استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
اجاره
سوال :

بنده قراردادی متشکل از چند عقد اجاره متوالی با شخص دیگر منعقد کرده‌ام به‌ گونه‌ ای که در عقد اجاره اول چند عقد اجاره دیگر شرط شده است. یعنی در عقد اجاره اول با سررسید سه ماهه اولاً، نرخ اجاره‌ بهای اولین عقد اجاره تعیین شده است (با نرخ مشخص یعنی ۲۰ درصد ارزش دارایی). ثانیاً ضمن این عقد اجاره، شرط کرده‌ایم که دو طرف (مؤجر و مستأجر) متعهدند تا سررسید آخرین عقد اجاره، ابتدای هر دوره زمانی (هر سه ماه یکبار) عقد اجاره را تجدید کنند و نرخ اجاره‌ بهای هر عقد اجاره با لحاظ نرخ تورم دوره قبل به علاوه مقدار مشخص باشد: الف) آیا این قرارداد صحیح است و با توجه به شیوه تعیین اجاره‌بها مشکل غرری بودن در آن ایجاد نمی‌شود؟ ب) در صورت تعیین نرخ کف و سقف برای اجاره‌ بها، قرارداد چه حکمی دارد؟

جواب :

مطابق نظر معظم له الف) چنانچه نرخ تورم دوره قبل معلوم است، مشکل غرری بودن پیش نمی آید و چنانچه معلوم و معین نباشد، غرری است.


ب) چنانچه به صورت جعاله باشد، اشکال ندارد.

تمدید اجاره به مبلغ بالاتر
سوال :

آیا تمدید قرارداد اجاره با مبلغی زیادتر صحیح است ؟ مثلا مستاجر خانه را یکساله اجاره کرده به ماهی صدهزار تومان ولی الان دو طرف تمایل دارند قرارداد را سه ساله منعقد کنند و صاحبخانه می گوید از این به بعد اجاره بها ماهی صد و سی هزار تومان باشد. این تمدید مدت اجاره با زیاده صحیح است یا خیر؟ اگر صحیح نیست راهکار صحیح چیست؟

جواب :

اجاره اول تا پایان یک سال نافذ و لازم است؛ مگر آن که طرفین آن را فسخ نمایند و سپس اجاره دیگر با مبلغ زیادتر، منعقد نمایید.

اجاره
سوال :

آیا انعقاد قرارداد اجاره ای که طی آن طرفین توافق می کنند که تحویل منافعِ عین مستأجره و پرداخت اجاره بها در تاریخ مشخصی در آینده صورت پذیرد با فرض اینکه: الف) دارایی در زمان انقعاد قرارداد موجود باشد؛ ب) دارایی در زمان انعقاد قرارداد موجود نباشد؛ صحیح است؟ آیا این قرارداد لازم است؟ در صورت اشکال داشتن این نوع قرارداد آیا می توان قرارداد را به صورت مبادله دو تعهد یعنی «مبادله تعهد واگذاری منافع در آینده در مقابل تعهد به پرداخت اجاره بها در آینده» تصحیح نمود؟ آیا چنین قراردادی صحیح است؟

جواب :

در هر دو فرض الف و ب چنانچه تمامی شرایط اجاره فراهم باشد، قرارداد صحیح و نافذ است؛ مانند اینکه زمان قرارداد مشخص باشد و عین مستأجره نیز از همان زمان قابل تحویل به طرف باشد و عین مستأجره دارای منفعت باشد. اجاره جزء عقود لازمه است که فسخ آن جایز نیست، مگر اینکه طرفین راضی باشند و یا یکی از آن دو دارای حق فسخ باشد.

اجاره
سوال :

آیا در پیمانکاری -اعم از پیمانکاری دولتی و کلان یا خرد- واگذاری به غیر به اقل قیمت جایز است یا خیر؟

جواب :

در صورتیکه واگذار نکردن به غیر شرط نشده باشد و قرارداد هم انصراف به مباشرت نداشته باشد، جایز است.

كسب و شغل
سوال :

بنده تقريیاً هفت سال ویدئو کلوپ داشتم. پنج درصد از درآمدم را حرام می دانم چرا که ناخواسته بخاطر كرايه دادن از فيلم های مبتذل بدست آورده بودم و 95 درصد را حلال می دانم چون فيلم های سالم و قديمی را كرايه داده بودم. با خدای خود عهد بستم و شغل خود را عوض كردم و درآمد (حلال و حرام قاطی شده) حاصل از (شغل كلوپ) را صرف شغل جديد (كتابفروشی و نوشت افزار) در همان مكان اختصاص دادم و كاسبی ام خوب شد و تا الان 11 سال است که اين شغل را ادامه می دهم و لباس و خوراک تهيه می كنم، اما وجدانم و يا حس درونی ام مدام در همه اين سالها آزارم می دهد و هنوز نیز آزارده خاطرم كه مال حرام به مال حلالم قاطی شده است. بخاطر همين نمی توانم پا به مسجد بگذارم و يا در خانه نمی توانم نماز بخوانم چون همواره می گويم لباسی كه بر تن دارم حرام است و كلاهی كه بر سرم گذاشتم با مال حرام قاطی شده و تمام اموال و دارايی ام با حرام قاطی شده است، پس نمازم باطل است. سؤال: آيا اموال و دارايی فعلی بنده حلال است يا حرام؟ آيا می توانم با اين شرايط به نماز خواندن ادامه بدهم یا باطل است؟

جواب :

چنانچه می دانید افرادی که فیلم های مبتذل را کرایه می کردند، بهره برداری نامشروع از آن نمی کردند و یا راضی به پرداخت کرایه بوده اند، حتی اگر می دانستند کرایه باطل است، در این صورت اموال و دارائی های فعلی شما حلال می باشد و نماز خواندن شما صحیح است.

اجاره طلا
سوال :

آیا در شرع مقدس می توان طلا و جواهرات را مثل مسکن و ماشین اجاره داد؟

جواب :

اجاره طلا و جواهر آلات با شرایط صحت اجاره آن از جمله بقای عین، جایز است.

پس دادن بیعانه
سوال :

شخصی برای اجاره كردن يک خانه، مبلغ دویست تومان را به عنوان بيعانه به صاحب خانه پرداخت می كند و زمان نوشتن قرارداد را يک هفته ديگر تعيين می كنند، ولی مستأجر در اين يک هفته پشيمان می شود. آيا مستأجر می تواند بيعانه را پس بگيرد و قرار داد اجاره را نبندد؟ آيا صاحب خانه شرعاً می تواند بيعانه را پس ندهد؟

جواب :

تا زمانیکه قرارداد اجاره منعقد نشده است، مستأجر می تواند بیعانه را پس بگیرد.

سرقفلی
سوال :

در سرقفلی انتقال یافته صحیح شرعی -پرداخت سرقفلی از مستأجر نخستین به مؤجر و انتقال سرقفلی از مستأجر نخستین به مستأجر دیگر با پرداخت حقوق مالکانه و جلب رضایت مؤجر در زمان تخلیه عین مستأجره- به سبب تغییر شغل، آیا مالک (مؤجر) باید شرعاً به دارنده حق سرقفلی وجه و قیمت عادلانه روز را بپردازد یا با تخلف، سرقفلی از بین می رود؟

جواب :

با ثبوت حق سرقفلی باید بپردازد.

اجرت المثل ایام تصرف برای ملک استیجاری
سوال :

اینجانب مستأجری داشتم که با وی قرارداد اجاره از تاریخ ۹۴/۷/۱ الی ۹۵/۷/۱ به مبلغ ۲۲۰ میلیون تومان به عنوان ودیعه و ۵هزار تومان در ماه اجاره بها، امضا کرده ام، لیکن ایشان چند ماه بعد از امضا قرارداد فوت کردند و فرزند دختر ایشان در ملک تا آخر قرارداد زندگی کردند و بعد از اتمام قرارداد به دلیل عسر و حرج ناشی از فوت پدر و مادر نتوانستند ملک را رأس تاریخ انقضا تخلیه کنند. اینجانب جهت تخلیه به دادگاه مراجعه کردم و به دلیل کسر یک شاهد در قرارداد مشمول دستور تخلیه فوری و یک هفته ای نشدم و هفت ماه جریان رسیدگی طول کشید و ایشان مشمول قوانین سال ۶۲ شدند که عسر و حرج مستأجر پذیرفته شده است و ایشان همچنان به دلیل عسر و حرج نتوانستند ملک را تخلیه کنند و ودیعه۲۲۰ میلیونی ایشان نزد اینجانب بود و به صندوق دادگستری تا هفت ماه واریز نکردم و نزد خود نگه داشتم. حال سؤال بنده این است با توجه به اینکه ودیعه ۲۲۰میلیونی و زیاد مستأجر را نزد خود نگه داشته ام و تا چند روز قبل تخلیه از طریق اجرا، واریز صندوق دادگستری نکردم و از آن سود و بهره زیادی برده ام، آیا می توانم اجرت المثل ایام تصرف هم برای این هفت ماه دریافت کنم؟ با توجه به اینکه مستأجرم ماهی ۶ میلیون تومان به عنوان اجرت المثل ایام تصرف در قرارداد امضا کرده اند. آیا با توجه به اینکه از ودیعه زیاد مستأجر سود برده ام، گرفتن اجرت المثل ایام تصرف برای این هفت ماه حلال است؟ به عبارتی از دو محل سود برده ام، هم از ودیعه کلان مستأجر، هم از اجرت المثل ایام تصرف.

جواب :

نسبت به اجرت المثل استحقاق دارید، لیکن نسبت به ودیعه (دین) در صورتیکه دین صحیح باشد، استحقاق دارید.

پرداخت اجرت
سوال :

اگر از جایی ماشینی را سوار شدم که من را به مکان معلومی برساند و مقدار کرایه نیز معلوم بود ولی دربین راه من را پیاده کرد و گفت بقیه مسیر را نمی روم. من نیز به او کرایه را ندادم. آیا من به صاحب تاکسی بدهکار هستم؟

جواب :

بعید نیست در فرض مذکور اجاره به نحو مقید باشد و مالک تاکسی مستحق اجرتی نباشد؛ لیکن احتیاط در مصالحه و پرداخت اجرت المثل است.

کسب و در آمد
سوال :

پولی که در کشورهای خارجی از راه سگ شویی بدست می آید، حلال است یا حرام؟

جواب :

اشکال ندارد.

برگزاری مراسم در تالار
سوال :

آیا تأسیس تالار برای برگزاری مراسمی چون عقد و عروسی اشکال شرعی دارد؟ لازم به توضیح است که در برخی مراسم بعضاً از غنا (موسیقی)، استفاده شده و یا حجاب خانم ها درست نیست، سوال اینجاست که چنانچه مجلس آلوده به گناه شود، آیا مسئول صاحب تالار است و یا چون سالن اجاره داده شده، بر ذمه صاحب تالار گناهی نیست و مبلغ اخذ شده، آلوده به حرام نیست؟

جواب :

چنانچه صاحب تالار آن را جهت کار حرام اجاره نداده است، مسئول گناه نیست و مبلغ اخذ شده به عنوان اجاره، اشکال ندارد.

مطالبه سهم الاجاره
سوال :

چهل سال قبل اینجانب به اتفاق همسرم اقدام به خرید آپارتمانی نمودیم  که سهم هریک از ما پنجاه در صد شد، چند سال بعد با توجه به ارثی که به همسرم رسیده بود، مایل شدیم  خانه بزرگتری برای راحتی خود و فرزندانمان تهیه کنیم و لذا سهم ایشان از این خانه مسکونی هفتاد درصد و سهم بنده سی در صد شد، بنده همواره آمادگی خود را برای فروش خانه مشترکمان و پرداخت سهم ایشان و تهیه مسکنی در حد توان با سهم خود و حقوق کارمندی، به ایشان اعلام کردم، ولی همسرم به این کار راضی نشد اکنون همسرم بعد گذشت چهل سال، مطالبه اجرت المثل کرایه منزل چندین ده ساله را دارد و اقدام به درخواست قانونی آن کرده است. سوال بنده از محضر حضرت عالی این است، با توجه به توافق اولیه ( که متاسفانه غیر مکتوب بوده) در تهیه مسکن مشترک بر مبنای رضایت طرفین و عدم مطالبه حقوق اجاره سهم الشرکه بوده است، آیا مطالبه سهم الاجاره برخلاف آن توافق اولیه، مشروع می باشد؟

جواب :

اگر قرائنی یا ظاهر حال این بوده که بنای زوجه با شما بر مجانیت بوده و در طول این دوره سهم الاجاره را مطالبه نکرده باشد، همسر شما حق مطالبه ندارد.

شرایط اجاره
سوال :

در بنگاه های املاک متداول است که هر یک میلیون تومان را معادل سی هزار تومان می دانند و محاسبه می نمایند. حال اگر شخصی منزلی را به مبلغ صد هزار تومان اجاره نماید و ضمن آن شرط شود که مبلغ سی میلیون تومان قرض الحسنه به صاحب ملک بپردازد که با احتساب رسم مذکور اجاره بها جمعاً یک میلیون می شود، آیا مستأجر می تواند خانه مزبور را به مبلغ یک میلیون تومان اجاره بدهد؟


 

جواب :

 اجاره منزل به نحوی که در سؤال فرض شده، محل اشکال است.


 

سرقفلی
سوال : آیا سرقفلی بدون قرارداد اجاره، اشکال شرعی دارد یا خیر؟ آیا اساساً سرقفلی فقط در عقد اجاره معنا پیدا می کند و اگر مالک فقط سرقفلی بگیرد و قرارداد اجاره تنظیم نکند، آن سرقفلی چه حکمی دارد؟
جواب : سرقفلی بدون مثل قرارداد اجاره مجوز تصرف نیست و باید در مثل عقد اجاره باشد تا شخصی که عین در اختیار اوست، بتواند تصرف کند.
توافق شفاهی
سوال : 1. در صورت توافق شفاهی موجر و مستاجر به ادامه رابطه استیجاری بعد از اتمام مدت عقد اجاره ، آیا توافق مذکور بین طرفین معتبر است؟
2. اگر مغازه به علت شغل خاصی در اختیار مستاجر قرار بگیرد و پس از فوت ایشان ورثه او شغل را تغییر دهد، آیا این امر از موجبات فسخ اجاره است؟
جواب : 1) در صورتی که در عقد اجاره مدت و اجرت معیّن شده باشد، صحیح است.
2) اگر شغل خاصی در عقد اجاره شرط شده باشد، موجر با تخلف مستأجر از آن شرط، حق فسخ دارد.
اجاره طلا
سوال : آیا اجاره طلا از نظر شرعی اشکال دارد؟
جواب : در اجاره وجود منفعت برای عین مستأجره لازم است ، لذا اگر طلا زیور آلات باشد ، می توان آن را جهت انتفاع اجاره داد.
قصور در تعهدات
سوال : قراردادی برای انجام کار خاصی در زمان معین و با دستمزد مشخص منعقد شده است (حق العمل کاری). اگر کسی که کار را برای انجام به (اجیر سپرده، به تعهدات خود عمل ننموده و مقدمات انجام کار را فراهم نکند و باعث شود که کار انجام نشود یا مقدار بسیار کمی از آن انجام شود و اجیر هم قصوری نداشته باشد، آیا باید دستمزد مشخص شده را پرداخت نماید؟
جواب : در مفروض سؤال ، پرداخت دستمزد مشخص شده لازم نیست ؛ لکن لازم است به حق العمل کار ، وجهی به ازای وقتی که او اختصاص داده پرداخت شود. البته در صورتی که بخشی از کار مشخص شده توسط حق العمل کار انجام شده ، وی به همان نسبت از اجرت مشخص شده مستحق است. چنانچه اگر اجاره به ازای اختصاص زمان بوده ( هر چند انجام کار هم مطلوب است مثلا گفته شود: از صبح تا شب اجیر من باش به ازای این مبلغ) ، حق العمل کار کل اجرت مشخص شده را طلبکار است.
اجاره به شرط قرض الحسنه
سوال : در باب شروط ضمن عقد، هرگاه ذيل عقد اجاره به نحو آتى قيد شود كه:
"توافق گرديد مستاجر در تاريخ معين عين مستاجره را به قيمت بيست درصد زير قيمت ارزيابى كارشناس معين در زمان فروش، از موجر خريدارى نمايد و چنانچه به هر عنوانى خريدارى نكرد، بايد مبلغ معين شده به عنوان قرض الحسنه مورد اجاره را به عنوان خسارت به موجر بپردازد و اگر موجر ملک را با شرايط ياد شده نفروخت، بايد مبلغى معين را به عنوان خسارت به مستاجر بپردازد."
1) آيا چنين قيدى را مى توان "شرط ضمن عقد" دانست؟
2) شرط بيع ملک به مستاجر در عقد اجاره آن هم پيش از انقضاى مدت اجاره شرطى صحيح و نافذ است يا خير؟
3) در صورت استنكاف يكى از طرفين از انجام شرط مزبور، آيا طرف ديگر مى تواند بدون الزام وى به انجام آن وجه شرط شده را از او مطالبه نمايد؟
4) آيا پس از منقضى شدن اجاره، مفاد شرط قيد شده در ضمن آن قابل مطالبه مى باشد يا خير؟
جواب : 1) قرارداد رهن و اجاره به صورتى كه امروزه مرسوم است (اجاره به شرط قرض الحسنه) بنابر احتياط واجب جايز نيست، البته اجاره صحیح است؛ لیکن شرط قرض نافذ نیست و موجر خیار فسخ دارد و اما شرط فروش عین به مستاجر مورد اجاره و همچنین شرط پرداخت مبلغی در صورت عدم فروش و یا عدم خرید، صحیح است.
2) بله، صحیح است.
3) بله، می تواند طبق شرط عمل کند.
4) بله، نفوذ شرط باقی است.
فسخ قرارداد اجاره
سوال : اینجانب باغ پسته خود را به مدت پنج سال طی قرارداد کتبی به اجاره واگذار نمودم. مقرر گردید در تاریخ 7/15 هر سال مال الاجاره پرداخت گردد و در حضور شهود حاضر در جلسه نیز 15 مهرماه هر سال مورد توافق طرفین قرار گرفت و بر اساس این تاریخ عقد اجاره شرعآ منعقد گردید، لیکن مستاجر مال الاجاره سال اول را با 6 روز تآخیر و به مادر اینجانب که هیچ سمتی در قرارداد ندارد، پرداخت نموده است و با عدم قبول این امر از ناحیه اینجانب بدلیل تخلف از تاریخ مورد توافق، مبلغ پرداخت شده در همان روز به شخص ثالثی که از اقوام مستاجر می باشد تحویل داده شده تا به ایشان مسترد نماید و استرداد این مبلغ و عدم رضایت اینجانب شفاهاً و کتباً طی اظهارنامه به وی اطلاع داده شده و تاکنون هیچ وجهی از مال الاجاره توسط اینجانب دریافت نگردیده است.
حال با عنایت به عدم رضایت اینجانب از تآخیر در پرداخت اجاره ،نظر حضرتعالی در خصوص فسخ قرارداد اجاره به لحاظ شرعی چه می باشد؟
جواب : اگر به نحو شرط در ضمن عقد اجاره باشد و مستأجر آن را انجام ندهد، موجر حق خیار تخلف شرط دارد.