- طهارت 1169
- پاكى و ناپاكى آب 662
- احكام خلوت 1
- استنجاء 0
- احكام جنابت 3
- أهل كتاب 14
- نجاسات 118
- آنكه در نماز از نجاست آن عفو شده است 2
- احكام میّت 193
- غسل 60
- وضو 73
- تيمم 21
- نماز 555
- وقتهاى نمازهاى روزانه و نافله هاى آنها 24
- قبله 11
- لباس نمازگزار 34
- مكان نمازگزار 26
- احكام اذان اقامه 14
- نيّت 5
- قيام 5
- قرائت 45
- سجده 36
- سجده سهو 3
- تشهّد 5
- سلام 1
- آداب و تعقيب نماز 6
- قنوت 8
- منافيات نماز 14
- نماز آيات 6
- نماز قضا 36
- اجير شدن 20
- نماز جماعت 101
- شك در نماز و افعال آن 2
- شكّ در ركعتها 1
- قضاى اجزاء فراموش شده 0
- نماز مسافر 83
- چيزهايی که سفر را می شکند 3
- برخى از نمازهاى مستحبّى 17
- كم و زياد بودن در نماز 0
- نماز میت 1
- رکوع 5
- نماز جمعه 28
- تكبيرة الاحرام 1
- روزه 318
- زكات 18
- خمس 228
- مصرف خمس 21
- موارد وجوب خمس 117
- مسائل متفرقه خمس 29
- امر به معروف و نهى از منكر 33
- خرید وفروش 377
- كسب های حرام 123
- ريش تراشيدن 24
- آداب تجارت 7
- شرايط فروشنده و خريدار 4
- شرايط عوضين 5
- دادن جنس و گرفتن وجه 6
- نقد و نسيه 19
- معاملات صرافى ( بيع صرف ) 1
- فروش ميوه ها و سبزيجات 0
- ربا 39
- خروج از ملکیت مالک به سبب یکی از نواقل 4
- شروط تجارت 13
- معاملات سفهی 1
- خرید وفروش طلا 6
- بيع فضولی 3
- حق به هم زدن معامله (خيار) 37
- ضمان در خريد وفروش 11
- اجاره 66
- وصيّت 37
- احكام وصيت 16
- موصى 1
- وصيت شده 1
- مسائل متفرقة 327
- استمناء 6
- مكارم اخلاق 8
- مزارعه ومساقات 2
- شركت 22
- تقاصّ كردن 2
- عاريه و وديعه 0
- حواله 0
- حجر ( ممنوع تصرف در مال ) 4
- صدقات 15
- رقص در اماکن متبرکه 0
- سحر و جادو و نظائر آنها 3
- اشياء گمشده 2
- حكم مال مجهول مالك 6
- مسائل مخصوص به تفسير 2
- احكام غرب زمين 0
- كار كردن در ادارات رسمى 3
- كشتن حشره ها 1
- تربت حسينى 0
- ياد گرفتن احكام 1
- حقوق ديگران 22
- وسواس 2
- نسب ها 7
- مدح ديگران 0
- بر پائى عيد و جشن 0
- دعا 8
- تاريخ 0
- صحت بعض كتابها و احاديث 7
- بعض مستحبات 5
- نصايح 7
- حيوان گمشده 0
- کامپیوتر و اینترنت 11
- نقاشی و مجسمه سازی 2
- احکام مساجد 28
- ارتباط با نامحرم در فضای مجازی 1
- حقوق معنوی 19
- توبه 7
- یارانه ها 1
- ماهواره 3
- تقلب 6
- رعایت قوانین حكومت اسلامی 16
- دعا 1
- احكام كفار 13
- سرقت و دزدی 6
- سیگار کشیدن 5
- صله رحم 7
- جنون 1
- اسراف 1
- حقوق والدین 7
- قرض و دين 62
- ازدواج 656
- احكام ازدواج 54
- احكام زناشويى 35
- آداب وسنن ازدواج 2
- جلوگیری از بارداری 9
- اولياى عقد 54
- اسباب محرميت 22
- رضاع (شير دادن) 2
- ازدواج مؤقت 59
- مهر 73
- احكام فرزندان 35
- نفقه 25
- عيبها وشرطها كه موجب فسخ شود 37
- محارم 9
- حقوق زوجین 43
- شروط ازدواج 32
- نزدیکی از پشت 7
- نزدیکی در زمان قاعدگی 6
- نشوز 8
- محرمات 28
- روابط زن و مرد 102
- زینت 18
- مسائل جنسى 11
- حجاب 15
- احكام لمس و نگاه کردن 29
- مسائل متفرقه ازدواج 5
- طلاق 149
- نذر 24
- غصب 11
- احياء موات 0
- صيد و ذباحه 24
- خوردنيها وآشاميدنيها 67
- ارث 87
- قصاص و ديات 77
- ديه نفس 8
- دیه جنین 5
- موجبات ضمان 8
- تغليظ دیه 3
- قسامه 7
- مسائل اعتقادى 87
- حج 247
- اصول و قواعد فقهی 11
- مضاربه 22
- وقف 156
- هدیه 31
- حدود 58
- جهاد 1
- اداری 16
- ادارات 14
- عهد و قسم 11
- بیت المال 1
- بهتان 1
- صلح 11
- جعاله 3
- تهمت 0
- قضاء 49
- رشوه 6
- شهادات 13
- رهن 17
- اقرار 6
- تقليد 88
- علم رجال 4
- مسائل اجتماعى 13
- وکالت 29
- مسائل مستحدثه 176
- قرآن کریم 16
- ودیعه 3
- ضمان 18
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
برای پیدا کردن مرجع تقلیدِ اعلم خیلی دچار مشکل هستم؛ چون فردی کم سواد در روستایی هستم که دسترسی به علماء ندارم از روحانیونی که برای تبلیغ به روستا می آمدند سوال کردم ولی می گفتند ما توانایی تشخیص اعلم از مراجع را نداریم. حال وظیفه ام درمورد تقلید چیست؟ چگونه مرجع تقلیدم را انتخاب کنم؟
از دو نفر مورد اعتماد سؤال کنید(هرچند با مسافرت به مثل شهر قم باشد) و در صورتی که با تحقیق و سؤال از یافتن مجتهد اعلم عاجز شدید، از هر مجتهدی که احتمال اعلم بودن وی هست، می توانید تقلید کنید.
در چند مسأله خاص مرجع خودمان فتوای صریح دارد و قبلاً هم طبق فتوای ایشان عمل کرده ایم، آیا می توانیم در همان مسائل به مرجع مساوی ایشان عدول کنیم؟
عدول جایز نیست.
عدول در یک یا چند مسأله خاص از مرجع خودمان به مرجع دیگر (در موردی که احتیاط واجب داده شده است)، در صور زیر چه حکمی دارد؟ 1- عدول به مرجع زنده و مساوی. 2- عدول به مرجع زنده و پایین تر از نظر علمی.
چنانچه مرجع تقلید خود شخص در مسأله ای احتیاط واجب کرده باشد، با رعایت الاعلم فالاعلم می تواند به مجتهد دیگر مراجعه کند، همچنین آن مجتهد باید از دیگران اعلم باشد.
در عصر غیبت امام زمان(عج)، آیا در حاکم اسلامی و به طور اخص در ولایت فقیه، اعلمیت فقهی شرط است یا اجتهاد مطلق کافی است؟
اعلمیت فقهی در ولی امر شرط نیست.
چرا با وجود تعداد زیادی از مراجع عظام تقلید و سخت بودن و دشوار بودن پیدا کردن اعلم و همچنین دشوار بودن عمل به احتیاط بین مراجع معظم تقلید، حتماً می بایست ما مرجع اعلم را انتخاب کنیم و حق نداریم به سلیقه خودمان یکی از مراجع معظم تقلید را که صاحب رساله عملیه است، انتخاب نماییم؟
در صورت اختلاف در فتوا در مسائل مورد ابتلاء میان مراجع عظام، اعلمیت شرط است و دلیل آن سیره عقلا و متشرعه است و برای کسی که نمی تواند اعلم را تشخیص دهد حتی با رجوع به اهل خبره، چنانچه احتمال اعلمیت در هر یک از مراجع یکسان باشد، جایز است از یکی از آن ها تقلید کند؛ البته اگر یکی از آن ها در تصدی نسبت به امور عامه مسلمین کفایت بیشتری داشته باشد، احتیاطاً باید از وی تقلید شود.
ولایت فقیه امری تحقیقی است یا تقلیدی؟
ولایت فقیه مسئله ای فقهی و اجتهادی است و قابل تقلید نیز می باشد.
در صورت تساوی میان دو مجتهد و یا عدم علم به اعلمیت یکی بر دیگری بفرمایید از میان طرقی که معمولاً در رساله ها بیان می کنند؛ مانند رجوع به اورع، رجوع به محتمل الاعلمیه، رجوع به احتیاط و تخییر و یا موارد دیگری که مدنظر حضرتعالی است، به ترتیب اولویت، کدام یک از طرق باید توسط مکلف طی شود؟ تأکید بنده بر عبارت "به ترتیب اولویت" به این خاطر است که گاهی میان راه های مذکور تداخل پیش می آید به این صورت که مجتهدی اورع است ولی مجتهد دیگر محتمل الاعملیه است، در این صورت کدام بر دیگری اولویت دارد؟
در صورت عدم تشخیص اعلم، باید از محتمل الاعلمیه تقلید نمود و در صورت تساوی در علم یا احتمال اعلمیت در هر کدام از مجتهدین، مکلف مخیر است از یکی از آن ها تقلید نماید؛ مگر آن که یکی از آن ها در تصدی امور عامه مسلمین کفایت بیشتری داشته باشد که در این صورت احتیاطاً باید از او تقلید نماید.
بنده مقلد مرجعی هستم که واسطه سوم را نجس کننده نمی داند، آیا برای راحتی می توانم در این مسئله خاص به جنابعالی که واسطه دوم را نجس کننده نمی دانید رجوع و پیروی کنم؟
چنانچه مرجع خودتان در این مسئله قائل به احتیاط است، می توانید به دیگری رجوع کنید؛ اما اگر فتوا دارد، نمی توان رجوع کرد.
آیا رجوع به یک مجتهد دیگر، در یک باب خاص فقهی مجاز است؟
تبعيض در تقلید بین دو مجتهد متساوی در علمیت، جايز است؛ به شرط اين كه منتهى به علم اجمالى به مخالفت عملى با واقع در صورت عمل به فتواى هردو مجتهد نگردد، مانند اين كه يكى از دو مجتهد فتوا به واجب نبودن جلسه استراحت و وجوب سه بار خواندن تسبيحات اربعه داده و مجتهد ديگر جلسه استراحت را واجب دانسته، ولى يك بار تسبيحات اربعه را كافى مى داند، پس جايز نيست مقلّد نماز را بدون جلسه استراحت و با يك بار تسبيحات اربعه بخواند؛ چون در اين صورت نماز او مخالف با هر دو فتوا است.
در عصر حاضر که مراجع تقلید از حیث اعلمیت در یک سطح اند و اختلاف چشمگیر علمی بینشان وجود ندارد به طوری که بین اهل علم نیز در تشخیص مرجع اعلم اختلاف است، آیا رجوع مکلف به یکی از مراجع عظام تقلید واجد شرایط موجود، علی الخصوص در مواردی که مرجع تقلید مقلدی در مساله ای احتیاط واجب دارد، کفایت می کند؟
تقلید اعلم، واجب است و برای تشخیص مجتهد اعلم، باید به اهل خبره و کسانی که می توانند اعلم را تشخیص دهند، مراجعه کرد و چنان چه احتمال اعلمیت را در همه آنها می دهد و احتمال تساوی آنها داده می شود، مکلف در تقلید از هر کدام از آنها مخیر است.
اگر فتوای مرجعی را درمورد نحوه مصرف خمس بخوانيم و ملتزم به انجام آن شويم ولی خمس نپردازيم، آيا از آن شخص تقليد كرده ايم؟(فرض كنيد هيچ فتوای ديگری جز نحوه مصرف خمس از او نخوانده باشيم)؟ آيا تقليد ما از او رخ داده و آغاز شده است؟
در صورتی که آن مرجع اعلم باشد و بنا را بر تقلید از او بگذارید، باید در تمام مسائل از وی تقلید کرد، حتی اگر فتوای او را نخوانده و یا هنوز عمل نکرده باشید.
1- اگر کسی نيت كند از شخص دیگری تقليد كند و مسئله ای را بياموزد ولی به آن مسئله عمل نكند، آیا مقلد آن شخص محسوب می شود و تقليد از او را آغاز كرده است؟
2- عمل كردن به دستور مجتهد آيا به معنی اين است كه بگويد چون فلان مجتهد می گويد فلان عمل را انجام بده، من انجام مي دهم؟ فرض كنيد دو مجتهد يک دستور يكسان در مسئله ای را دارند و شخص به تبعيت از مرجع اول آن دستور را انجام می دهد ولی مجتهد دوم را هم در دل خود تأييد كرده است. حال اگر هنگام عمل از او بپرسند از چه كسی تبعيت ميكنی؟ بگويد مرجع اول، آيا اين گفته او بدین معنی است كه به دستور مجتهد دوم عمل نكرده و به دستور مجتهد اول عمل كرده است؟
3- اگر شک داشته باشد كه به دستور مجتهدی عمل كرده يا خیر، فرض را بر كدام طرف بايد بگيرد؟
در باب تقلید؛ اولاً: تقلید باید از مجتهد اعلم باشد. ثانیاً: عمل به احکام لازمه اینکه شخص مقلد آن مجتهد تلقی شود، نمی باشد. ثالثاً: نیت و بنا گذاشتن بر اینکه شخص در احکام از فلان مجتهد تقلید نماید، کافیست. رابعاً: چونکه عمل، شرط در تقلید نمی باشد، شک در آن اثری ندارد و نیت و بنا کافی است و اگر شک در اصل تقلید از کسی را بکند، فرض را بر عدم بگذارد؛ اما اگر شک در بقای بر آن را بکند، فرض را بر تقلید بگذارد.
آیا حتما باید از مرجعی تقلید کرد که مشهور به اعلمیت است ، مثلا وقتی آقای الف در بین مراجع مشهور است که از همه اعلم تر است ، آیا نمی توان از آقای ب تقلید کرد ؟
برای تشخیص مجتهد اعلم باید به اهل خبره یعنی کسی که قدرت تشخیص اعلم را دارد، مراجعه کرد و صرف شهرت، کفایت نمی کند؛ البته اگر احتمال اعلمیت در همه آنها وجود داشت و مکلف احتمال تساوی بین آنها را بدهد، می تواند از هر کدام تقلید کند.
در شرایط کنونی که شبهه اعلمیت مراجع وجود دارد و مثل دوران آقای بروجردی نیست، تقلید از یکی از مجتهدان جامع الشرایط که نامشان به عنوان مرجع پذیرفته شده عموم علما است، انسان را بری الذمه در پیشگاه الهی می کند؟
در مسئله تقلید، انسان ابتدا باید تحقیق کند، مثلا از اهل خبره یعنی مجتهدینی که می توانند اعلم را از غیر اعلم تشخیص دهند، سؤال نماید و چنانچه مکلف احتمال اعلمیت را در همه آنها می دهد یا احتمال تساوی بین آنها می دهد، در تقلید از هر کدام از آنها مخیر است و اگر می داند که یکی از آنها اعلم است، اما قدرت بر تشخیص او را ندارد، واجب است احوط الاقوال را اخذ کند.
2. آیا همسر و فرزندان باید در تقلید تابع سرپرست خانواده باشند؟
3. با توجه به اینکه تفاوت فتاوا بین مرجع تقلید اعلم و غیر اعلم دشوار است ، آیا تقلید از مجتهد اعلم ، واجب است؟
2) خیر واجب نیست و برای هر کدام از آنها چنانچه اعلمیت مجتهدی احراز شد ، باید از او تقلید نمایند.
3) اگر برای مکلف اختلاف در فتوا محرز شد ، واجب است از مجتهد اعلم تقلید نماید و اگر احتمال اعمیت را در همه آنها می دهد و احتمال هم می دهد که آنها مساوی باشند ، در تقلید از هر کدام از آنها مخیر است.