- طهارت 1163
- پاكى و ناپاكى آب 656
- احكام خلوت 1
- استنجاء 0
- احكام جنابت 3
- أهل كتاب 14
- نجاسات 118
- آنكه در نماز از نجاست آن عفو شده است 2
- احكام میّت 193
- غسل 60
- وضو 73
- تيمم 21
- نماز 555
- وقتهاى نمازهاى روزانه و نافله هاى آنها 24
- قبله 11
- لباس نمازگزار 34
- مكان نمازگزار 26
- احكام اذان اقامه 14
- نيّت 5
- قيام 5
- قرائت 45
- سجده 36
- سجده سهو 3
- تشهّد 5
- سلام 1
- آداب و تعقيب نماز 6
- قنوت 8
- منافيات نماز 14
- نماز آيات 6
- نماز قضا 36
- اجير شدن 20
- نماز جماعت 101
- شك در نماز و افعال آن 2
- شكّ در ركعتها 1
- قضاى اجزاء فراموش شده 0
- نماز مسافر 83
- چيزهايی که سفر را می شکند 3
- برخى از نمازهاى مستحبّى 17
- كم و زياد بودن در نماز 0
- نماز میت 1
- رکوع 5
- نماز جمعه 28
- تكبيرة الاحرام 1
- روزه 318
- زكات 18
- خمس 228
- مصرف خمس 21
- موارد وجوب خمس 117
- مسائل متفرقه خمس 29
- امر به معروف و نهى از منكر 33
- خرید وفروش 377
- كسب های حرام 123
- ريش تراشيدن 24
- آداب تجارت 7
- شرايط فروشنده و خريدار 4
- شرايط عوضين 5
- دادن جنس و گرفتن وجه 6
- نقد و نسيه 19
- معاملات صرافى ( بيع صرف ) 1
- فروش ميوه ها و سبزيجات 0
- ربا 39
- خروج از ملکیت مالک به سبب یکی از نواقل 4
- شروط تجارت 13
- معاملات سفهی 1
- خرید وفروش طلا 6
- بيع فضولی 3
- حق به هم زدن معامله (خيار) 37
- ضمان در خريد وفروش 11
- اجاره 66
- وصيّت 37
- احكام وصيت 16
- موصى 1
- وصيت شده 1
- مسائل متفرقة 327
- استمناء 6
- مكارم اخلاق 8
- مزارعه ومساقات 2
- شركت 22
- تقاصّ كردن 2
- عاريه و وديعه 0
- حواله 0
- حجر ( ممنوع تصرف در مال ) 4
- صدقات 15
- رقص در اماکن متبرکه 0
- سحر و جادو و نظائر آنها 3
- اشياء گمشده 2
- حكم مال مجهول مالك 6
- مسائل مخصوص به تفسير 2
- احكام غرب زمين 0
- كار كردن در ادارات رسمى 3
- كشتن حشره ها 1
- تربت حسينى 0
- ياد گرفتن احكام 1
- حقوق ديگران 22
- وسواس 2
- نسب ها 7
- مدح ديگران 0
- بر پائى عيد و جشن 0
- دعا 8
- تاريخ 0
- صحت بعض كتابها و احاديث 7
- بعض مستحبات 5
- نصايح 7
- حيوان گمشده 0
- کامپیوتر و اینترنت 11
- نقاشی و مجسمه سازی 2
- احکام مساجد 28
- ارتباط با نامحرم در فضای مجازی 1
- حقوق معنوی 19
- توبه 7
- یارانه ها 1
- ماهواره 3
- تقلب 6
- رعایت قوانین حكومت اسلامی 16
- دعا 1
- احكام كفار 13
- سرقت و دزدی 6
- سیگار کشیدن 5
- صله رحم 7
- جنون 1
- اسراف 1
- حقوق والدین 7
- قرض و دين 62
- ازدواج 656
- احكام ازدواج 54
- احكام زناشويى 35
- آداب وسنن ازدواج 2
- جلوگیری از بارداری 9
- اولياى عقد 54
- اسباب محرميت 22
- رضاع (شير دادن) 2
- ازدواج مؤقت 59
- مهر 73
- احكام فرزندان 35
- نفقه 25
- عيبها وشرطها كه موجب فسخ شود 37
- محارم 9
- حقوق زوجین 43
- شروط ازدواج 32
- نزدیکی از پشت 7
- نزدیکی در زمان قاعدگی 6
- نشوز 8
- محرمات 28
- روابط زن و مرد 102
- زینت 18
- مسائل جنسى 11
- حجاب 15
- احكام لمس و نگاه کردن 29
- مسائل متفرقه ازدواج 5
- طلاق 149
- نذر 24
- غصب 11
- احياء موات 0
- صيد و ذباحه 24
- خوردنيها وآشاميدنيها 67
- ارث 87
- قصاص و ديات 77
- ديه نفس 8
- دیه جنین 5
- موجبات ضمان 8
- تغليظ دیه 3
- قسامه 7
- مسائل اعتقادى 87
- حج 247
- اصول و قواعد فقهی 11
- مضاربه 22
- وقف 156
- هدیه 31
- حدود 58
- جهاد 1
- اداری 16
- ادارات 14
- عهد و قسم 11
- بیت المال 1
- بهتان 1
- صلح 11
- جعاله 3
- تهمت 0
- قضاء 49
- رشوه 6
- شهادات 13
- رهن 17
- اقرار 6
- تقليد 88
- علم رجال 4
- مسائل اجتماعى 13
- وکالت 29
- مسائل مستحدثه 176
- قرآن کریم 16
- ودیعه 3
- ضمان 18
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقفنامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
شرط اعلمیت در ولی فقیه
سوال :
در عصر غیبت امام زمان(عج)، آیا در حاکم اسلامی و به طور اخص در ولایت فقیه، اعلمیت فقهی شرط است یا اجتهاد مطلق کافی است؟
جواب :
اعلمیت فقهی در ولی امر شرط نیست.
ولایت فقیه
سوال :
ولایت فقیه امری تحقیقی است یا تقلیدی؟
جواب :
ولایت فقیه مسئله ای فقهی و اجتهادی است و قابل تقلید نیز می باشد.
ولايت فقيه
سوال : آيا مرجع تقليد بر مقلدان خود ولايت دارد؟ آيا اين ولايت حسبيه است يا عامه؟
جواب : ولايت فقيه اختصاص به مقلدان او ندارد و به نظر ما اختصاص به امور حسبيه نيز ندارد.
ولايت فقيه
سوال : امروزه اوضاع سياسى و مرزهاى جغرافيايى موجود باعث شده حكومت ها در سرزمين هاى اسلامى متعدد شوند و اين مسأله طبيعتاً مانع مى شود كه عالم اسلامى تحت ولايت فقيه واحد باشد نظر جناب عالى چيست؟
جواب : احكام ولى فقيه اگر عام و براى همه كشور ها باشد بر همه مسلمانان در همه كشور ها نافذ است و هر كس كه امكان عمل به آن احكام را ندارد معذور است.
پذیرش ولایت فقیه
سوال : آيا پذيرش ولايت فقيه واجب است حتى با عدم پذيرش امت يا پذيرش ولايت فقيه مشروط به پذيرش امت است؟
جواب : ولايت شرعاً ثابت است چه امت بپذيرند و چه نپذیرند لكن تعيين فقيه خاصى از میان فقها براى اين منصب نياز به پذيرش جامعه هر چند از طریق انتخاب خبرگان دارد.
حدود ولایت فقیه
سوال : حدود ولايت فقيه چه اندازه است؟ آيا هر چه در امور رهبرى براى امام معصوم ثابت است، براى ولى فقيه نيز ثابت است؟ مثلاً آيا فقيه مى تواند حكم به جهاد ابتدايى بدهد يا خير؟
جواب : بله، اين ولايت شامل هر چه كه به اداره جامعه اسلامى بر مى گردد مى باشد. همچنين فقيه مى تواند حكم به جهاد ابتدايى بدهد.
مرجع تقلید بودن ولی امر
سوال : فقهاى بزرگ ما در كتابهاى فقهى مجموعه شرايط و ضوابطى كه واجب است در شخص ولى امر مسلمين جمع باشد تا او به حق، مستحق اين منصب مقدس شود را ذكر كرده اند. سؤالى كه در اين جا مطرح مى شود اين است كه آيا مرجع تقليد بودن ولى امر مسلمين جزء اين شروط است؟ اگر جواب جناب عالى به اين سؤال منفى است دليل آن چيست؟
آيا شايسته تر نيست كه مرجع تقليد مسلمانان ولى امر ايشان نيز باشد چرا كه هر دو منصب بر يكديگر اثر متقابل دارند اگر تعبير يكى از آن دو با ديگرى صحيح باشد. و به دنبال آن مرجع تقليد بودن ولى امر و همچنين رهبرى امت اسلامى را به صورت كامل براى او امكانپذير مى كند چرا كه موضوع تقليد اهميت بسيار زيادى در شؤون مختلف اقتصادى، اجتماعى و سياسى مسلمانان دارد. پس چرا هيچ يك از فقهاى ما مرجع تقليد بودن ولى امر مسلمين را از شروط نمى دانند. نظر شما در اين مسأله چيست؟
آيا شايسته تر نيست كه مرجع تقليد مسلمانان ولى امر ايشان نيز باشد چرا كه هر دو منصب بر يكديگر اثر متقابل دارند اگر تعبير يكى از آن دو با ديگرى صحيح باشد. و به دنبال آن مرجع تقليد بودن ولى امر و همچنين رهبرى امت اسلامى را به صورت كامل براى او امكانپذير مى كند چرا كه موضوع تقليد اهميت بسيار زيادى در شؤون مختلف اقتصادى، اجتماعى و سياسى مسلمانان دارد. پس چرا هيچ يك از فقهاى ما مرجع تقليد بودن ولى امر مسلمين را از شروط نمى دانند. نظر شما در اين مسأله چيست؟
جواب : شرط نيست كه ولى امر، مرجع تقليد گروهى از مردم نيز باشد چون ادله شرعى بر چنين شرطى دلالت نمى كنند. البته اگر ولى امر، مرجع نيز باشد بنابر آن چه ذكر كرديد بهتر است.
نافذ بودن حکم حاکم شرع
سوال : چه زمانى حكم حاكم شرع قابل اجرا و نافذ است حتى بر كسانى كه مقلّد او نيستند؟
جواب : حكم حاكم شرع به طور مطلق در همه مسايل حتى بر كسانى كه مقلّد او نيستند و ساير مجتهدان نافذ است مگر در يك صورت و آن هنگامى است كه حكم او، كاشف از واقع باشد مانند حکم به هلال که نسبت به کسی که علم به مخالفت آن با واقع دارد نافذ نیست.
اطاعت ولی امر
سوال : آيا در كشورى كه مجتهد جامع الشرايط به عنوان ولى امر مسلمين حكومت مى كند بر فقها و علماى آن اطاعت احكام اين ولى واجب است؟ اگر جواب مثبت است چرا؟
جواب : در احكامى كه به شؤون ولايت عامه باز مى گردد و در آنها حكم ولايتى صادر شده است اطاعت از او واجب است اما در جاهايى كه حكم حاكم تنها طریقی برای كشف واقع است مانند حكم در رؤيت هلال و يا در قضاوت و مرافعات، بر كسى كه اعتقاد دارد واقع برخلاف آن است واجب نيست.
شبهه دیکتاتوری بودن ولایت فقیه
سوال : به كسانى كه ولايت فقيه را ديكتاتورى توصيف مى كنند و آن را يكى از شيوه هاى تسلط بر ديگران البته با لباس اسلامى و دينى مى دانند چه پاسخ می دهید؟
جواب : اين شبهه اى است كه دشمنان اسلام طرح مى كنند و پاسخ آن واضح است چرا كه اگر بدانيم كه انتخاب ولى فقيه به دست خبرگان و مجتهدان امت است و ايشان كسى را كه شايستگى ولايت عامه را داشته باشد تعیین مى كنند بهترین روش مردم سالاری و غیر دیکتاتوری است و از سوی دیگر در ولى فقيه نیز شروط مهمى از قبيل فقاهت، اشراف و آگاهی از امور زمان و سیاست و از همه مهمتر تقواى آشكار و مقبول نزد مردمان و نيز كفايت و شایستگی برای مدیریت جامعه و اطلاع از اهداف و مقاصد شريعت اسلامى شرط لازم است که اين شروط بهترین ضمانت و صيانت سلامت مدیریت وى و عدم ابتلا به سلطه گرى و ديكتاتورى خواهد بود.
انکار ضروری
سوال : آيا ولايت فقيه از ضروريات مذهب است به گونه اى كه انكار آن باعث خروج از مذهب شيعه شود يا چنين نيست؟
جواب : اصل ولايت فقيه به معنای لزوم رجوع به فقیه جامع الشرایط در تصدى امور حسبيه و مصالح دينى عموم مردم از ضروريات مذهب است اما اطلاق ولايت عامه مسأله اى فقهى و اجتهادى است و از ضروريات نمى باشد.
شروط ولی امر مسلمین
سوال : به نظر شريف شما شروط و ضوابطى كه واجب است در ولى امر مسلمين جمع باشد چيست؟
جواب : شروط عبارتند از اين كه ولى امر مسلمين بايد مجتهد عادل و آشنا به امور مسلمين باشد. شایستگی، كفايت و تقواى لازم براى اداره حكومت و تصدى امور ولايت عامه را داشته باشد.
ولایت فقیه
سوال : نظر جناب عالى درباره ولايت فقيه، ولايت مطلقه است يا خیر؟
جواب : نظر فقهي ما ولايت مطلقه فقيه است.
ولایت فقیه
سوال : آيا اعتقاد به ولايت فقيه واجب مى باشد و كسى كه اعتقادى به ولايت فقيه ندارد كافر محسوب مى شود و يا دچار حرام شده؟
جواب : غير معتقد نه كافر است و نه مرتكب حرام شده است.