1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. مسائل متفرقة
  4. رعایت قوانین حكومت اسلامی
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
دریافت وام
سوال :

سلام شخصی به ما گفت محل امضای فروشنده در فاکتوری را تو امضا کن (در حالی که من نه فروشنده بودم و نه خریدار و کاملاً بی ربط به ماجرا بودم و آن شخص فقط به خاطر اینکه امضا ها متفاوت باشد و مشخص نشود از من درخواست امضا کرد) و من نیز امضا کردم. نمی دانم با فاکتور چه کار کرد ولی دلایلی مشاهده کردم که می خواست با آن فاکتور وام بگیرد، ولی موفق نشد. مثل اینکه بعد از امضا به بانک رفت و برگشت ولی فاکتور هنوز همراهش بود یعنی تحویل نداده بود و جمله ای گفت که شاید بر این معنا حمل بشود که فاکتورش را قبول نکردند. با این دلایل من مطمئن نیستم که آیا با فاکتور کار غیر قانونی کرده یا خیر، الان وظیفه من چیست؟ آیا تحقیق و تفحص بیشتر نیاز است؟

جواب :

در حال حاضر شما وظیفه ای ندارید لکن از این به بعد در موقع امضا، تحقیق و تفحص نمایید تا فاکتور تقلبی امضا نکنید.

اسراف در مصرف برق
سوال :

با عنایت به حفظ انرژی به ویژه انرژی برق و با توجه به فرارسیدن فصل گرما و عدم رعایت مصرف بهینه انرژی توسط برخی مردم و ارگان ها و سازمان ها، مساجد و حسینیه ها و همچنین مراکز عمومی که باعث اتلاف انرژی و هدر رفت سرمایه ملی از بیت المال می گردد، مستدعی است حضرت عالی نظر مبارک خود را در این زمینه بیان فرمایید.

جواب :

رعایت مقررات نظام در این زمینه لازم است.

اسراف در مصرف برق
سوال :

با توجه به اهمیت مدیریت مصرف برق در تأمین و توزیع برق پایدار و محدودیت منابع تولید برق در کشور، خواهشمند است به سؤالات شرکت توزیع نیروی برق خوزستان که در ادامه خواهد آمد، پاسخ دهید:


1- با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی برای رایگان شدن برق مدارس، حکم شرعی استفاده بی رویه از برق در مدارس چیست؟ اگر به دلیل استفاده بیش از حد برق در مدارس، شبکه برق دچار نوسان و خاموشی شود، حکم آن چیست؟


2- با توجه به رایگان بودن بهای برق مصرفی مساجد، حسینیه ها و تکایا، حکم شرعی استفاده بی رویه از برق در این اماکن مقدس چیست؟ اگر به دلیل استفاده بیش از حد برق در این اماکن مقدس، شبکه برق دچار نوسان و خاموشی شود، حکم آن چیست؟


3- برخی ادارات و بانک ها، سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی در تابستان برای خنک ماندن محیط کار، کولر گازی خود را پس از پایان ساعت کاری روشن می گذارند. حکم این عمل چیست؟ اگر از این بابت شبکه برق دچار نوسان و یا خاموشی شود، چه حکمی دارد؟


4- حکم شرعی استفاده از برق بدون پرداخت بهای آن چیست؟ آیا عدم توانایی مالی توجیهی برای دستکاری در کنتور برق و یا استفاده از برق بدون پرداخت بهای آن به هر شکل را ممکن می سازد؟ حکم این کار چیست؟


 

جواب :

1و2و3) استفاده بی رویه و یا استفاده در غیر از ساعات درسی، کاری، اداری و یا حتی استفاده در ساعات درسی، کاری و اداری برخلاف مقررات دولت، حرام می باشد و موجب ضمان است.


4) جایز نیست و شخصی که بدون مجوز، استفاده از برق نماید یا با دستکاری در کنتور برق بخواهد کمتر پرداخت نماید ضامن است.

مالکیت اموال عمومی
سوال :

مالکیت اموال عمومی بر عهده کیست و تصدی این اموال، برای چه کسی می باشد؟

جواب :

آنچه متعلق به نهادهای عمومی و مردمی مانند شهرداری ها است، ملک آن نهادها می باشد و آنچه جزو انفال و اموال عامه مسلمین است، تصدی نسبت به شؤون آن بر عهده ولیّ امر یا نهادهای منصوب و یا مقبول از سوی ولیّ امر است.

قوانین کسب و کار
سوال :

آیا شهروندان ایرانی غیر مسلمان با داشتن مجوزهای لازم و رعایت تمامی قوانین مدون جمهوری اسلامی و قوانین مدون اصناف می توانند مانند هر ایرانی مسلمان به کسب و کار مشغول باشند یا برای ایشان محدودیت یا رأی قانون و قاعده ای خاص اعمال می گردد؟

جواب :

اشتغال غیر مسلمانان در جامعه اسلامی با رعایت شرایط قانون بلامانع است و در این رابطه باید به قانون مصوب مراجعه شود.

رعایت قوانین حکومت اسلامی
سوال : آيا تبعيت از قوانين حكومت اسلامى علاوه بر الزام عقلى، الزام شرعى هم دارد و در اثر سرپيچى عقاب اخروى خواهد داشت؟ به عنوان مثال عدم رعايت چراغ قرمز در نيمه شب.
جواب : تبعيت از قوانين الزامى حكومت اسلامى در صورتى كه الزامى باشد واجب است و اگر منظور از الزام عقلى حسن و قبح عقلى است چنين حكمى در كار نيست مگر به عنوان حسن اطاعت از حكم شرعى و قبح مخالفت با آن.
قوانین حکومت اسلامی
سوال : آيا طبق مقررات قانونى، دولت و مؤسسات عمومى در برخى موارد عليرغم حرمت مالكيت اشخاص با استناد به موارد ضرورات مبيحه مجاز به تملك املاک اشخاص مى باشند؟ حال چنانچه اشخاص اعم از دولت يا افراد ديگر بدون رعايت مقررات قانونى اقدام به تصرف املاک مردم نمايند، در اين صورت حكم شارع مقدس در اين خصوص را تبيين فرمائيد و مقلّدين حضرتعالى در استفاده از املاک متصرفى دولت مكلف به تفحص در رعايت و يا عدم رعايت مقررات مى باشند يا خير؟
جواب : تصرف اشخاص حقيقى يا حقوقى بر خلاف شرع يا خلاف مقررات جمهورى اسلامى ايران جايز نيست، و در صورت شک در رعايت مقررات، تفحص لازم نيست.
قوانین راهنمایی و رانندگی
سوال : پليس راهنمايى و رانندگى در بعضى از خيابان ها محدوديت سرعت قرار داده است، حكم مخالفت با اين محدوديت و رانندگى با سرعت بيش از حد مجاز چيست؟
جواب : مخالفت شايسته نيست، زيرا قوانين رفت و آمد به خاطر مصلحت جامعه وضع شده اند.
خرید و فروش زمین
سوال : یک قطعه زمین به مساحت 300مترمربع توسط انجمن اسلامی یک روستا در حدود 30سال قبل جهت احداث یک مرکز فرهنگی و کتابخانه خریداری شد. صاحب زمین نیز صرفاً به منظور ایجاد کتابخانه آن را فروخته است. حالا چند نفر از اعضای انجمن می خواهند آن را فروخته و در جای دیگر هزینه کنند. با توجه به اینکه برخی از اعضای اصلی مخالف این کار هستند و با توجه به اینکه فروشنده صرفاً جهت فعالیت های فرهنگی و احداث کتابخانه زمین را فروخته است؛ در این مورد حکم چیست؟ در صورت فروش چه مسئولیت شرعی بر عهده ی فروشنده می باشد؟
جواب : چنانچه انجمن اسلامى مذكور طبق مقررات تأسيس گرديده و داراى اساسنامه مى باشد و طبق مقررات مربوطه عمل مى نمايد تصرفاتشان صحيح است.
مالکیت دولت
سوال : از نظر معظم له دولت مالک است یا مجهول المالک؟
جواب : دولت اسلامی مالک است.
احکام
سوال : آیا تبعیت از قوانین حکومت اسلامی علاوه بر الزام عقلی الزام شرعی هم دارد؟ و در اثر سرپیچی عقاب اخروی خواهد داشت؟ (مثال عدم رعایت چراغ قرمز در نیمه شب)
جواب : تبعیت از قوانین حکومت اسلامی در صورتی که الزامی باشد واجب است و اگر منظور از الزام عقلی حسن و قبح عقلی است چنین حکمی در کار نیست مگر به عنوان حسن اطاعت از حکم شرعی و قبح مخالفت با آن.
میزان آزادی اراده اشخاص در انعقاد قرارداد
سوال : با سلام و تحییات
چنانچه ضوابط و مقررات مصوب شورای اسلامی شهر برای انجام امری توسط شهرداری ( مثلا تغییر کاربری زمین ) تعرفه و ضابطه خاصی تعریف نموده باشد،لیکن متقاضی تفکیک در راستای ماده 10 قانون مدنی و با عنایت به اصل تسلیط و با لحوظ آزادی اراده ، با انعقاد قراردادی مکتوب چیزی بیش از آنچه برای این کار تعیین شده است به شهرداری پرداخت نماید (اعم از اینکه وجهی پرداخت نموده یا مقداری از زمین موضوع تغییر کاربری را به شهرداری واگذار نماید) ،آیا قرارداد منعقده صحیح و لازم الرعایه است یا خیر؟
جواب : در این مورد به قوانین کشور مراجعه شود.
متفرقه
سوال : يکی از ادله ای که در منابع فقه شيعه مستند بسياری از احکام قرار گرفته است وجوب حفظ نظام و يا حرمت اخلال به نظام است. پيرامون اين قاعده چند سؤال از محضر معظم له داشتم.
س1. آيا تفاوتی ميان وجوب حفظ نظام و حرمت اخلال به نظام وجود دارد يا خير و اگر تفاوت وجود دارد، آيا فقط اخلال به نظام حرمت دارد يا حفظ آن هم واجب است؟
س2. «نظام» در اين قاعده به چه معناست؟ آيا مقصود نظام اجتماعی است يا نظام حکومتی و آيا پيوندی ميان اين دو عنوان وجود دارد؟
س3. آيا اخلال به نظامهای ديگر غير از نظام اسلامی نيز حرام است و حفظ آن نظامها واجب يا اين حکم تنها به نظام اسلامی اختصاص دارد؟
س4. ادله ای که مبنای حکم به اين وجوب يا حرمت است را در صورت امکان، هرچند به صورت مختصر بيان نماييد.
جواب : 1) هم اخلال به نظام اسلامى و تضعيف آن حرام است وهم حفظ نظام اسلامى واجب است.
2) مقصود نظام اجتماعى است كه نظام حكومتى جزئى از آن است.
3) اختصاص به نظام اسلامى دارد. حفظ نظام كفر نيز گاهى به عنوان ثانوى واجب مى شود.
4) علاوه بر مسلم بودن اين حكم و ضرورى بودن آن نزد كليه مذاهب اسلامى از مجموعه آيات جهاد و دفاع و روايات كثيره استفاده مى شود كه بايد به كتابهاى فقهى مراجعه شود.
رعایت قوانین حكومت اسلامی
سوال : با توجه به اينکه توجه به شهدا وراه آنان موجب ايجاد روحيه ی جهادی و انگيزه ی فراوان برای انجام هرچه بهتر وظايف در طلاب می شود، دفن کردن پيکر مطهر شهيد گمنام در مدارس علميه در صورتی که آن مدارس مشکل وقف را نداشته باشند چه حکمی دارد؟
جواب : چنانچه مخالف مقررات جمهوری اسلامی نباشد جايز است.
رعایت قوانین حكومت اسلامی
سوال : آيا رعايت قوانين و مقررات جمهوری اسلامی ايران (و بطور کلی حکومت اسلامی) واجب شرعی است؟ يعنی آيا قوانينی که رعايت آنها در کشور ضروری است (نظير قوانين راهنمايی و رانندگی) از جهت شرعی هم واجب است آنها رعایت شوند. به عنوان مثال بفرماييد حکم شرعی کمربند نبستن هنگام رانندگی يا رد شدن از چراغ قرمز که از نظر قانون جرم محسوب می شود، آيا از نظر شرعی هم حرام است؟
جواب : مراعات قوانين و مقررات جمهوری اسلامی ايران لازم است.
رعایت قوانین حكومت اسلامی
سوال : طبق مقررات قانونى دولت ومؤسسات عمومى در برخى موارد عليرغم حرمت مالكيت اشخاص با استناد به موارد ضرورات مبيحه مجاز به تملك املاك اشخاص مى باشند؟ حال چنانچه اشخاص اعم از دولت يا افراد ديگر بدون رعايت مقررات قانونى اقدام به تصرف املاك مردم نمايند، در اين صورت حكم شارع مقدس در اين خصوص را تبيين فرمائيد و مقلّدين حضرتعالى در استفاده از املاك متصرفى دولت مكلف به تفحص در رعايت و يا عدم رعايت مقررات مى باشند يا خير؟
جواب : تصرف اشخاص حقيقى يا حقوقى بر خلاف شرع يا خلاف مقررات جمهورى اسلامى ايران جايز نيست، و در صورت شك در رعايت مقررات، تفحص لازم نيست.