سوال :

بنده به عنوان یک پزشک متخصص سرطان، روزانه با بیمارانی مواجه هستم که مبتلا به سرطان های پیشرفته هستند به نحوی که سرطان به سایر ارگان های حیاتی ایشان (کبد ، کلیه ، روده و...) نیز گسترش یافته و باعث نارسایی شدید کلیه، کبد، مغز و بقیه اعضای بدن بیمار می شود. در چنین مواردی از نظر علم پزشکی امیدی به نجات جان بیمار و برگشت به حیات وجود ندارد و اکثراً به حالت اغما می روند. چنین بیماری وقتی دچار ایست قلبی می شود، دوباره زنده کردن بیمار (احیا کردن) از نظر پزشکی بیهوده می باشد چون در مدت کوتاهی (چند ساعت یا روز) هم دچار ایست های متعدد قلبی می شود تا از دنیا برود، از این رو احیا کردن بیماران مذکور، تنها روند و طول مدت مرگ و در بعضی مواقع دوران احتضار بیمار را طولانی تر می کند. به بیان دیگر احیا این بیماران یک روش درمانی محسوب نمی شود، گویی بیماری را که بواسطه ایست قلبی از دنیا رفته است، مجددا زنده می کنیم. در صورت انجام احیا، این بیماران به بخش های مراقبت های ویژه بیمارستان (آی سی یو) انتقال پیدا می کنند و به دستگاه های مصنوعی وصل می شوند و به زور دستگاه های تنفسی زنده می مانند. در این دوران گاهی اوقات، درمان های بیهوده ای هم برای این بیماران انجام می شود که تاثیری در کنترل روند پیشرفت بیماری یا بهبودی آنها ندارد اقدامات مذکور، باعث عذاب وجدان تیم پزشکی می شود. از یک طرف به خاطر اینکه بیمار را دوباره بیهوده زنده کرده ایم ، و اگر از دستگاه قطع کنیم از نظر شرعی گناه محسوب می شود، از طرف دیگر درمان هايی که برای این بیماران انجام می شود به لحاظ پزشكی بيهوده و بی فايده هستند و موجب رنج بيشتر بيمار می شود و حتی بعضی بستگان بیمار بعد از فوت بیمارشان، ما را سرزنش می کنند که با اقدامات بیهوده، باعث اذیت و عذاب بیشتر بیمار ما شده اید. نکته مهم دیگر این است که بستری شدن بیماران مذکور در بخش آی سی یو گذشته از اشغال بیهوده تخت های بیمارستان های پیشرفته کشور، موجب هزینه های فراوان برای بیمار، خانواده و نظام سلامت می شود. به عنوان مقلد حضرتعالی خواهشمندم بنده را در این مسأله راهنمایی بفرمایید: ١- آیا مجاز هستیم این بیماران را احیا نکنیم؟ 2- اگر بیمار دوباره ایست قلبی کرد، مجاز هستیم بیمار را احیا نکنیم ؟ 3- در صورت احیا اگر این وضعیت باعث رنج بیهوده بیمار و هزینه برای خانواده و یا اشغال تخت و محرومیت بیماران دیگر از درمان گردد می توان دستگاه های مربوط را قطع کرد؟

سوال :

1- آيا استفاده از سلولهاي بنيادي جايز است؟ 2- چه كسي مالك بندناف است (پدر-مادر-فرزند)؟ 3- در صورت فوت مالك بند ناف به چه كسي ارث مي رسد؟ 4- حكم خريد و فروش آن چگونه است، آيا جايز است؟

سوال :

آیا امکان از بین بردن جنین انسانی آزمایشگاهی برای اهداف علمی، تحقیقاتی و یا پزشکی، مانند سلولهای بنیادین، وجود دارد؟ اگر این امکان وجود دارد، تا چه مرحله ای از رشد جنین، از بین بردن جنین ایراد شرعی ندارد؟

سوال :

بنده مادری سی ساله هستم که نه ماه پیش، صاحب دو فرزند دوقلو شدم؛ یکی پسر و دیگری دختر. اکنون که فرزندانم نه ماهه شدند، مجددا حامله شدم و در هفته هشتم پس از تشکیل جنین قرار گرفتم. اکنون شوهرم مرا از نگهداری جنین منع کرده و گفته که اگر می خواهی این جنین را نگه داری، باید به منزل پدرت مراجعه کنی و مسئولیت آن را نمی پذیرد و نظر به سقط دارد. البته خودم هم توان جسمی و روحی مناسبی برای فرزند دیگر ندارم. با توجه به اینکه خودم از کادر بیمارستان هستم و از مراحل رشد جنین اطلاعات کامل دارم می دانم که بهترین زمان برای سقط در هفته ششم الی هفتم است. با این تفاسیر اگر این جنین را دفع و سقط کنم، آیا گناهی متوجه بنده هست یا خیر؟ تا چه مدت پس از تشکیل جنین می توان سقط انجام داد؟

سوال :

در شبیه سازی انسانی، پدر و مادر فرد شبیه سازی شده چه کسانی هستند و رابطه  طفل با صاحب سلول چگونه است؟ حکم ارث در اینگونه فرزندان به چه صورت است و  همچنین در مورد نفقه و حضانت این کودکان به چه صورت باید عمل کرد؟

 

سوال :

اگر کسی که ظالم است و به ناحق به مردم ظلم می کند، (مثل:کشتارمردم) درمعرض خطرمرگ قرار گیرد و به ما به عنوان پزشک مراجعه کند، درصورتی که بدانیم: 1- به این ظلم، ادامه می دهد. 2- ندانیم که می خواهد ادامه دهد یا ندهد، وظیفه ما چیست؟ نجات این شخص یا کمک به مرگ وی و یا نداشتن کاری به این شخص؟

سوال :

اگر خانمی بتواند فرزند خود را از طریق زایمان طبیعی به دنیا بیاورد و عمل سزارین دارای مضرات و خطراتی باشد، ولی باز هم بخواهد این عمل را انجام دهد، حکم این عمل برای شخص او و دکتر جراح چیست؟

سوال :

شخصی از منى خود اسپرم خارج كرده و وصيت نموده، اگر وفات کرد به زنش تلقيح نمايند، چون او صاحب فرزندى نشده است. بعدها او وفات نمود و پس از دو ماه به زن تلقيح و از آن بچه دار شد،

1- حكم اين وصيت، چيست؟
2- آيا براى زن قبول كردن، جايز است و يا اينكه لازم است قبول ننمايد؟
3- آيا فرزند براى مرد و زن، فرزند شرعى مى شود؟
4- حكم ارث ميان آن فرزند و هريک از پدر و مادر چگونه است؟
5- حكم آن در صورتى كه عدّه زن تمام شده باشد و تلقيح پس از عدّه باشد، چيست؟

سوال :

استفاده از بانک اسپرم که در آن به طور قطع با استمناء منی تهیه می شود و شامل منی اجنبی غیر مسلمان هم هست، در باردار کردن زنان شیعه که شوهرانشان اصلاً اسپرم ندارند و بقای زندگی شان منوط به بچه دار شدن است، چه حکمی دارد؟

سوال :

با توجه به وجود مشکل ناباروری در برخی از زوجین، مراکز درمان ناباروری اقدام به انجام اقداماتی از جمله تلقیح مصنوعی از طریق اسپرم زوج یا بیگانه به شیوه داخل یا خارج رحمی می نمایند و حتی اسپرم و تخمک ثالث با توجه به اندام، رنگ مو، قد، آیکیو و غیره (به انتخاب زوجین) به قیمت هایی بسیار گزاف فروخته می شود و امکان بروز اختلالات ژنتیکی، ازدواج محارم، اصلاح نژاد، از بین رفتن کانون خانواده، مداخله در پروسه فرزند آوری و حتی مدخلی برای وقوع زنا و تمسک به این شیوه در خصوص فرزند متولد از آن وجود دارد.

1- نظر حضرتعالی در خصوص انتقال اسپرم زوج به رحم زوجه و یا انجام عمل لقاح در خارج و انتقال نطفه به داخل رحم زن چیست؟ (ضمن اینکه در تمامی این شیوه ها نحوه اخذ گامت نیز بسیار اهمیت دارد و گاهی از طریق خود ارضایی اخذ می شود و نگاه به عورت نیز جزء جدایی ناپذیر آن است).

2- اگر روش مذکور با استفاده از اسپرم بیگانه صورت گیرد، چه حکمی دارد؟

3- در حال حاضر شاهد فروش اسپرم و تخمک افراد ثالث از جمله بازیگران و مدلینگ ها به زوجین نابارور هستیم، نظر حضرتعالی در خصوص فروش و صحت این قراردادها چیست؟

سوال :

آیا انجماد بیمار صعب العلاج قبل از مرگ از نظر فقهی جایز است؟

سوال :

1. در رحم جایگزین، اگر مادر جانشین را مادر نسبی کودک بدانیم و مادر صاحب تخمک را هم باز مادر بنامیم، سهم الارث یک مادر از ترکه میان این دو زن تقسیم شود یا در سهم مادری از اصل ترکه کودک کسر می گردد؟

2. اگر در حضانت کودک حاصل از رحم جایگزین بین صاحب اسپرم و صاحب تخمک اختلاف شود سرپرستی کودک بر عهده کیست؟

سوال :

زوجین ناباروری که جهت درمان به مراکز درمانی مراجعه می نمایند به دلیل ضروریات درمانی و ماهیت داروها، پروسه درمانشان منتج به تولید یک یا چند جنین می گردد که به دلیل خطر برای سلامت مادر و همچنین حفظ کرامت جنین، تمامی آن ها به رحم منتقل نشده و مازاد در شرایط متعارف و استاندارد فریز می گردد. حال سؤال اینجاست که بر فرض انجام درمان و موفقیت آن در داشتن فرزند، آیا زوجین می توانند مادامی که در علقه زوجیت یکدیگر هستند، مجدد به مرکز درمانی مراجعه کرده و برای بار دوم و یا سوم اقدام به داشتن فرزند از ذخیره جنینی خود نمایند؟ چون فرض بر آن است که کماکان موصوف به قید ناباروری از نظر پزشکی بوده و به نحو طبیعی امکان فرزند دار شدن برای آن ها فراهم نبوده، لذا باز می بایست با بهره از درمان مجدد فرزند دار شوند، حکم این امر چیست؟ دیگر آنکه آیا زوجینی نیز که مشمول قانون اهدای جنین به زوجین نابارور هستند و پس از طی مراحل قانونی جنین به ایشان اهدا می گردد، آیا می توانند برای بار دوم از همان ذخیره جنینی اهدایی که به ایشان تخصیص داده شده است برای داشتن فرزند اقدام نمایند یا خیر؟

سوال :

1.اگر شخصی مبتلا به مرضی باشد که امکان مداوا ندارد و استفاده از دارو تنها تأثیر در تأخیر چند ماهه مرگ دارد، الف. آیا استفاده از دارو بر او واجب است؟ ب. آیا بر دکتر تجویز و سفارش بر استفاده از دارو واجب است؟ اگر قیمت دارو گران باشد، حکم چیست؟ و اگر دارو برای بیت المال باشد، وظیفه چیست؟

2. در فرض محدود بودن تخت و امکانات بیمارستان، اگر دوران امر بین دو مریض باشد که تأثیر مداوا در یکی تنها تأخیر چند ماهه مرگ است بر خلاف دیگری که به تشخیص طبیب قابل معالجه است، وظیفه بیمارستان و طبیب چیست؟

3. در فرض سؤال قبل، اگر دارو و امکانات گران و متعلق به بیت المال باشد، وظیفه چیست؟

4. در فرض سؤال دوم، اگر ابتدا تخت در اختیار مریضی که مداوا در حق او تأثیر ندارد قرار گرفته باشد و نفس ترخیص موجب مرگ وی نشود، حکم ترخیص او جهت مداوای دیگری چیست؟

سوال :

با عنایت به رشد درمان های ناباروری و نقش مؤثر آن در فرزند دار شدن خانواده ها و بهبود وضعیت جمعیت جوان کشور، آیا می توان این روش های درمانی را برای زوجینی که به صورت متعه و با ثبت قانونی به عقد یکدیگر درآمده و متأسفانه نابارور تشخیص داده می شوند نیز استعمال نمود یا خیر؟

سوال :

خانمی از لحاظ طبی قادر به ایجاد تخمک مستعد برای حاملگی نیست و تصمیم دارند که از تخمک زن دیگری در این باب استفاده کنند، یعنی عمل تلقیح در خارج از رحم ایشان صورت گرفته و سپس به بدن ایشان وارد می شود. سؤال بنده این است که با توجه به مطالب فوق آیا زوجین می توانند از تخمک زن شوهر دار استفاده کنند یا خیر؟

سوال :

1. حکم تلقیح نطفه را در موارد زیر بیان فرمایید؟ محرمیت آنها را نیز بیان فرمایید؟

الف. اگر نطفه زن و شوهری را در خارج رحم با هم ترکیب و سپس به رحم زن، وارد کنند؟

ب. اگر تلقیح نطفه، از مرد بیگانه باشد؟

2. حکم رحم اجاره ای را بیان فرمایید؟

سوال : 1. پیوند اعضاء مجهول الهویت (کسانی که دچار مرگ مغزی می شوند مثلاً تصادفی های کنار اتوبان و.....) با حکم حکومتی امکان دارد یا خیر؟
2. در صورت امکان، کلیه و سایر اعضاء به چه کسانی پیوند می خورد؟
3. در صورتی که کلیه و سایر اعضاء پیوند بخورد و اولیاء و وارثین او پیدا شوند، حکم این پیوند و وجه احتمالی از این پیوند به چه کسی تعلق می گیرد؟
4. با توجه به اصل عدم ولایت، آیا حکومت اختیار پیوند کلیه مرگ مغزی را دارد یا خیر؟
5. آیا اعضای بدن مال نامیده می شود و پس از خروج هر عضوی از بدن هر شخصی، مالک این اعضا شخص است یا حکومت از باب ولایت؟
6. آیا در مردگان مغزی، نفس به بدن تعلق دارد؟ نفس چه موقعی از بدن جدا می شود ؟
7. شخص به عمد با چاقو یک کلیه شخصی را از بین می برد با حکم دادگاه جانی محکوم به قصاص می شود و با توجه به اینکه باید یک کلیه را از طریق عمل جراحی بیرون بیاورند و همچنین کلیه از بدن شخص خارج می شود، آیا شخص جانی می تواند کلیه را بفروشد، در صورت مثبت بودن، وجه حاصل به چه کسی تعلق می گیرد؟

سوال : در صورتی که زنی قادر باشد به شکل زایمان طبیعی وضع حمل نماید، آیا مجاز است با درخواست خودش به روش سزارین که براساس مستندات و مدارک پزشکی برای مادر و فرزندش مضرات و آسیب هایی دارد که گاه تا پایان عمر نیز ادامه دارند ، وضع حمل نماید؟

سوال : آیا مرگ مغزی از لحاظ شرعی مرگ حقیقی می باشد؟ آیا جایز است اعضای کسی که به نظر دقیق پزشکان مرده مغزی تشخیص داده شده است برای نجات سایر بیمارانی که احتیاج به آن عضو دارند پیوند زد یا خیر؟