1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. تقليد
  4. تقلید اعلم
  5. راه های تشخیص اعلم
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
تقلید
سوال :

آیا حتما باید از مرجعی تقلید کرد که مشهور به اعلمیت است ، مثلا وقتی آقای الف در بین مراجع مشهور است که از همه اعلم تر است ، آیا نمی توان از آقای ب تقلید کرد ؟

جواب :

برای تشخیص مجتهد اعلم باید به اهل خبره یعنی کسی که قدرت تشخیص اعلم را دارد، مراجعه کرد و صرف شهرت، کفایت نمی کند؛ البته اگر احتمال اعلمیت در همه آنها وجود داشت و مکلف احتمال تساوی بین آنها را بدهد، می تواند از هر کدام تقلید کند.

تشخیص اعلم
سوال :

در شرایط کنونی که شبهه اعلمیت مراجع وجود دارد و مثل دوران آقای بروجردی نیست، تقلید از یکی از مجتهدان جامع الشرایط  که نامشان به عنوان مرجع پذیرفته شده عموم علما است، انسان را بری الذمه در پیشگاه الهی می کند؟

جواب :

در مسئله تقلید، انسان ابتدا باید تحقیق کند، مثلا از اهل خبره یعنی مجتهدینی که می توانند اعلم را از غیر اعلم تشخیص دهند، سؤال نماید و چنانچه مکلف احتمال اعلمیت را در همه آنها می دهد یا احتمال تساوی بین آنها می دهد، در تقلید از هر کدام از آنها مخیر است و اگر می داند که یکی از آنها اعلم است، اما قدرت بر تشخیص او را ندارد، واجب است احوط الاقوال را اخذ کند.


 

تشخیص اعلم
سوال : در انتخاب مرجع تقلید عده ای می گویند اصلاً تشخیص اعلم امکان پذیر نیست و می شود از هر مجتهد عادل و واجد سایر شرایط تقلید ، پیروی کرد. نظر شما چیست؟
جواب : برای تشخیص مجتهد اعلم باید به اهل خبره و کسانی که می توانند اعلم را تشخیص دهند مراجعه کرد و چنان چه احتمال اعلمیت را در همه آنها می دهد و احتمال تساوی آنها داده می شود مکلف در تقلید از هر کدام از آنها مخیر است.
تشخیص ندادن اعلم
سوال : اگر اعلم منحصر در مجموعه‏ اى از فقها باشد، ولى مكلّف به دليل تعارض شهادت اهل خبره يا از باب ديگرى قدرت بر تعيين اعلم نداشته باشد، وظيفه او چيست؟
جواب : اگر احتمال اعلميت در همه آن‏ها مى‏ دهد و احتمال هم مى‏ دهد كه آن‏ها مساوى باشند، مكلّف مخير در تقليد از هر كدام از آنهاست و اگر مى‏ داند كه يكى از آنها اعلم است، اما قدرت بر تشخيص او را ندارد، واجب است احوط الاقوال را اخذ كند.
تشخیص اعلم
سوال : عده‏ اى از مؤمنين در موضوع تقليد به شهادت بعضى از طلبه‏ هاى حوزه علميه اعتماد و استناد كرده و به مرجعى كه از طرف آن‏ها توصيه مى‏ شود رجوع مى‏ كنند. در سال‏هاى اخير اين امر شايع شده است. با توجه به اين كه بيشتر آن‏ها طلبه‏ هاى در حد مقدمات و سطوح متعارف حوزه علميه هستند آيا مى‏ توان بر اين روش در انتخاب مرجع تقليد اعتماد كرد؟ اگر جواب جناب عالى منفى است درباره اين امر چه توصيه مى‏ كنيد؟ به نظر جناب عالى، بهترين راه در دست‏يابى به مرجع تقليدى با شرايط شرعى كه فقهاى بزرگوار ذكر كرده‏ اند چيست؟
جواب : بر عموم مردم واجب است براى احراز اجتهاد و اعلميت به اهل خبره و اجتهاد و كسانى كه مى‏ توانند اعلم را تشخيص دهند مراجعه كنند.
تعارض در بینّه
سوال : در مسأله تقليد اگر در تعيين اعلم در شهادت اهل خبره و همچنين در شياع تعارض به وجود آيد مكلف (در تعيين مرجع تقليد) مخير است. تقوا و ورع يكى از مرجحات است آيا ولى فقيه بودن يكي از آن دو مجتهد نيز از اين مرجحات است؟
جواب : اگر در بيّنه‏ ها تعارض به وجود آمد به بيّنه‏ اى عمل مى‏ شود كه آگاهى آن بيّنه بيش از ديگر بيّنه‏ ها باشد و با تساوى دو مجتهد در احتمال اعلميت، مكلف در تقليد از هر يک از دو مجتهد مخير است مگر آن كه يكى از آن دو در تصدى امور عامه بى‏ كفايت‏ باشد و موارد ذكر شده از مرجحات نيستند.
تقلید از اعلام علمای پیشین
سوال : در موضوع تشخيص اعلم در مسأله تقليد دائماً بحث است و واقعيت اين است كه قطعاً تشخيص اعلم امرى سخت و نزديك به محال است چون هر گروه و طايفه‏‌اى از مؤمنين شخصى را اعلم مى‏دانند و ديگرى را رد مى‏كنند. سؤال اين است: آيا شرعاً مى‏ توان از علماى اعلامى كه از آن ها به نشان افتخار اعلميت تعبير مى‏ شود و در قرن گذشته و سده‏ هاى پيشين مى‏ زيسته‏ اند تقليد كنيم اما در مسايل مستحدثه به كسى كه احتمال دارد او اعلم باشد، رجوع كرد؟
جواب : تشخيص اعلم براى اهل خبره و اجتهاد مشکل نیست. و براى كسى كه نمى‏ تواند اعلم را تشخيص دهد و اعلم را نمى‏ شناسد و با رجوع به اهل خبره نیز نتواند اعلم را تشخیص دهد اگر احتمال اعلمیت در هر یک از دو مجتهد یا بیشتر یکسان باشد جايز است كه از يكى از آنها تقليد كند. اما تقليد ابتدائی از ميت اگر هم اعلم باشد جایز نیست و معمولاً مجتهدان بزرگ معاصر از مجتهدان سده های پیشین اعلم هستند زیرا که علم فقه و اصول نیز مانند سایر علوم رو به رشد و توسعه است.
راه های تشخیص اعلم
سوال : در تعيين اعلم فقها آيا اعتماد بر شهادت يك عادل اهل خبره جايز است؟
جواب : اگر معارض با او وجود نداشته باشد كافى است.
معنی شیاع
سوال : معنى شياع چيست؟ آيا منظور، شيوع آن امر بين مردم است يا در حوزه علميه و يا در بين علماى مجتهد؟
جواب : منظور از شياع، شيوع در بين علمايى است كه صلاحيت تشخیص اعلمیت را دارند يعنى اهل خبره هستند.