1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. تقليد
  4. شرايط مرجع تقليد
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
بقاء بر تقلید
سوال : آيا بقاء بر تقليد ميت را جائز است؟
جواب : اگر مرجع تقليد فوت شده، اعلم از مرجع تقليد زنده و يا مساوى باشد بقای بر تقليد از او واجب است، و بقا بر تقليد اختصاص به مسايلى كه مكلف در زمان حيات مرجع تقليد به آن‏ها عمل كرده است ندارد.
سالخوردگی مرجع تقلید
سوال : اگر مرجع تقليد سالخورده شود به حدى كه پيرى در قدرت ادراك و حال عمومى او چنان تأثير بگذارد كه اين تأثير در فتواهاى او نيز منعكس شود آيا مى‏ توان گفت او جامع‏ الشرايط است؟
جواب : اگر سالخوردگی سبب ضعف در قدرت استنباط وی شود لازم است به مجتهد دیگری رجوع شود.
تقلید غیر صحیح
سوال : شخصى از يكى از علماى اعلام تقليد مى‏ كرده است اما بعد متوجه مى‏ شود كه به علت عدم ملاحظه ضوابط شرعى تقليد او صحيح نبوده است آيا اعاده اعمال و عبادات سابق بر او واجب است يا نه؟
جواب : اگر شرط مفقود در مجتهد اول، تنها عدم اعلميت او است اعمال سابق او صحيح است و نيازى به اعاده آن نيست. و اگر شرط مفقود شرایط ديگرى همچون عدالت وغیره است در اين صورت اگر كيفيت اعمال سابق خود را مى‏ داند در صحت آن به مجتهد جامع‏ الشرايط رجوع كند، و اگر كيفيت اعمال سابق را نمى‏ داند در اين صورت اگر شك در خارج وقت باشد و يا اگر در داخل وقت است در خللى است كه تنها در صورت عمدى بودن باعث بطلان عمل مى‏ شود همان اعمال سابق كفايت مى‏ كند و در غير اين دو صورت اعاده اعمال واجب است.
فتوای غیر مجتهد
سوال : لطفاً نظر حضرتعالى در مورد كسى كه استفتائات و دستورات را براى مردم بيان مى‏ كند در حالى كه به مرتبه اجتهاد نرسيده و به هيچ مرجع دينى مرتبط نمى باشد چيست؟
جواب : كسى كه به مرتبه اجتهاد نرسيده بر او جايز نيست فتوا دهد، تنها نقل فتواى مجتهدان جايز است.
تقلید از غیر مجتهد
سوال : شخصى ادعاى مرجعيت دارد در حالى كه اجتهاد او ثابت نشده و هيچ يک از مراجع و مجتهدين به اجتهاد او شهادت نداده‏ اند اما او مصرّ بر تصدى مقام مرجعيت است. با علم به مجتهد نبودن او آيا تقليد از او و عمل به فتاوايش جايز است؟
جواب : جايز نيست.
منظور از عدالت
سوال : به نظر جناب عالى آيا عدالت، استوارى و استقامت است يا ملكه ؟ و آيا عدالت مطلوب براى امام جماعت همان عدالت مطلوب برای مجتهد است؟
جواب : منظور از عدالت مرجع تقليد، استوارى در خطّ اسلام است به نحوى كه مرتكب گناه صغيره و كبيره نشود. به شرط آن كه اين استقامت طبيعت و ملكه او باشد. تعریف عدالت در مرجع تقليد همان تعریف عدالت در سایر موارد است لكن دايره و حدود آن در مرجع تقلید وسيع‏ تر و عميق‏ تر است به طورى كه متناسب با تصدی مسئوليت‏ هاى مقام مرجعيت باشد.
شروط مرجع تقلید
سوال : شروطى كه واجب است كه در مرجع تقليد جمع باشد چيست؟
جواب : بلوغ، عقل، ايمان، مرد بودن (ذكوريت)، پاكى ولادت (حلال زاده بودن)، اجتهاد، عدالت، كفايت و شایستگی براى تصدى امور عامه مردم در مرجع تقلید لازم است. همچنين براى تقليد ابتدايى (شروع تقليد) زنده بودن مجتهد شرط است همچنین در صورت اختلاف در فتوا و تفاوت روشن و زیاد در مرتبه فقاهت و علمیت میان مجتهدان تقلید از اعلم آنها واجب است.
اعلمیت مرجع تقلید
سوال : آيا مرجع تقليد بايد اعلم باشد؟
جواب : در صورت اختلاف در فتوا در مسايل مبتلى‏ به، اعلميت شرط است و مقصود از اعلمیت تفاوت چشمگیر و زیاد در علمیّت و فقاهت است نه تفاوت های جزئی و موردی.
اهل خبره
سوال : در حال حاضر (در تشخيص مجتهد اعلم) چه كسانى اهل خبره هستند؟
جواب : اهل خبره در تشخيص مجتهد اعلم، مجتهدانى هستند كه اعلم را از غير اعلم تشخيص مى‏ دهند و از معيارهاى تشخيص اعلم اطلاع دارند و از نزدیک با مباحث فقهی و اجتهادی کسانی که در معرض اعلمیت هستند آشنایی کامل داشته باشند.
شک در شرایط تقلید
سوال : اگر براى مكلف در مرجع تقليدش شك حاصل شود، در حالى كه آن مرجع مشهور به علم و تقواست، آيا مى‏ تواند از او بازگردد و از كسى كه به او اطمينان دارد، تقليد كند يا بايستى بر تقليد او باقى بماند؟
جواب : اگر شک در بقای شرایط تقلید باشد و در سابق، آن شرایط یقیناً بوده است می تواند بر تقلیدش باقی بماند و اما اگر از ابتدا وجود شرایط مشکوک شود و حجتی شرعى بر وجود شرايط نداشته باشد باید به مجتهد دیگری رجوع کند.