1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. روزه
  4. كفّاره روزه
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
کفاره
سوال :

اگر شخصی کفاره روزه عمد بر گردنش باشد و کسی را وکیل گرداند و به او پول بدهد که به جای او امور مربوط به کفاره روزه عمد ( سیر کردن شصت فقیر ) را انجام دهد و شخص قبول کند ولی بعدا در غیاب موکل به او خیانت کند و کفاره را پرداخت نکند، حکم شخصی که کفاره بر گردنش بود چه می شود؟ آیا کفاره از ایشان ساقط می گردد و آیا در آخرت در پیشگاه خداوند متعال معذور می باشد یا خیر؟

جواب :

طبق نظر معظم له، کفاره از ایشان ساقط نمی شود و ذمه وی فارغ نیست و باید مجددا کفاره بدهد؛ اگر چه در صورت جهل موکل به خیانت وکیل، معذور است.

مبطلات روزه
سوال :

اگر انسان در حال روزه یکی از مبطلات روزه حتی استمنا را انجام دهد، آیا هم قضا و هم کفاره بر او واجب است؟

جواب :

اگر عمداً و از روی علم به مفطریت، یکی از مبطلات روزه را انجام دهد، هم قضا و هم کفاره افطار عمدی واجب می شود. همچنین اگر افطار بر حرام باشد مانند استمناء، کفاره جمع بر او واجب است.

کفاره روزه
سوال :

کسی که عمداً روزه خود را افطار کند، کفاره بر عهده اوست و اگر قدرت بر کفاره نداشته باشد، باید استغفار کند، آیا کسی که به جهت عذر، افطار کرده و فدیه بر عهده اوست ولی قدرت دادن فدیه را ندارد، در این صورت نیز حکم بر استغفار او می شود؟

جواب :

در هر دو صورت (کفاره و فدیه)، واجب است که پرداخت گردد؛ مگر در صورت عجز از پرداخت که در این صورت استغفار واجب است و در هر حال هر زمان که قدرت بر پرداخت آن دو را پیدا کرد، بر او واجب است که بپردازد.

پرداخت کفاره
سوال : شخص مکلفی که بر عهده اش کفاره روزه است، و می خواهد مبلغ آنرا به دفتر مرجع تقلید بدهد، آیا می تواند کفاره را به مرجع تقلیدی غیر از مرجع خود بدهد؟
جواب : به طور کلی وظیفه مکلف این است که کفاره را (که باید از جنس گندم، آرد، برنج، ماکارونی، نان و مانند آن) به خود فقیر بدهد و پرداخت پول آن، کافی نیست. ولی می تواند پول آن را به شخص مورد وثوق (اعم از دفتر مرجع و غیر آن) بپردازد و او را وکیل کند که مقدار کفاره را خریداری کرده و به فقیر بپردازد.
جهل به مفطریت
سوال : در بحث کفاره افطار روزه ماه رمضان فرموده اید: اگر کسی به جهت جهل به مسئله یکی از مفطرات را انجام دهد و در این جهل قاصر باشد کفاره ندارد. آیا این عدم وجوب کفاره، درباره کسی که روزه قضا گرفته و بعد از ظهر به جهت جهل قصوری، یکی از مفطرات را انجام داده است نیز جاری است یا اینکه باید ده مد طعام را بدهد، اگر چه قاصر باشد؟
جواب : بله شخص چه در این مساله جاهل قاصر باشد و یا مقصر، پرداخت کفاره بر او لازم نیست؛ مگر این که آن فعل مفطّر، محرم باشد و علم به حرمت داشته باشد مانند کذب بر خدا و ائمه اطهار علیهم السلام که در این صورت نیز کفاره واجب است، هر چند جاهل به مفطریت باشد.
کفاره ای که توسط اهل سنت پرداخت شده
سوال : اگر از اهل سنت کفاره ماه رمضان به دست انسان برسد، چگونه باید مصرف گردد و اگر از حد متعارف هم بیشتر باشد، مثلاً کفاره یک مد طعام است و مقدار واصله بیست مد باشد و همین طور اگر فطریه از آنان برسد، مصرف آن چگونه است؟
جواب : کفاره باید به دست فقیر برسد که با آن نان یا طعام تهیه کند و همچنین زکات فطره را باید به فقیر پرداخت کرد .
كفّاره روزه
سوال : 1- آيا مي توان ماكارانی خام را به عنوان كفاره داد؟ 2- با توجه به اينكه ميزان كفاره روزه (750 گرم) است و اين قضيه كه معمولا بسته هاي ماكارانی 700 گرمی يا 900 گرمی مي باشد پرداخت ماكارانی به عنوان كفاره به چه نحوی صورت پذيرد؟
جواب : در مواردی که پرداخت 750 گرم طعام به فقیر به عنوان کفاره و یا فدیه ، کافی است ، پرداخت حداقل 750 گرم ماکارانی نیز مجزی است و کمتر از آن کافی نیست .
باطل کردن روزه قضا
سوال : کسی که روزه قضا گرفته است و نداند پیش از ظهر یا بعد از ظهر آن را باطل کرده، حكم روزه ی او چیست و آیا کفاره دارد؟
جواب : کفاره ندارد.
کفاره روزه
سوال : خانمی قبل از زوال عمداً روزه ی خود را باطل می‌نماید و بعد از ظهر حائض می‌شود، آیا بعد از رفع عذر فقط قضا دارد یا باید کفاره را نیز بپردازد؟
جواب : خیر، بعد از رفع عذر فقط باید روزه آن روز را قضا کند و پرداخت کفاره بر او واجب نیست هر چند نسبت به ابطال روزه‌ی خود در صورت عدم علم به این که قبل از مغرب حائض خواهد شد، تجری کرده است.
فقیر
سوال : 1. مراد از فقیر که می توان به آن کفاره پرداخت نمود چه کسی است؟
2. اگر کسی دارای فرزندانی است که فقیر هستند آیا می تواند کفاره روزه هایی را که نگرفته است به آنها پرداخت کند یا خیر؟
جواب : 1) کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و قدرت بر کار و حرفه و غیره از برای تأمین آن را ندارد.
2) بنابر احتیاط واجب دادن کفاره به افرادی که واجب النفقه محسوب می شوند جایز نیست مگر آن که قدرت بر انفاق آن ها نداشته باشد.
کفاره روزه
سوال : 1. آیا می توان بجای آرد و نان و خرما در عوض برنج و روغن را به عنوان کفاره پرداخت نمود یا خیر؟
2. منظور از یک مد طعام هر نوع غذایی می باشد یا خیر و اگر کسی غیر از آرد و نان پرداخت نماید برئ الذمه خواهد شد یا خیر؟
جواب : 1) بله می تواند به جای گندم و آردِ آن، 750 گرم برنج یا آردِ برنج به فقیر بپردازد، اما بنا بر احتیاط واجب نمی توان به او تنها روغن به عنوان کفاره پرداخت کرد.
2) لازم است از طعام متعارف باشد.
فدیه
سوال : تعدادی کودک و جوان عقب مانده ذهنی جهت نگهداری در یک موسسه خیریه زندگی می کنند و اکثر قریب به اتفاق آنها از خانواده های فقیر هستند. از آنجایی که برای پرداخت فدیه نگرفتن روزه به علت بیماری لازم است که هر مد طعام به تملک یک فقیر در بیاید و حق تصرف در ملک این افراد متعلق به پدر آنها هست و دسترسی به والدین این افراد بسیار سخت و یا غیر ممکن هست. آیا اجازه می فرمایید که در مد طعامی که متعلق به این افراد است تصرف کنیم و با ماده غذایی دیگر و یا هر چیز مورد نیاز دیگر ( در صورتی که تبدیل به احسن باشد و عقلا حکم به عدم متضرر شدن این افراد بدهند ) تعویض کنیم ؟ بدیهی است این اجازه تصرف صرفا در مورد مد طعام و متعلق به سرپرست مجموعه و یا خیری هست که این طعام را تهیه کرده است.
جواب : چنان چه مصلحت آن ها اقتضا کند تبدیل آن طعام پس از قبض از طرف آنها اشکال ندارد.
قضا و کفاره روزه
سوال : بنده به مدت 4 سال بعمد روزه هایم را نگرفته ام ولي خوشبختانه سال گذشته توبه كرده و روزه های سال گذشته و امسال رو بطور كامل گرفتم، لطفاً بفرمایید: 1. قضا و كفاره اين 4 سال چگونه است؟ با توجه به اینکه: الف) من توبه و استغفار كرده ام. ب) نمي دانستم كه خداوند اينقدر سخت گرفته است و بعد از فهميدن توبه كردم. ج) توان به ازاي هر روز، 60 روز روزه و يا 60 فقير سير كردن را ندارم كه مي شود سیر کردن 7200 نفر یا به عبارتی بمبلغ 10 ميليون و 800 هزار تومان برای سیر کردن این تعداد. 2. كفاره تاخير که براي هر سال دارد چگونه است و آيا كسي كه بعدها برای پرداخت کفاره توانايي پيدا كرد، واجب است يا مستحب كه كفاره را پرداخت كند؟ آيا اگر بجای پیدا کردن فقیر مبلغ را به دفتر مراجع بدهيم مشكلي نيست؟ 3. بدليت در كفاره چگونه است، به ازاي هر سال كه به عمد نگرفته ام اگر نتوانم حكم را انجام بدهم، آیا مي توانم براي هر سال 18 روز روزه بگیرم يا مي شود 30 روز روزه گرفت؟
جواب : 1) قضای چهار سال بر شما واجب است و نیز کفاره ی چهار سال و کفاره تأخیر قضای آن از سال اول بر شما واجب است ، هر چند توبه کرده باشید و نمی دانستید، لیکن روشن باشد قضای روزه ها به هر اندازه که توان دارید و در کفاره نیز در هر زمانی که توانایی پیدا کردید واجب است و اما آنچه توان ندارید واجب نیست.
2) کفاره تأخیر برای هر روز عبارت است از 750 گرم نان یا آرد و ادای آن هر زمان که قدرت بر پرداخت باشد واجب است ، و پرداخت پول به دفتر مراجع معظم تقلید اشکالی ندارد.
3) بدلیت در کفاره افطار عمدی غیر از موارد مذکور وجود ندارد لیکن برای کسی که توانایی ندارد هر کدام از سه بدل کفاره را بپردازد ، احوط آن است که به اندازه ای که می تواند به فقیر صدقه بدهد.
کفاره
سوال : هنگامى كه روزه ی پى در پى بر او واجب باشد آيا جايز است كه شروع آن را از زمانى قرار دهد كه علم به فاصله افتادن در ميان آن به خاطر وجود عيد و نحو آن دارد؟
جواب : خير، جايز نمى‏ باشد مگر در كفاره ی قتل در ماه‏ هاى حرام، در اين صورت بر قاتل لازم است كه دو ماه از ماه‏ هاى حرام روزه بگيرد كه در اين حالت فاصله افتادن به وسيله ی عيد اشكالى ندارد. البته اگر فرد از روى غفلت طورى آغاز نمايد كه برخورد به روز عيد نمايد اشكالى نخواهد داشت. اما هنگامى كه نسبت به وجود عيد شک داشته باشد فعل او محكوم به بطلان خواهد بود. و از اين حكم، سه روز روزه گرفتن عوض قربانى استثنا شده و آن در صورتى است كه در روز ترويه آغاز نمايد كه در اين حالت روز سوم خود را يا بعد از عيد قربان بلافاصله به جا مى‏ آورد و يا اگر در منى به سر مى‏ برد پس از ايام تشريق انجام مى‏ دهد. اما اگر روز ترويه آغاز ننمايد بلكه روز بعد از آن يعنى روز عرفه شروع كند روزه ی او باطل خواهد بود و بايد از سر بگيرد.
کفاره روزه
سوال : آيا توالى و پى در پى بودن در دو ماه روزه گرفتن كفاره، اعم از كفاره ی تخيير و جمع، واجب است؟
جواب : بله ولكن براى تحقق توالى در دو ماه تنها روزه ی يک ماه كامل و در پى آن بلافاصله روز اول از ماه بعد كفايت مى‏ نمايد.
افطار عمدی
سوال : كفاره ی عمدى خوردن روزه ی ماه رمضان چقدر مى‏ شود؟
جواب : كفاره ی هر يک روز ماه رمضان مخير است بين دو ماه متوالى روزه گرفتن و بين اطعام شصت مسكين كه يا آنها را سير كند و يا به هريك 750 گرم طعام (گندم، آرد و خرما ...) بدهد. دادن قيمت كافى نيست مگر اينكه به فقير وكالت دهد كه طعام بخرد و براى خودش بگيرد.
کفاره روزه
سوال : آيا بر هر كسى كه مرتكب يكى از مبطلات روزه شود، كفاره واجب است؟
جواب : كفاره اختصاص به كسى دارد كه یکی از مفطرات را انجام دهد و بداند آن چه را كه مرتكب مى‏ شود حرام و موجب بطلان روزه است.
کفاره روزه
سوال : نظر خود را نسبت به وجوب كفاره در موارد زير مرقوم فرماييد: الف) روزه‏ دارى كه در اثناى روز محتلم شده و به اعتقاد اين كه روزه‏ اش باطل شده، ساير مفطرات را نيز مرتكب شده است. ب) روزه‏ دارى در ماه رمضان نادانسته چيزى را مى‏ خورد به اعتقاد اين كه روزه‏ اش باطل شده پس از آن مبطل ديگرى را به جا مى‏ آورد. ج) كسى كه در شب نيت سفر مى‏ نمايد ولكن قبل از خروج از حد ترخص مفطرى را به گمان آن كه جايز است و حقّ افطار دارد به جا مى‏ آورد؟
جواب : در هر سه فرض کفاره واجب نمی باشد.
کفاره روزه
سوال : دخترانى كه تازه به سنّ تكليف رسيده‏ اند و غالباً احكام خود را در اين سن نمى‏ دانند و از اين روى، روزه‏ هاى خود را گاهى ترک گفته و بعد از مدت‏ ها متوجه مى‏ شوند كه روزه بر ايشان واجب بوده است، آيا كفاره بر عهده اين افراد قرار مى‏ گيرد؟
جواب : اگر به وجوب روزه و حرمت افطار در روز علم نداشته، كفاره بر او واجب نخواهد بود، ولكن بر ديگران واجب است كه در تعليم احكام شرعى به اين افراد كوتاهى نورزند.
وجوب کفاره
سوال : اگر از روى عمد روزه ی خود را باطل نمايد ولى پيش از زوال مسافرت كند، آيا كفاره از گردن او ساقط است؟
جواب : در صورتى كه علم به حرام بودن افطار داشته، كفاره بر او واجب است.