1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. اداری
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
مناسب ها و عزاداری ها
سوال :

با توجه به ایام محرم و باب شدن خواندن زیارت عاشورا در ادارات دولتی؛ با خواندن زیارت عاشورا در ساعات اولیه کاری که بعضاً ارباب رجوع برای انجام شدن کارش در اول وقت در اداره حاضر می شود تا زودتر کارش انجام شود، با نبود کارمند در محل کار مواجه می شود. آیا خواندن زیارت عاشورا در ساعات اداری جایز است؟

جواب :

چنانچه عمل مذکور طبق ضوابط مربوطه صورت بگیرد، اشکالی ندارد.

درخواست وجه از طرف ناظر
سوال : اینجانب پیمانکار هستم. در بعضی از پیمان ها اشخاصی تحت عنوان ناظر شرایط کار را سخت و دشوار می کنند و به زبان های مختلف تحت عنوان حق المشاوره یا قرض و ... در خواست وجه می کنند و گاها پیمانکار در شرایط اضطرار مجبور به پرداخت وجه خواهد شد و در صورت عدم پرداخت وجه با اختیاراتی که دارند زیان های فراوانی را به پیمانکار وارد می نمایند. در چنین شرایطی که پیمانکار هیچ گونه امتیازی را نه نیاز دارد و نه درخواست می کند و نه از طرف درخواست کننده وجه داده خواهد شد، تکلیف پیمانکار چیست؟
جواب : اگر پرداخت وجه خلاف قوانین نباشد و در مقابل انجام خدمتی باشد، اشکال ندارد و در غیر این صورت، جایز نیست.
پول اهدایی دولت به کارمندان
سوال : حكم پول سلفى كه دولت در مقابل كار و فايده معين به كارمندان مى دهد چيست؟
جواب : گرفتن آن مانند مال مجهول المالک جايز است و پرداخت اضافه از روى اضطرار اشكالى ندارد اين حكم براى دولت هايى است كه حكم فقيه جامع الشرايط در آن نافذ نيست.
کارمند اداری
سوال : من كارمند هستم و دو روز را كار مى كنم و چهار روز را استراحت مى كنم و اين نظامِ معمولِ اداره شبه امنيت است و ما با مجرمين و تروريست ها و كسانى شبيه به آنها به طور غيرمستقيم ارتباط داريم به اين صورت كه ما براى كسانى كه با آنها ارتباط مستقیم دارند بعنوان نيروهاي پشتيبان فعالیت می کنیم. آيا جايز است به هر علتى در كارم تأخير كنم؟ آيا جايز است براى كارهاى شخصى از كارم غيبت كنم؟ آيا جايز است براى اينكه از كارم تأخير يا غيبت كنم به مسئولم مالى يا هدیه اى بدهم؟ با توجه به اينكه مرجع تقليدم نماز جمعه را واجب مى داند آيا جايز است براى حاضر شدن در نماز جمعه يا رفتن به زيارت از كارم تأخير كنم؟ آيا در حال نگهبانى اجبارى جايز است براى خواندن نماز واجب نگهبانى را ترك كنم؟ لطفاً حكم پولى كه دريافت كرده ام را در صورت كوتاهى در هريک از اين موارد بيان فرماييد همچنین حكم هر يک از اين موارد را در صورت ضرورت و غير ضرورت بيان فرماييد؟
جواب : تأخير و غيبت از كار با اختيار، چه با هديه و چه بدون هديه جايز نيست. حضور در نماز جمعه يا اداى نماز واجب مجوز تأخير يا غيبت نيست لكن پولى را كه به عنوان استخدام گرفته ايد براى شما حلال است.
کوتاهی در انجام کار
سوال : حكم كارمندى كه در انجام كار رسمى كه به او محول شده كوتاهى كرده و خواهان دريافت حقوق ماهانه در مقابل كار خويش است چيست؟ حكم حقوقى كه در مقابل روزى كه در كار خود كوتاهى كرده دريافت نموده چيست؟
جواب : اگر حقوق ماهيانه در قبال استخدام در شرکت هاى دولتى باشد، گرفتن حقوق جايز است لكن كارمند با كوتاهى در كار مرتكب خلاف مى شود. كار در شركت هاى خصوصى با توجه به چگونگى قرارداد با آن شركت وضعيت متفاوتى دارد، پس اگر اخذ حقوق ماهيانه مانند اداره هاى دولتى در مقابل استخدام باشد، گرفتن حقوق جايز است و اگر در قبال
كار (و به صورت پروژه اى) باشد به مقدارى كه در كار كوتاهى شود از حقوق كم مى شود.
استفاده از ماشین اداره
سوال : از طرف اداره حكومتى كه در آن مشغول به كار هستم ماشينى دريافت كرده ام. به طور كتبى درخواست استفاده از ماشين براى رفت و آمدهاى رسمى ادارى و استفاده شخصى را نموده ام و وزير با آن موافقت كرده است. با توجه به اين كه هزينه سوخت تعويض روغن، تعمير و تمامى هزينه هاى ماشين بر عهده من است و اداره هيچ هزينه اى براى ماشين نمى پردازد، آيا جايز است از آن براى رفت و آمد شخصى مانند رفتن به زيارت و صله رحم استفاده كنم؟
جواب : جواز اين مطلب به توافق شما با اداره برمى گردد.
مازاد حقوق کارکنان
سوال : اینجانب کارمند یکی از مراکز دولتی می باشم که حقوق و دستمزد بنده بیشتر از نطام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت می باشد و بنده احساس نمودم که این مازاد به حق نمی باشد لذا طی درخواست کتبی به کارگزینی محل کار درخواست حذف و یا استرداد مازاد حقوق خویش به بیت المال را نمودم که طی پاسخ شفاهی و نوشته غیر رسمی به بنده اعلام گردید که تحقق این امر امکان ندارد و بنده به این درخواست اکتفا ننموده و درخواست خویش را مجدداً به مقام مسئول بالاتر ارائه نمودم که در پاسخ به بنده اعلام نمودند که به لحاظ قانونی این امکان وجود ندارد و صرفاً بنده در صورت اصرار به این کار می توانم مازاد حقوق را به شماره حساب دولت واریز نمایم. سوال بنده از حضرتعالی این است که وظیفه شرعی بنده در این خصوص چیست؟ در صورتی که حکم به پرداخت مازاد حقوق توسط بنده به حساب دولت را می فرمایید آیا به لحاظ شرعی این اجازه را دارم که این مبلغ را به حساب دولت نریخته و صرف نیازمندان نمایم یا اینکه اجازه دخل و تصرف ندارم و همچنین خمس به این مبلغ در چه صورتی تعلق می گیرد؟
جواب : با نظر به اینکه مبالغ مازاد بر حقوق ممکن است بر اثر اختیارات قانونی باشد که در برخی موارد خاص ملحوظ است، وظیفه ای نسبت به مبالغ مزبور ندارید، ولی چنانچه این جهت هم محتمل نباشد و یقین داشته باشید دریافت وجوه مذکور خلاف قانون است بایدبه حساب دولت مسترد شود.
تسویه حساب کارمندان
سوال : در بسیاری از ادارات به عنوان تعاونی و یا صندوق های پس انداز کارمندان دولت به منظور تقویت توان مالی کارمندان، از محل مشارکت کارمندان با سازمان متبوع به نام و برای تأمین آتیه کارمندان دولت سرمایه گذاری و درآمد زایی انجام می گیرد و سود حاصله در پایان سی سال خدمت و یا در زمان ترک عضویت به کارمندان پرداخت می گردد، لیکن برخی از این سرمایه گذاری ها مانند خرید املاک در زمان خروج کارکنان از عضویت صندوق به نرخ زمان خرید (با مبلغ ثبت شده در دفاتر حسابداری) محاسبه می شود و افزایش قیمت برای عضو خارج شده از صندوق محاسبه نمی گردد. با عنایت به مطلب فوق و با توجه به این که قیمت های املاک خریداری شده غالباً با افزایش قیمت مواجه می گردد، لطفاً با توجه به مقدمه ی فوق به سؤال ذیل پاسخ فرمایید.
سؤال: آیا به لحاظ شرعی تسویه حساب با کارمندان با نرخ ثابت زمان خرید ملک (قیمت ثبت شده در دفاتر مالی) شرعاً صحیح است، یا باید با نرخ روز محاسبه و تسویه حساب گردد؟
جواب : تسویه حساب با کارمندان باید با نرخ روز محاسبه گردد، مگر آن که خود کارمندان علم به افزایش قیمت داشته باشند و رضایت خود را به همان نرخ ثابت زمان خرید ابراز نمایند.
تقاضای مبلغ از ارباب رجوع
سوال : کارمندی که در اداره‌ای شاغل است و حقوق دریافت می کند جایز است از ارباب رجوع برای انجام کار تقاضای مبلغی بنماید؟ مثلاً بگوید: "کار تو را سریع تر انجام می دهم فلان مبلغ را به من بده".
جواب : خير، جايز نيست.
ادارات
سوال : برخى كارمندان در ادارات حق استفاده از وام دارند، آيا مى توانند اين حق را به ديگرى فروخته و از اين وام و تسهيلات فرد ديگرى استفاده كنند؟
جواب : حكم مسأله تابع مقررات اداره است. اگر اداره وام را فقط به كارمند خود بشرط استفاده خودش مى دهد نمى تواند به ديگرى واگذار كند.
ادارات
سوال : 1. در افغانستان بعضی از کشورها یا مؤسسات بین المللی به وزارت خانه ها کمک هایی را می دهند، در این وزارت خانه ها دلالهایی هستند که برای توزیع این کمک ها به ولایات و شهرها از مسؤلان آن ولایت و شهرها حق دلالی دریافت می کنند، حکم این حق دلالی چیست؟
2. در افغانستان اخذ ویزای بعضی از کشورها به سختی میسر می گردد، اگر کسانی پیدا شوند که با گرفتن حق الزحمه ، گرفتن ویزا را تسریع نمایند حکم این حق الزحمه چیست؟ همچنین حق دلالی گرفتن براي انجام بعضی کارهای مشابه مانند پاسپورت گرفتن و بعضی کارهای دولتی چیست؟
جواب : 1) اگر قانوناً منعی نباشد گرفتن دلالی جایز است.
2) گرفتن آن جایز است.
صبحانه از شهریه مدرسه
سوال : در مدارس مدیر از شهریه مدرسه برای صبحانه معلمین هزینه می کند مسئولین آموزش و پرورش صراحتا از مجوز این فعل صحبت نمیکنند بنظر حضرتعالی خوردن این صبحانه چه حکمی دارد؟
جواب : - حکم خوردن صبحانه از شهریه مدرسه تابع قوانین اداره آموزش و پرورش است. اگر قوانین اداره، آن را تجویز کند جایز است و در غیر این صورت جایز نیست. و اگر قوانین معلوم نباشد و در جواز شک شود باز جایز نیست.
فقهی
سوال : 1) آيا تاخير در ورود و خروج يک کارمند در ساعات اداری، غيبت غير موجه، تخلف از قوانين و مقررات مربوطه و ... کم کاری است؟
2) آيا می توان کم کاری را نوعی کم فروشی در کار (اجرت) به حساب آورد؟
جواب : تأخير در ورود و غيبت غير موجه، تخلف و گناه است و اگر در قرارداد شرط شده باشد که حقوق (اجرت) در مقابل ساعات معينی از کار باشد در صورت کم کاری موجب کاهش اجرت می شود.
ادارات
سوال : حکم دانشجو و دانش آموزی که در دوران تحصيل با تقلب در امتحانات به رتبة عالی ميرسد و از اين راه به مقامی هم می رسد و اکنون حکم مالی که اين شخص به واسطه تقلب در آن ايام در می آورد چيست؟ يعنی اموالش حرام می شود يا نه؟ و در فرض حرمت راهی برای حلال شدن وجود دارد؟
جواب : تقلب حرام است. و اما اموال، اگر اموال را به او به عنوان کسی که صاحب آن مدرک است می دهند، گرفتن آن اموال جايز نيست.
خودرو پلاک دولتی
سوال : بدون جواز مکتوب قانون، سوار نمودن همسر و بستگان با خودرو پلاک دولتی به هنگام مأموريت اداری يا غير آن، در ساعات اداری و يا خارج از آن چه حکمی دارد؟
جواب : جواز و عدم جواز اين عمل تابع مقررات اداره اعم از مکتوب و غير مکتوب است.
بیت المال
سوال : آيا شارژ کردن گوشی تلفن همراه در محل کار توسط کارمندان بوسيله برق موجود در اداره جايز است يا نه؟ حال آيا کسی که شارژ نموده برای جبران چه بايد بکند؟

جواب : حکم اين مساله تابع مقررات اداره می باشد.