در اثنای عده و قبل از پایان دو طهر کامل، حرام است و چنانچه دخول انجام گرفته، موجب حرمت ابدی است و سؤال دوم نیز حکمش مشخص شد.

یائسگی قبل از اتمام عده طلاق
سوال : خانمی قبل از اینکه عده طلاقش تمام شود یائسه شده است، آیا باید عده را تمام کند یا اینکه لازم نیست؟
جواب : لازم است مابقی شهور را تکمیل کند مثلا اگر یک بار بعد از طلاق حیض شده سپس یائسه شده است، دو ماه دیگر را باید صبر کند تا عدّه او تمام شود.
عده زنی که رحم خود را برداشته
سوال : آیا زنی که در سنّ حیض است و رحم خود را قبلاً بیرون آورده بود باید بعد از طلاق عدّه نگه دارد؟ عدّه وفات چطور؟
جواب : بله در هر دو فرض باید عده نگه دارد.
عده در ازدواج موقت
سوال : آیا در عقد موقت اگر زن قبل از تمام شدن مدت صیغه بدون این که با مرد رابطه ی بدنی داشته باشد پریود شود و بعد از آن هم رابطه ای نداشته باشد و بعد از تمام شدن مدت دوباره پریود شود عده اش تمام است؟
و یا حتما باید بعد از تمام شدن مدت صیغه دو بار پریود شود؟
جواب : اگر در زمان ازدواج دخولی صورت نگرفته باشد، نگه داشتن عدّه لازم نیست و اگر دخول صورت گرفته باشد باید بعد از تمام شدن مدت صیغه، دوبار عادت ماهیانه را بگذراند
نگه داشتن عده
سوال : اگر زوجین با طلاق خلعی از هم جدا شوند و داخل عده شرعی با هم عقد موقت بکنند و شوهر قبل از تمام شدن مدت عده طلاق خلعی بذل مدت نماید، بفرمائید این زن چه مدت عده باید نگه دارد؟ الف: در موردی که در عقد موقت دخول صورت بگیرد. ب: در موردی که در عقد موقت دخول صورت نگرفته.
جواب : در فرض (ب) زن باید همان عده طلاق خلعی را تمام کند، اما در فرض (الف) باید طولانی ترین عده را بگیرد.
نگه داشتن عده
سوال : اگر مرد زنش را طلاق رجعی دهد و در ایام عده به وی مراجعه نماید و بدون نزدیکی مجدد اوی را طلاق دهد، بفرمایید عده این زن از کدام تاریخ و به جه مدت خواهد بود؟
جواب : عده آن زن از زمان طلاق دوم شوهر او شروع می شود.
رجوع در عده
سوال : اگر مرد به همسر مطلقه خود در عده خلع مراجعه کند و او را مجبور به آمیزش نماید، آیا عمل او زناست؟ و اگر زناست حدش رجم است یا جلد؟
جواب : اگر مرد معتقد بود که این آمیزش زنا نیست، این عمل زنا نبوده بلکه وطیء به شبهه است و چنانچه زن را قانع به قبول بذل کرده باشد، عمل مزبور نه زنا است و نه وطیء به شبهه، بلکه رجوع از طلاق خلع به حساب می آید و طلاق مزبور رجعی می گردد و مواقعه مزبور رجوع از طلاق است.
عده
سوال : اگر شخصى با زنى به صورت عقد موقّت ازدواج كند و تصميم بگيرد كه مدت صيغه را به زن ببخشد و از طريق واسطه اى به زن خبر دهد، لكن واسطه رساندن خبر را به تأخير انداخته است. آيا عده زن از لحظه اى كه خبر به او رسيده شروع می شود يا از لحظه اى كه همسر سابق او به واسطه خبر داده است؟
جواب : عده از زمان ابراء و بخشیدن مدت عقد شروع مى شود.
عده طلاق
سوال : عده زنى كه به عقد موقت درآمده چقدر است؟
جواب : اگر زن حامله نباشد و حيض شود عده او گذراندن دو حيض كامل بعد از تمام شدن مدت يا ابراء و بخشیدن مدت به اوست و اگر حيض نمى شود اما در سنّ حيض ديدن است عده او چهل و پنج روز است. اگر همسر زن مرده است عده او چهار ماه و ده روز است و اگر زن حامله باشد عده غير وفات وضع حمل و عده وفات طولانى ترين مدت يعنى چهار ماه و ده روز و وضع حمل است.
عده طلاق
سوال : بعد از درگيرى هاى قومى در كشور عراق بعضى از افراد ناپديد شده و بازنگشتند و سرنوشت آنها نامعلوم است؛ آيا در مناطق درگيرى كشته شده و يا بازداشت و ربوده شده اند. نظر بيشتر مردم اين بود كه اين افراد كشته شده اند اما يقين به اين مطلب وجود ندارد، آغاز اين درگيرى ها از سال 2007 بوده است. سؤال: 1. حكم زنان و خانواده آنها چيست؟ 2. آيا همسر او بايد عده نگه دارد تا بتواند ازدواج كند و سرنوشتش مشخص شود؟ 3. آيا راهى براى تحقيق و اصلاح امر وجود دارد؟
جواب : زن مردى كه غايب شده اگر خبرى از او به دست آيد يا علم به زنده بودن او پيدا شود بايد صبر كند بنابر تفصيلى كه در كتاب «منهاج الصالحین» آمده است، همچنين اگر خبرى از او به دست نيامده اما ولى مرد از مال مرد غايب يا مال خود نفقه زن را مى دهد زن بايد صبر كند. اگر مرد غايب مالى ندارد و ولى مرد نيز از مال خود نفقه زن را
نمى دهد اگر زن مى تواند، صبر كند و اگر نمى تواند مشهور اين است كه زن به حاكم شرع رجوع كند پس چهار سال براى زن مهلت تعيين مى شود، پس از مرد در جهاتى كه ناپديد شده جستجو مى شود اگر زن علم به حيات مرد پيدا كرد صبر مى كند، اگر به مرگ او علم پيدا كرد عده وفات را نگه مى دارد. اگر چهار سال تمام شد و وضعيت مرد مشخص نشد حاكم به ولى مرد امر مى كند كه زن را طلاق دهد و اگر امتناع كرد او را مجبور مى كند. اگر مرد، ولى نداشت يا اجبار ولى مرد ممكن نبود حاكم شرع زن را
طلاق مى دهد سپس زن عده وفات را نگه مى دارد و ترک آرايش از سوى زن نيز لازم نيست. پس زمانى كه زن از عده خارج شد نسبت به همسرش بيگانه مى شود با هر كس كه بخواهد ازدواج كند و اگر در اين هنگام همسر زن بيايد ديگر نسبت به زن حقى ندارد. آن چه از فتواى مشهور ذكر شد قريب (به صحت) است.
عقد دوباره
سوال : كسى كه زنش را طلاق خلع داده است، آيا مى تواند در عدّه اش او را مجدداً برای خود عقد دائم کند؟
جواب : زن در عده ی طلاق خلع به دو صورت می تواند به زوجِ قبل از طلاق برگردد: 1) با عقد دائم. 2) با رجوع زوجه از بذل که طلاق در این صورت رجعی می شود و رجوعِ مرد نیاز به اجرای صیغه ی عقد ندارد.
نگه داشتن عده
سوال : اگر بعد از اتمام عده، زن متوجه شود که طلاق بدون شاهد بوده و دوباره طلاق را جاری کنند، آیا باید دوباره عده نگه دارد یا همان زمان کاقی است؟
جواب : بله، باید پس از جاری شدن مجدد صیغه ی طلاق با شرایط آن، عده نگه دارد.
طلاق رجعی
سوال : آیا اگر آمیزش در عده ی طلاق رجعی از دبر باشد حکم قبل را دارد؟
جواب : تفاوتی نمی کند و موجب رجوع می شود.
زمان عقد
سوال : مقدمه: مگر نه اينكه مصوبات مجلس شوراى اسلامى لازم الاجراست ؟
متن سوال: در مورد اينكه اگر سه ماه عده طلاق بگذرد ديگر نيازى به سه پاكى نيست. يعنى قانون سه ماه را ملاك زمان لازم براى عده دانسته و براى ثبت ازدواج منعى نمى داند.
حال اگر كسى پنج پاكى از آخرين رابطه ديده باشد و در تاريخ 28-9-91 خطبه طلاق خوانده شده باشد و سه ماه هم گذشته باشد و هنوز سه پاكى بعد از طلاق را نديده باشد، به حكم قانون چون سه ماه گذشته مي تواند عقد انجام دهد در تاريخ 28-12-91. باتوحه به اجازه قانون و عرف عادات ماهيانه كه سه ماه به طول مى انجام قانون وضع شده است و مى تواند عقد نمايد.
حال بفرماييد آيا در اين شرايط منعى براى ازدواج بعد از سه ماه هست يا خير؟
جواب : اگر زن داراى عادت ماهيانه مرتب باشد بعد از اينكه صيغه طلاق (با تمام شرايط ذكر شده) جارى شد بايد سه مرتبه عادت ماهيانه ببيند و بعد از ديدن سومين حيض، مى تواند با مرد ديگرى ازدواج كند و اگر عادت مرتبى نداشته باشد بايد بعد از اجراى صيغه طلاق سه ماه عده نگه دارد. لذا در فرض مسئله مذكور چنانچه عادت ماهيانه مرتبى دارد بعد از اجراى صيغه طلاق تا سومين حيض را نديد ازدواج او صحيح نمى باشد حتى اگر سه ماه گذشته باشد.
عده
سوال : اگر زنی درمدت ازدواج خود فقط از عقب نزدیکی کرده باشد آیا عده دارد؟ آيا بين عقد موقت و دائم در اين مسأله فرقى وجود دارد؟ وعده اش چند ماه می باشد؟
جواب : بله بايد عده نگه دارد و فرقى بين عقد موقت و دائم وجود ندارد و در صورتي كه حيض مى بيند عده او در عقد موقت دو حيض كامل و در عقد دائم سه حيض مى باشد و در صورتى كه خون حيض نمى بيند عده او در عقد موقت 45 روز و در عقد دائم سه ماه مى باشد و در صورتى كه آن زن باردار باشد عده اش تا دنيا آمدن يا سقط شدن بچه است.
عدّه
سوال : عده زنى كه با دارو از عادت ماهيانه خود جلوگيري مي كند در عقد منقطع چه قدر است؟
جواب : عده اش دو حيض كامل است. بنابراين بايد مدتي از خوردن دارو خودداري كند تا دوبار حيض شود.
عده
سوال : زن شوهرداري درتاريخ 4/8/90 ازشوهرش تقاضای طلاق نموده و شوهرش درتاريخ 7/8/90 طلاق رجعي مي‏دهد.
در تاريخ 10/8/90 رجوع مي‏کند اما زن به خيال اينکه طلاق داده در تاريخ 5/8/90 با روحاني‏ اى که درس خارج مي‏خواند عقد مي‏نمايد.
وقتي شوهرش متوجه مي‏شود با زن دعوا مي‏کند و به وي مي‏گويد عقد زن شوهردار باطل است، قول جدايي مي‏دهد ولي جدا نشده و ادامه می‏دهد. به فرد روحانی هم پیام داده می‏شود و وی نیز در جریان موضوع قرار می‏گیرد که زنی که عقد کرده شوهر دار است. مرد به این موضوع توجهی نمی‏کند.
در اینجا زن عالم به موضوع و حکم است. مرد نیز در ابتدا جاهل به موضوع و عالم به حکم بوده که به وسیله پیام متوجه می‏شود و عالم به موضوع و حکم می‏گردد.
حال اگر طلاق تاریخ 4/8/90 را نیز جاری بدانیم، عقد این دو نفر در بین عده بوده است.
با توجه به مطالب فوق:
1- چه زن را شوهر دار فرض نماییم، چه مطلقه بین عده، اگر نزدیکی کنند، زنای محصنه محسوب می‏گردد؟
2- آیا این نزدیکی حرمت ابدی نمی‏آورد؟
جواب : 1) نسبت به زن اگر علم به بطلان عقد دوم داشته باشد و سایر شرایط احصان نیز حاصل باشد زنای محصنه محسوب می شود.
2) جوابش در استفتای قبل داده شد، بله در صورت دخول حرمت ابدى حاصل شده است.