استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
سقط جنین
سوال :

بنده مادری سی ساله هستم که نه ماه پیش، صاحب دو فرزند دوقلو شدم؛ یکی پسر و دیگری دختر. اکنون که فرزندانم نه ماهه شدند، مجددا حامله شدم و در هفته هشتم پس از تشکیل جنین قرار گرفتم. اکنون شوهرم مرا از نگهداری جنین منع کرده و گفته که اگر می خواهی این جنین را نگه داری، باید به منزل پدرت مراجعه کنی و مسئولیت آن را نمی پذیرد و نظر به سقط دارد. البته خودم هم توان جسمی و روحی مناسبی برای فرزند دیگر ندارم. با توجه به اینکه خودم از کادر بیمارستان هستم و از مراحل رشد جنین اطلاعات کامل دارم می دانم که بهترین زمان برای سقط در هفته ششم الی هفتم است. با این تفاسیر اگر این جنین را دفع و سقط کنم، آیا گناهی متوجه بنده هست یا خیر؟ تا چه مدت پس از تشکیل جنین می توان سقط انجام داد؟

جواب :

اسقاط جنین، از زمان نطفه تا زمان ولادت شرعاً حرام و موجب دیه است؛ مگر آن که باردار بودن برای زندگی مادر خطرناک بوده و راه دیگری برای حفظ جان مادر نباشد که در این صورت اسقاط جنین نه حرام است و نه موجب دیه. همچنین در فرضی که حفظ جنین موجب عسر و حرج -هرچند به خاطر حفظ زندگی خانوادگی- باشد، اسقاط جنین اگر قبل از ولوج روح باشد جایز، لکن موجب دیه است و دیه آن را -که در کتب فقهی مقرر شده- باید بپردازد، و اما پس از ولوج روح اسقاط جنین حتی اگر حفظ آن موجب عسر و حرج باشد، جایز نیست.

سقط جنین
سوال : همانطور که مستحضرید بخشی از عوامل و انگیزه های سقط جنین، ناشی از تجاوز به عنف می باشد با این توضیح که دختران یا زنان ناخواسته در اثر اکراه یا اجبار از قبیل: هیپنوتیزم، داروهای خواب آور، داروهای بیهوشی و... مجبور به زنا شده و باردار می شوند و بعضاً در راستای حفظ آبرو و حیثیت، از دست دادن فرصت ازدواج و ... مراتب را به مقامات ذیصلاح اعلام نمی کنند، لذا مدتی بعد تحت فشارهای شدید روانی قرار می گیرند که دربرخی موارد ضررهای شدید نیز به سلامت فرد وارد شده و حتی در اثر فشار روحی اقدام به خود کشی می نمایند. حال مستدعی است بفرمایید، با توجه به اخلاق حرفه ای پزشکان که حفظ اسرار بیمار و سلامتی بیمار سرلوحه امورشان می باشد، چنانچه زنی در اثر تجاوز جنسی ناشی از اکراه یا اجبار یا زنا با محارم، باردار شده و قبل از دمیدن شدن روح در جنین (قبل از 4 ماهگی) به نزد پزشک مراجعه و تقاضای سقط نماید، آیا پزشک مجاز به سقط جنین با شرایط مذکور می باشد یا خیر؟
جواب : اسقاط جنین قبل از ولوج روح نیز جایز نیست لیکن اگر اسقاط مذکور برای آن زن جایز باشد -مانند موردی که حفظ جانش متوقف بر سقط باشد- برای پزشک نیز جایز خواهد شد.
سقط جنین
سوال : آيا زن باردار مى تواند نطفه هاى پسر يا دختر را از بين ببرد، بر حسب آن چه كه علم جديد به آن رسيده است كه اگر خواهان فرزند پسر است نطفه ی دختر و اگر دختر مى خواهد نطفه ی پسر را از بين ببرد؟
جواب : از بين بردن نطفه بعد از لقاح در رحم جايز نيست و قبل از لقاح جايز است.
سقط جنین
سوال : در علم پزشكى ندرتاً در مواردى جنين در شكم مادر ناقص و معلول است به اندازه اى كه پزشک حاذق تشخيص مى دهد كه با آن نقص معمولاً جنين زنده نمى ماند و اگر زنده بماند زندگى او و والدينش به سختى و حرج مى گذرد يا مانند انسان كامل نمى تواند زندگى كند، مانند نقص در سر و جسم يا بيمارى هاى روانى و مانند آن. آيا جايز است در اين موارد جنين قبل از تولد سقط شود؟ اگر سقط جايز است آيا ديه به آن تعلق مى گيرد؟ در اين صورت ديه بر عهده ی چه كسى است؟
جواب : سقط جنين جايز نيست و ديه به آن تعلق مى گيرد و مقدار آن بر حسب عمر جنين مختلف است، همان طور كه در رساله هاى عمليه آمده است و ديه بر عهده كسى است كه سقط را انجام مى دهد.
سقط جنین
سوال : نصيحت شما براى كسانى كه عمل سقط جنین را انجام مى دهند يا قصد انجام آن را دارند، چيست؟
جواب : واجب است از اين عمل توبه كرده و اگر مباشر سقط جنين بوده يا سبب سقط جنين شده اند به صورتى كه ديه را ضامن هستند، ديه آنها را پرداخت كنند.
سقط جنین
سوال : چه زمانى سقط جنين جايز است؟
جواب : اگر زندگى مادر به خاطر وجود جنين در خطر باشد يعنى حاملگى براى زندگى او خطرناک بوده و راه ديگرى براى حفظ جان مادر نباشد، سقط جنين براي خلاصی از آن خطر جايز می شود و ديه نيز ندارد.
سقط جنین
سوال : عمل شنیع زنا حرام و از گناهان كبيره است، آيا مى توان جنين حاصل از زنا را سقط كرد، بر اين اساس كه اين جنين ولد الزنا خواهد شد؟
جواب : جايز نيست.
سقط جنین
سوال : آيا عمل سقط جنين گناه كبيره است يا صغيره؟
جواب : تمامى گناهان كبيره هستند زيرا معصيت خالق بزرگ به شمار مى روند، لكن بعضى بزرگتر هستند و سقط جنين بعد از اين كه روح در آن دميده شد گناه بيشترى دارد.
سقط جنین
سوال : والدينى قصد داشتند جنين چهار هفته اى خود را سقط كنند، پزشک ايشان را نصيحت كرد، لكن نپذيرفتند و بر سقط جنين اصرار كردند و پزشک نيز جنين را سقط كرد. آيا سقط جنين از زمان انعقاد نطفه تا زمان ولادت شرعا حرام است؟
جواب : حرام است.
اسقاط جنین
سوال : خانمی است که به مدت سه ماه باردار است و جنین وی به تشخیص پزشکان فاقد مغز و جمجمه می باشد و حیات جنین تا زمان ولادت بیشتر نخواهد بود و به محض تولد از بین خواهد رفت، از سوی دیگر پزشک قانونی نیز مجوز سقط جنین را صادر نموده است. آیا به این مجوز می توان اکتفا کرد و جنین را ساقط نمود و در صورت جواز آیا دیه تعلق خواهد گرفت یا خیر؟ لازم به توضیح است که ایام بارداری مستوجب عسر و حرج برای مادر است و دوران ویار را برای ایشان بهمراه دارد.
جواب : صرف اینگونه امور مجوّز سقط جنین نمی شود.
سقط جنین
سوال : اگر مرد و زنی نامحرم با یکدیگر زنا نمایند و زن و مرد به این عمل نامشروع اقرار نموده باشند و از زنای آنان نطفه ای حرام منعقد گردیده باشد و زن بعد از گذشت سه ماه بارداری در ماه حرام مبادرت به سقط جنین عمدی نموده باشد، حکم آن به لحاظ شرعی چیست؟
جواب : سقط جنین جایز نیست گرچه از نطفه ی حرام منعقد شده باشد.
پزشکی
سوال : احتراماً همانگونه كه مستحضريد بر اساس قانون سقط جنين درمانى در صورتيكه جنين به علت ناقص الخلقه بودن يا عقب افتادگى باعث حرج مادر شود يا ادامه باردارى مادر خطر جانى داشته باشد، بشرط زير چهار ماهه بودن جنين، از سوى پزشكى قانونى براى اين مادر مجوز سقط صادر مى شود. مشكلى كه در حال حاضر وجود دارد تعيين مرز چهار ماه است زيرا تعداد فراوانى از مادران بعلت بى اطلاعى از بيمارى جنين و يا قانون، دقيقاً در مرز چهار ماهگى مراجعه مى كنند از طرفى به دليل نامعلوم بودن زمان دقيق انعقاد نطفه تعيين دقيق اين مرز مشكل است. لازم به ذكر است در صورتى كه روز اول عادت ماهانه را روز يك در نظر بگيريم انعقاد نطفه در حوالى روز چهاردهم الى نوزدهم اتفاق خواهد افتاد. رويه فعلى در پزشكى قانونى اين است كه با فرض انعقاد نطفه در روز چهاردهم مرز چهار ماهگى تعيين مى شود. خواهشمند است اين مركز را در خصوص اينكه آيا مى توان با توجه به نامعلوم بودن زمان دقيق انعقاد نطفه روز نوزدهم را زمان انعقاد نطفه در نظر گرفت و اين مرز را حدود يك هفته افزايش داد راهنمائى فرمائيد.
جواب : بله مى توان مدت مذكور را تا يك هفته افزايش داد.
سقط جنین
سوال : زنی 40 ساله ام که اخيراً ازدواج کرده ام و در حال حاضر، 5ماه باردارم. اما پزشک بنده دستور آزمايش ژنتيک را که بايد در 4 هفتگی جنين صادر می کرد فراموش کرده و اين آزمايش بعد از 4 ماهگی جنين انجام شد و مشخص شد که بچه دچار سندرم دان (همان منگوليسم) و نقصان قطعی عقل و ناتوانی قطعی جسمی است. پزشک و همکارانش مسئوليت خطايشان را نمی پذيرند و اصرار دارند که تولد چنين بچه ای خلاف عقل و مضر به حال والدين و جامعه است و همسرم نيز به خاطر ناتوانی مالی و بيکاری و مستاجر بودنمان، اصلا حاضر به پذيرش چنين فرزندی نيست و می گويد: يا سقط کن و يا خودت بايد بزرگش کنی. ضمنا در نزديکانم فرزند معلول ديگری هست که گرفتار آنند و نمی توانم از آن ها توقع کمک داشته باشم و خودم آموزگار ابتدايى هستم و خانواده به درآمد من متکی است و من با يک بچه ناتوان عقلی و جسمی شغلم را از دست می دهم. به علاوه بيش از 15سال اخير را پرستار مادر مرحومه ام بوده و ديگر توان جسمی و روحی پرستاری در آن سطح را ندارم. لطفا پاسخ بفرماييد که:
1. آيا شرعا مجاز به سقط اين جنين هستم؟
2. آيا تصميم شوهرم به سقط اين جنین رافع مسئوليت از اين جانب نيست؟
3. آيا تصميم شوهرم يا هردوی ما به سقط جنين و بخشيدن دیه آن رافع مسئوليت از پزشک انجام دهنده کورتاژ نيست؟
4. آيا پزشک اول به خاطر خطای پزشکی (ندادن دستور آزمايش ژنتيک در مادران بيش از 35ساله قبل از ذی الروح شدن جنين) در هيچ موردی ضامن نيست؟
جواب : 1) خير مجاز نيستيد.
2) خير رافع مسئوليت شما نيست.
3) خير رافع نيست.
4) خير ضامن نيست.