استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
ازدواج
سوال :

1- دختری بدون اذن ولی ازدواج‌ کرده یا بدون اذن ولی وطی به شبهه داشته یا زنا داده است و قبلاً یا دبراً نزدیکی انجام‌ شده است و ولی او در جریان امر نبوده است. آیا برای ازدواج مشروع بعدی نیاز به اذن ولی دارد یا خیر؟ 2- به‌ صرف این‌ که نفس وکالت در ضمن عقد لازمی شرط شود، بلاعزل خواهد شد یا باید وکالت با قید بلاعزل در ضمن عقد لازم شرط شود که بلاعزل شود؟ 3- شخصی مسئول دفترخانه ازدواج است و بعضاً ارباب‌ رجوع تقاضاهای ذیل را دارند، خواهشمند است حکم شرعی این اعمال را بیان فرمایید: الف- اجرای عقد آریایی حسب آن چه در اینترنت و فضای مجازی رواج یافته، بعد از اجرای خطبه عقد شرعی ب- دف زدن در محضر ازدواج

جواب :

طبق نظر معظم له:


1) در صورتی که بکارت به وسیله ازدواج بدون اذن پدر یا وطی شبهه یا زنا از بین رفته باشد، برای ازدواج مشروع بعدی نیاز به اذن پدر نیست.


2) باید وکالت با قید بلاعزل در ضمن عقد لازم شرط شود تا بلاعزل شود.


3) در خصوص بند "الف" باید طبق مقررات مربوطه که از سوی نظام مقرر شده است، عمل شود؛ ضمنا باید معلوم باشد که عقد آریایی عقد شرعی نیست و جایز نیست به آن بسندیده و اکتفا نمود و در خصوص بند "ب" دف زدن در صورتی که با کیفیت لهوی و مناسب مجالس فسق و فجور نباشد، جایز است.

ازدواج
سوال :

همانگونه که مستحضرید در عقدنامه های ازدواج دائم از شروط ضمن عقد در بند دوازده ذکر گردیده است که: زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید در این صورت زوجه می تواند تقاضای طلاق کند. با توجه به این بند از شروط عقد ازدواج دائم، آیا می توان آن را به صورت مطلق برای هر ازدواجی قرار داد؟

جواب :

اگر زن در متن عقد نکاح یا عقد لازم دیگری بر مرد شرط کرده باشد که در صورت عمل نکردن مرد به شروط، وکیل او در طلاق خود باشد؛ چنین شرطی صحیح است و زن می تواند تقاضای طلاق نماید و ظاهراً بند مذکور اعم از عقد دائم و موقت طولانی مدت و غیرکوتاه است.

نکاح
سوال :

1- آیا نکاح معاطاتی از نظر شما صحیح می باشد و آیا تفاوتی بین بکر و مدخوله بودن هست یا خیر؟


2- آیا جاری شدن نکاح بدون لفظ عربی و صیغه خاص صحیح می باشد؟ و آیا نکاح هم مثل طلاق رجعی (که با کنایه و اشاره و روسری از سر کشیدن زن و... رجوع صورت می گیرد) بدون صیغه نیز جاری می شود؟


3- آیا در مورد نکاح همانند بیع (که امروزه بدون صیغه خاص بصورت معاطاتی واقع می شود و آثار بیع بر آن مترتب می شود) امکان تحقق بدون صیغه و ترتب آثار آن را صحیح می دانید؟


4- آیا با توجه به گذشت زمان و پویا بودن فقه آل محمد (علیهم السلام)، نکاح می تواند با فعل و رضایت واقع شود؟


5- ازدواج سفید یا همباشی از نظر شرعی و فقهی چه حکمی دارد؟


6- در صورت بطلان نکاح (مثلاً در صورت مست بودن طرفین یا اشتباه در شخص و شخصیت) و ادامه زندگی بین آن دو در صورتی که به کسی برای جاری کردن صیغه رجوع نشود می توان نتیجه گرفت که این نوعی نکاح معاطاتی است؟

جواب :

1) خیر صحیح نیست و کفایت نمی کند و فرقی بین باکره و مدخوله نیست.


2) بنابر احتیاط واجب، ترجمه الفاظ صیغه عقد در صورت عجز از ادای آن به زبان عربی کفایت می کند و در غیر این صورت، جایز نیست.


3) خیر، صحیح نیست.


4) خیر.


5) حرام است.


6)خیر.

خطبه عقد
سوال :

دختر و پسری می خواهند با هم عقد ازدواج برقرار کنند. بر فرض رضایت پدر پسر و پدر دختر و بر فرض اینکه دفترخانه ازدواج در دسترس نیست و کسی هم که خواندن صیغه ازدواج را می داند یک زن است، آیا این زن می تواند خطبه عقد ازدواج را بخواند و یا حتماً عاقد باید یک مرد باشد؟

جواب :

زن هم می تواند صیغه عقد را بخواند، البته باید به وکالت از مرد نیز قبول زوجیت نماید.

ازدواج عرفی
سوال :

یکی از انواع ازدواج ها، «ازدواج عرفی» است که در میان اهل سنت رایج می باشد و در برخی از کشورهای عربی مانند مصر پدید آمده است. در این نوع ازدواج، ایجاب و قبول به صورت لفظی بیان می شود و شهود هم هنگام عقد وجود دارند ولی در هیچ جائی ثبت و ضبط نمی شود و قوانین دولت در آن ممکن است رعایت نگردد. لطفاً حکم شرعی این نوع ازدواج را با ذکر دلیل بیان فرمائید.

جواب :

در فرض مسئله، چنین عقدی در صورت حاصل شدن تمام شروط آن، صحیح و جایز است ودلیل آن اطلاق ادله نکاح است.

احکام ازدواج
سوال :

بنا به اقرار زوج مبنی بر عنن و تأیید زوجه دال بر عدم دخول در طول حدود پنج سال زندگی مشترک، دادگاه به فسخ نکاح حکم داده است. رأی بنا به عدم اعتراض طرفین قطعی شده و پس از مراجعه زوجین به یکی از دفاتر ازدواج رأی اجرا شده و پس از آن طرفین به ثبت احوال مراجعه و سوابق ازدواج در شناسنامه خود را محو می کنند. پس از گذشت مدتی زوج مدعی عدم عنن خود شده و ضمن مراجعه به قاضی دیگری طرفین بطور ضمنی به رابطه زناشویی در حد دو الی سه مرتبه اقرار می نمایند و در ادامه زوجه تقاضای نفقه می نماید و زوج مجدداً رأی فسخ نکاح را به دادگاه ارایه و دادگاه به اعتبار رأی فسخ نکاح قرار رد دادخواست نفقه را صادر می نماید و زوج ازدواج مجدد می نماید و در ادامه زوجه به اعتبار رأی فسخ نکاح قبلی و ارایه آن به دادگاه بعدی که در واقع نوعی تنفیذ رأی فسخ نکاح می باشد به زوجیت شخص دیگری در می آید. حال بعد از گذشت مدتی از ازدواج طرفین، زوج مدعی عدم فسخ نکاح بواسطه دخول می باشد. حال با عنایت به اینکه هر دو نفر در جلسه دادرسی اقرار به عدم دخول بواسطه عنن زوج نموده اند و هر دو بعد از فسخ نکاح ازدواج مجدد نموده اند، آیا از نظر شرعی ازدواج زوجه بواسطه حکم فسخ نکاح جایز بوده است؟

جواب :

از خصوصیات شخصیه مورد سؤال اطلاعی نداریم، ولی به طور کلی با اطمینان زوجه به عدم عنن زوج، خصوصاً با اعتراف زوجه به وقوع آمیزش، فسخ نکاح فاقد شرعیت بوده و بالطبع ازدواج مجدد زوجه، جایز نیست و موجب حرمت ابدی است؛ ولی چنانچه نسبت به زوجه فیما بینها و بین الله، عنن زوج محرز بوده، ازدواج مجدد او جایز و نافذ می باشد.

احکام ازدواج
سوال :

آیا راهی برای ازدواج با خواهر کسی که لواط داده است وجود دارد؟ اگر شخص فاعل از حرمت ازدواج در هنگام عمل مطلع نباشد، حکم چیست؟

جواب :

عدم علم، به حرمت ازدواج اثری ندارد.

نکاح
سوال :

ازدواج زنی با مردی، با این قصد صورت گرفته که سرپوشی باشد برای جلوگیری از مانع شدن پدر از اشتغال وی (زن مطلقه است و پدر مانع رفتن ایشان به سرکار می شود؛ مگر مطمئن شود که ایشان شوهری دارد) حال زن با پرداخت مبلغی پول، از مردی می خواهد با او ازدواج کند، درحالی که نه رابطه جنسی داشته باشند و نه زیر یک سقف زندگی کنند و وکالت طلاق را هم از وی می گیرد. حال با این اوصاف که قصد واقعی زن از ازدواج، آنچه مقصود ازدواج است مثل تمتع جنسی، تشکیل خانواده و مسائلی از این قبیل نبوده، آیا می توان گفت این ازدواج صوری است و از اساس باطل است؟

جواب :

اگر قصد ازدواج نداشته و تنها ثبت ازدواج در دفتر را می خواهند، ازدواج صورت نگرفته است.

انکار قصد ازدواج
سوال :

اگر دختری که فاقد پدر و جد پدری است، شفاهاً با دادن ایجاب و قبول به عقد دائم مردی درآید و نکاح مذکو به انشاء زن با نوشتن عقدنامه و امضاء و زدن اثر انگشت زوجه و زوج ذیل آن مکتوب شود و زن تمکین خاص نیز نماید، اما غیر مدخوله یعنی تمتع جنسی غیر مدخوله نیز حاصل گردد، اما زن پس از مدتی منکر قصد ازدواج گردد، تکلیف شرعی این عقد با وجود تمکین زن چیست؟

جواب :

در صورتی که زن چنین اجازه ای را با رضایت داده است، انکار بعدی اثری ندارد.

ازدواج موقت
سوال : مردی به عنوان شرط ضمن عقد نکاح ، به زوجه خود وکالت می دهد تا در صورتی که «زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند» ، زوجه وکالت در طلاق داشته باشد. اکنون مرد بدون اذن زوجه ، ازدواج موقت کرده است.
آیا اختیار همسر دیگر، هر دو گونه ازدواج ، یعنی دایم و موقت را شامل می گردد و بالطبع با ازدواج موقت نیز ، زوجه وکالت دارد که خود را طلاق دهد یا اختیار همسر دیگر به ازدواج دائم انصراف دارد؟
به بیان دیگر ، آیا با توجه به اطلاق لفظ ازدواج بر دائم و منقطع ، اگر در عقدنامه تصریح به ازدواج دائم نشده باشد ، ازدواج منقطع نیز موجب تحقق شرط وکالت می باشد؟
جواب : شامل هر دو نوع از ازدواج (دائم و موقت) می شود ؛ مگر آنکه طرفیین نوع خاصی را در نظر داشته اند و یا شواهد و قرائن بر یکی از آن دو ، دلالت داشته باشد.
اختلاف بر سر موقت یا دائمی بودن عقد ازدواج
سوال : اگر زن و شوهری بر سر دائمی بودن و موقت بودن عقدشان اختلاف داشته باشند و شاهدی هم در بین نباشد، وظیفه چیست؟ اگر یکی از ورثه با دیگری بر سر این موضوع اختلاف داشته باشند، مثلاَ ورثه مرد متوفی ادعا دارد که عقد پدرشان با آن زن موقت بوده (تا زن ارثی استحقاق نداشته باشد) و خود زن ادعا دارد که عقد دائم بوده (در نتیجه ارث می برد) و شاهدی هم در کار نیست، در این صورت تکلیف چیست؟
جواب : اگر زوجه بیّنه بر عقد دائم نداشته باشد، قول زوج مدعّی عقد موقت با قسم خوردن او مقدّم می شود و همچنین است اگر بعد از فوت زوج ، زوجه چنین ادعایی نماید.
احكام ازدواج
سوال : یک دختر شیعه در هند با یک پسر هندو طبق آئین هندو ازدواج رسمی نموده و یک بچه هم به دنیا آورده است. اکنون این دختر برگشته و پسر می خواهد شیعه شود. جنابعالی بفرمایید:
1. از نظر اسلام این بچه محکوم به حلیت است یا خیر؟
2. پس از شیعه شدن این پسر ، حکم ازدواج آنها چیست؟
جواب : 1) در صورتی که زن معتقد به صحت شرعی چنین ازدواجی باشد، فرزند حلال زاده است.
2) در فرض سؤال باید عقد جدید خوانده شود.
ازدواج با زانیه
سوال : برخی از فقها فرموده اند: اگر زنی زنا می دهد بنا بر احتیاط بعد از توبه و دیدن یک حیض می تواند با زانی ازدواج کند. اگر این شرط رعایت نشود آیا حرمت تکلیفی دارد و یا وضعی؟
جواب : بله، بنابر احتیاط بعد از دیدن یک حیض می تواند ازدواج کند و این حرمت وضعی است.
اذن ولی
سوال : آیا دختری که مطلقه و باکره نمی باشد و مستقل زندگی می کند آیا برای ازدواج موقت یا دائم نیاز به اذن ولی دارد یا خیر؟
جواب : خیر نیاز به اذن ولی ندارد.
حکم کسی که بدون رعایت موازین شرعی از زن مسیحی صاحب فرزند شده
سوال : شخصی بدون هیچ گونه رعایت موازین شرعی از زن مسیحی دارای چند فرزند می باشد و در این رابطه چند مسأله وجود دارد:
1. آیا به این فرزندان احکام حلال زاده بار می شود؟
2. آیا نیاز به عقد شرعی در ادامه زندگی می باشد؟
3. اگر رابطه نامشروع است، پس اولاد به کدام طرف ملحق می شود؟
4. آیا طرفین (زن و مرد) و اولاد ها از همدیگر ارث می برند؟
جواب : 1 ) در صورت عدم رعایت موازین شرعی، این فرزندان حلال زاده محسوب نمی شوند. البته چنانچه جاهل بوده و خیال می کردند که ازدواج مدنی کافی و صحیح است، فرزندان حلال زاده محسوب می شوند.
2)بله، باید برای ادامه زندگی با آن زن عقد بسته شود .
3)اولاد متعلّق به همان مرد و زن می باشد .
4)خیر، ارث نمی برند .
احكام ازدواج
سوال : من شیعه هستم با مردی آشنا شدم و در این مدت واقعا او را دوست دارم زیرا از لحاظ انسانی بسیار خوب است. بعد از 6 ماه متوجه شدم ایشان مسیحی است ولی نمی توانم از ایشان جدا شدم و تصمیم به ازدواج با او دارم . ازدواج با وی چه حکمی دارد؟
جواب : شما می توانید او را به دین مبین اسلام دعوت و پس از ادای شهادتین با او ازدواج نمائید.
احكام ازدواج
سوال : عقد دختری را قبل از محضر با شرائطی به صورت شرعی خوانده اند و در ضمن آن شروطی است که یا در عقدنامه محضری نیست مانند حق کار در خارج از منزل و یا با عقدنامه محضری از ناحیه سعه و ضیق متفاوت است و پس از آن در محضر عقدی خوانده شده و سند نکاحیه و شروط مذکور را عینا دختر امضا نموده است . آیا شروط عقد شرعی اول مقدم است یا شروطی که در محضر ، ضمن عقد دوم امضا شده است ؟
جواب : عقد دوم لغو است و معیار عمل عقد اول و شرایط آن است .
محرمیت
سوال : آیا پس از مرگ یکی از زن و شوهر باز هم آن ها به هم محرم هستند و یا فوت موجب فسخ عقدنکاح می شود ؟
جواب : بله با هم محرم هستند و می تواند به آن نظر کند .
به ازدواج دائم درآوردن متعه
سوال : الف: آیا مرد می تواند زنی را که صیغه موقت او بوده و مدتش تمام نشده به عقد دائم خود در آورد؟ ب: آیا این عقد در عده صحیح است یا باید پس از عده عقد بخوانند؟
جواب : الف: خیر، ابتدا باید مدت عقد موقت را به آن زن ببخشد و بعد او را به عقد دائم خود در آورد. ب: اگر زن در عده همان شوهر سابق است، تمام شدن عده لازم نیست.
وجوب ازدواج
سوال : منظور از اینکه شخصی که به گناه بیفتد واجب است ازدواج نماید چیست؟ (منظور از گناه چیست؟)
جواب : یعنی به واسطه نداشتن همسر دست به کار حرام ( روابط نا مشروع جنسی از قبیل زنا و استمنا و یا نظر همراه با لذت به نامحرم) می زند.