استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
وصیت
سوال :

پدر اینجانب چند سالی است که به رحمت خدا رفته و مرا وصی خود قرار داده است، ایشان در وصیت خود به ثلث اشاره نموده است و گفته: آن چه از امر دنیای اینجانب است، آن چه را از حطام دنیا در ملیکت دارم؛ "پول و جنس" که تمامی آن موجود است و پسرم(وصی) می داند، ثلث اینجانب را از ترکه اخراج می نماید  و برای نماز، روزه، رد مظالم، کفاره، خیرات و... صرف می شود.


 طبق استعلامات انجام شده ایشان نه پولی در حساب بانکی داشته و نه جنسی و دارایی ایشان با توجه به تحریر ترکه انجام شده، عبارت است از یک باب منزل مسکونی و پنج باب مغازه.


 با توجه به این که در قسمتی از وصیت نامه گفته شده: ثلث اینجانب را از ترکه ام خارج نمایید، آیا متوفی دارای ثلث است؟ اگر دارای ثلث است، آیا باید ثلث آن را از کل دارایی هایش که شامل املاک است جدا شود؟ کیفیت عمل به این وصیت چگونه است؟

جواب :

بله، متوفّی در صورتی که وصیت نموده باشد، حق تنفیذ آن را از ثلث کل دارای هایش دارد؛ بنابراین ثلث منزل مسکونی و مغازه ها متعلق به متوفّی است و باید در اموری که وصیت نموده، صرف شود.

عمل به وصیت
سوال :

اگر موصی دو نفر را به اتفاق، به عنوان وصی خود در صرف ثلث اموال خود معین کند، بدون این که هر یک را منفرداً وصی خود کرده باشد؛


1ـ آیا عمل به وصیت، باید الزاماً توسط هر دو وصی صورت گیرد یا هر یک از اوصیا به نحو انفرادی هم می توانند عمل به وصیت نمایند؟


2ـ اگر یکی از اوصیا فوت کند، حاکم شرع (مجتهد زمان) عهده دار وظایف وصی فوت شده خواهد بود یا حاکم شرع دیگری را ضم به وصی دیگر خواهد نمود یا وصی موجود می تواند به تنهایی عمل به وصیت موصی نماید؟


3ـ اگر وصی به علت کهولت سن و بیماری قادر به انجام وصایت نباشد، تکلیف چیست؟

جواب :

1) بله، باید هر دو عمل به وصیت نمایند و هیچکدام استقلال در تصرف ندارند؛ مگر آن که خود موصی، تصریح به نحو استقلال کرده باشد.


2) در فرض فوت یکی از اوصیاء، حاکم شرع شخص دیگری را به همراه وصی باقی مانده، مأمور انجام وصیت می نماید.


3) در فرض عدم توانایی یکی از اوصیاء، حاکم شرع شخص دیگری را منضم می کند.

مخالفت یکی از وراث با مفاد وصیت
سوال : شخصی در زمان حیاتش در حضور چهار شاهد، وصیت نامه ای شرعی را تهیه و یکی از پسرانش را به عنوان وصی انتخاب نموده است. پس از ارتحال، وصی قصد فروش ماترک پدر، شامل مغازه و منزل و صرف آن در جهت مفاد وصیت نامه در موضوع ثلث و تقسیم مابقی را علی کتاب الله بین وارث دارد که یکی از وراث به بهانه اینکه باید تمام اموال پدر بدون کسر ثلث بین وراث تقسیم شود، با این اقدام مخالفت می ورزد. با التفات به اینکه با مراجعه به محاکم قضایی می توان حکم قضایی اجرایی مفاد وصیت نامه را اخذ نمود؛ لیکن امکان بروز اختلاف آن وارث مخالف با دیگر وراث متصور است، وظیفه شرعی وصی در این موارد چیست؟
جواب : تخلف از انجام وصیت، جایز نمی باشد.
وصيّت
سوال : در مورد اثاث باقیه میت یا هر مالی که برای امور خیریه عام المنفعه اختصاص داده است و متولی مشخصی ندارد که عهده دار آن امور گردد، آیا در حکم موقوفات عامه خواهد بود که اداره آن با حاکم شرع است؟
جواب : اگر میت برای آن امور وصی معینی قرار داده است، وی عهده دار است و الا ورثه می توانند آنها را در امور خیریه عام المنفعه صرف کنند و در صورت نبودن ورثه یا امتناع از آن، حاکم شرع عهده دار می گردد.
وصيّت
سوال : ورثه میتی چند سال پس از تقسیم ارث وصیتنامه میت را پیدا نمودند و درآن وصیت گفته شده بود از ثلث میت برایش نماز و روزه بخوانند. اکنون یکی از ورثه می خواهد ثلث مرحوم را پرداخت کند و به ایشان مبلغ نه میلیون تومان ارث رسیده است. آیا اکنون باید ثلث ارث را که سه میلیون تومان می شود را پرداخت کنند یا میزان تورم از سال ۸۵ را هم حساب کند؟ (یعنی تحقیق کند که با سه میلیون تومان در سال ۸۵ چه مقدار نماز و روزه می توانسته برای مرحوم اجیر کند و معادل آن را به شخص اجیر بدهد یا سه میلیون تومان را با نرخ امروز به اجیر برای نماز و روزه پرداخت کند؟)
جواب : احتیاطا باید میزان تورم را نیز حساب کند.
وصيّت
سوال : فردی که علائم مرگ را در خود می بیند و قرض مدت داری هم دارد، آیا لازم است فوری آن را ادا کند یا اینکه تنها وصیت به پرداخت کفایت می کند؟
جواب : پرداخت فوری قرض لازم نیست ؛ ولی باید وصیت کند که ورثه یا وصیّ او در زمان سر رسید بدهی آن را پرداخت کنند.
وصيّت
سوال : آیا عدالت در قیم شرط است یا خیر؟
جواب : خیر، همین که شخص قابل اعتماد و امین باشد کفایت می کند.
وصيّت
سوال : آیا فردی دیگر غیر از محتضر از اطرافیان و حاکم شرع، می تواند برای فرزندان صغیر میّت قیّم تعیین کند؟
جواب : بله، جد پدری طفل و در صورت فقدان او حاکم شرع، می تواند این کار را انجام دهد.
وصيّت
سوال : آیا کسی که در آستانه مرگ می باشد، لازم است برای فرزند کوچک خود قیّم تعیین کند؟
جواب : خیر، لازم نیست، مگر آنکه عدم تعیین قیّم و سرپرست برای آنان، موجب ضایع شدن حقوق فرزندان و از بین رفتن اموال آن ها شود.
وصيّت
سوال : اگر انسان مالی را در جایی پنهان کرده و یا به کسی سپرده باشد و وارث از آن اطلاع نداشته باشد، آیا شرعاً لازم است وارث را از آن مال با خبر سازند یا مثلاً خبر ندهند و به کسی بگوید همه آن مال را از طرفم بعد از مرگم صدقه بدهید؟
جواب : خیر چنین عملی جایز نیست و چنانچه خود مورِّث، اموال خود را به اطلاع فرزندانش نرساند، بر وصی یا وکیل او لازم است سایر ورثه را از آن مطلع سازد و بدون اطلاع و اجازه آن ها حق تصرف بیش از ثلث اموال را ندارد.
وصيت به ثلث
سوال : در صورتی که وصیت کننده برای ثلث مال خود میزانی را معین نموده مثلاً چند سال نماز و روزه استیجاری و مبلغی را برای چند سال عزاداری حقه سید الشهداء علیه السلام و غیره طبق دستور العمل موصی توسط وصی عمل شود آنچه اضافه می گردد پس از انجام کامل دستور موصی آیا وصی می تواند مازاد بر وصیت از ثلث را بین ورثه تقسیم نماید. مستدعی است حکم شریعت حقه‌ی سید المرسلین صلی الله علیه و آله را بیان فرمایید.
جواب : در صورتی که وصیت کننده میزان معینی را جهت نماز و روزه استیجاری و عزاداری سید الشهدا علیه السلام معین نموده است، نه بیشتر از آن، پس از انجام موارد مذکور چنانچه مبلغی اضافه بیاید طبق سهم الارث بین ورثه تقسیم می شود؛ اما اگر آن میزان را به این جهت ذکر کرده است که ثلث را در کمتر از آن صرف نکنند کل ثلث را بایستی در آن موارد مصرف کنند.
معامله وصی با سایر ورثه در ماترک
سوال : معامله وصی که یکی از وراث است با سایر ورثه در ماترک متوفی و پیش از اخراج ثلث از ماترک چه حکمی دارد؟
جواب : جایز است، به شرط آنکه به ثلث مال میت ضرری نرسد.
عمل به وصیّت
سوال : در خصوص عمل به وصیت میتی که وصیت خود را در شب آخر عمرش به صورت شفاهی به دامادش گفته و او نیز همان شب آنها را مکتوب کرده است ، ابهاماتی مطرح است که خواهشمند است پاسخ بفرمایید :
موارد وصیت عبارتند از :
1- یک سوم اموالم خرج خودم شود .
2- برایم خمس بدهید .
3- برایم نماز و روزه بگیرید .
4-زندگی جاری مادرتان هم به هم نخورد ،او برای من و شما خیلی زحمت کشیده است . (میت در موقع گفتن فقره چهارم به خانه ای که مادر در آن زندگی می کرد اشاره می کرد و مرادش از "زندگی مادرتان" منزلی بود که مادر به همراه خود میت در آن زندگی می کرد ،تلقی دریافت کننده وصیت این است که مراد او از این جمله این بود که تا وقتی مادر می خواهد ،در این منزل بتواند سکونت داشته باشد و مجبور به بلند شدن نباشد )
نکات قابل توجه قبل از بیان ابهامات :
1-میت در شب آخر وفات خود (که به لحاظ جسمی در وضعیت بسیار وخیمی قرار داشت )موارد زیر را به یکی از افراد خانواده شفاها وصیت کرد و او نیز آنها را همان موقع مکتوب نمود . ازاین رو موارد فوق الذکر اخبار از مواردی است که میت گفته است و دست نوشته خود میت نیست زیرا اولاً وصیت شفاها انجام شده و ثانیاً :میت اساسا سواد خواندن و نوشتن نداشته است .
2-در نظر میت زندگی همسرش که 69سال دارد همواره بسیار مهم بوده است . زیرا این امر را بارها تاکید کرده بود و هر کس که با روحیه و دغدغه های او آشنایی دارد می داند که به هم نخوردن زندگی همسرش برایش از مهمترین مسائل بوده و هرگز به آن راضی نبوده است . (خصوصا اینکه اغلب فرزندان میت که متوسط سنی آنها بالای چهل سال است از نظر مالی وضعیت خوبی دارند ودر مایحتاج زندگی خود محتاج مبلغ ارثیه نیستند و مضافا اینکه برخی فرزندان که به لحاظ مالی نیز وضعیت خوبی دارند رابطه خوبی با پدر و مادر خود نداشتند و پدر و مادر از آنها رضایت نداشتند ولذا ممکن بود بعد از مرگ پدر به مادر سخت گیری کنند ، که البته همین الان نیز متاسفانه همین کار به نوعی در حال انجام شدن است .)
3- دریافت کننده وصیت به جزم می گوید که ذکر موارد بالا در نظر او هرگز به معنی توالی و ترتیب نبود
یعنی در نظرش این نبود که اول مورد اول را اجرا کنید بعد دومی ،بعد سومی و درآخر اگر از ثلث باقی ماند مورد چهارم را . نشانه اش هم ذکر مورد دوم و سوم است که از مصادیق همان مورد اول است . از این رو در تلقی دریافت کننده وصیت ،این وصیت به منزله یک کل است و هرگز ترتیب معین به نحو ثم ثم در نظر میت نبوده است .
سؤالات و ابهامات :
1. نظر شما در مورد کیفیت جمع بین موارد وصیت فوق چگونه است ؟
2.آیا می توان اخراج موارد مالی مزبور را بدون قصد اهمال ، به صورت قسطی و در طول زمان معقولی انجام داد؟
جواب : 1) هر چندظاهر جریان ذکر شده در سؤال ، تملیک انتفاع منزل مزبور به همسر وصیت کننده است تا زمانی که همسر زنده است (عُمری ) ، وربطی به ثلث اموال میت ندارد ، لکن به دلیل این که در مفروض سؤال ذکر شده که این کار در زمان مرض متصل به مرگ تملیک کننده بوده است ، تملیک مزبور تنها در حدّ ثلث مال وی نافذ است و بیش از حدّ ثلث متوقف بر اذن ورثه است .
2)وصیت میت را باید در اولین فرصت عرفی ممکن بدون تاخیر انجام داد .
وصیت
سوال : شخصی به سه نفر که امورش را بر عهده گرفته اند، وصیت کرده تا پس از فوتش خانه مسکونی، باغ و وسایل دیگر او را فروخته و بعد از خرج کفن و دفن، باقی مانده آن را به مسجدی که در حال ساخت بوده به مصرف برسانند. با توجه به اینکه مسجد مزبور به اتمام رسیده و هیچ گونه نیازی ندارد، آیا می توان پول فروش خانه، باغ و سایر وسایل را در مصارف عمومی دیگر مانند غسال خانه، راه و غیره استفاده نمود؟
جواب : پول فروش اشیاء مذکور باید در امور و شئون مسجد مورد نظر مصرف شود و لو اینکه در آینده نزدیک مورد نیاز مسجد باشد و در غیر این صورت در مسجد دیگر صرف شود ولی صرف آن در غسال خانه، راه و غیره جایز نیست.
وصیت ثانی بعد از وصیت اول
سوال : شخصی به نام "الف" به موجب وصیت نامه رسمی تنظیم شده در محضر اسناد رسمی وصیت می کند که "ب" به عنوان وصی نسبت به تصفیه واجبات مالی و دیون احتمالی او از محل ثلث ما ترک اقدام کند. ضمناً در همین وصیت نامه مقرر می شود که وصی گزارش تمام کارهای انجام شده را به شخص "ج" اعلام نماید. چهار ماه بعد از وصیت نامه اول، موصی به موجب وصیت نامه دیگری که به تأیید و امضای چند تن از معتمدین و بزرگان می رسد، مقرر می دارد که ثلث ما ترک او توسط همان وصی قبلی در تصفیه واجبات مالی مثل خمس و زکات و خیرات و مبّرات مصرف شود. در همین وصیت نامه برخلاف وصیت نامه مقدم الصدور (که قید شده وصی صرفاً گزارش کارهای خود را به آقای "ج" اعلام نماید)، موصی صراحتاً قید می کند «که پس از درگذشت من وصی با نظارت آقای "ج" یا هر کس که آقای "ج" تعیین نماید» به وصیت عمل کند. با در نظر گرفتن صورت مسأله اعلام فرمایید: ایا مندرجات وصیت اول باید ملاک عمل وصی باشد یا وصیت دوم؟
جواب : وصیت دوم در صورت عدم رد وصی، ملاک عمل وصی است.
وصیت خلاف سهم الارث مشروع
سوال : آیا شخص می تواند در وصیتش نسبت به سهم الارث فرزندانش خلاف دستور اسلام و قانون مدنی و آنگونه که خود صلاح می داند تصمیم گیری نماید. و اینکه آیا شخصی می تواند وصیت کند که بعد از مرگش به فرزند فرزند فوت شده اش ارث برسد با اینکه فرزندان دیگری داشته باشد. (مثلاً بگوید بعد از مرگم به این نوه ام که پدرش فوت شده هم مثل دیگران ارث برسد)؟
جواب : در صورتی که وصیت کند با وجود فرزندان، نوه اش حق الارث داشته باشد نافذ نیست ولی چنانچه مورد وصیت چنین باشد که به او از ترکه به مقدار سهم الارث بقیه فرزندان بپردازند، در صورتی که مازاد بر ثلث ترکه نباشد نافذ است و چنانچه بیشتر از آن باشد، اگر بقیه وراث اجازه کنند اشکال ندارد و الا نسبت به مازاد بر ثلث نافذ نیست.
وصیت
سوال : شخصى وصيت به قسمتى از اراضى كشاورزى خود بعنوان ثلث مى نمايد كه وصى پس از گذشت مدتى به علت اينكه اين اراضى دسترسى به آب نداشتند از حيز انتفاع خارج و با ملك ديگر زراعى كه درآمد بيشتر دارد با نظريه دو كارشناس رسمى دادگسترى معاوضه مى كند تا بنحو صحيح به وصيت عمل شده باشد، مرقوم فرمائيد آيا اين معاوضه صحيح مى باشد يا خير؟ و آيا اداره اوقاف مى تواند اين معاوضه را بهم بزند يا خير؟
جواب : اگر معاوضه زمين جزء محدوده وصايت او باشد و او طبق شروط شرعى و تعيين شده معاوضه كند، این معاوضه نافذ است.
وصیت
سوال : اگر پدر به فرزندانش وصيت كند كه خانه او را نفروشند، آيا فروش خانه بعد از وفات او حرام است و آيا اجراى اين وصيت واجب است؟
جواب : اگر بهاى آن از ثلث تركه تجاوز نكند اجراي وصيت واجب است.
وصیت
سوال : شخصى يك فرزند بيشتر ندارد و به محروميت او از ارث وصيت نموده است. بفرماييد:
1. آيا وصيت به حرمان او از ارث باطل است يا تا ثلث وصيت صحيح و به مقدار ثلث از سهم او كسر مى گردد، مگر اين كه او نسبت به تمام اجازه دهد؟
2. در صورت صحت وصيت مذكور تا ثلث، آيا بايد ثلث را در خيرات صرف نمود؟
جواب : 1) به مقدار ثلث نافذ است يعنى از ثلث مال كه حق ميت است ارث نمى برد.
2) اگر براى ثلثش در امور خيريه مصرف معين كرده باشد بايد در آن صرف گردد و اگر تنها قصد داشته كه به فرزندش ارث نرسد، مقدار ثلث به طبقات بعدى از ورثه مى رسد.
وصیت
سوال : چنانچه فردى اقدام به خودكشى كند و سپس وصيت كند، بفرماييد:
1. اگر اقدام به خودكشى كند ولى مجروح گردد و سپس وصيت كند و اشتباه در مداواى وى موجب مرگ او شود آيا وصيت او نافذ است؟
2. هرگاه اقدام به خودكشى كند و سپس وصيت كند آيا وصيت او رأسا باطل است يا با اجازه وارث نافذ و صحيح است؟
3. هرگاه اقدام به خودكشى كند و سپس تصرفات تنجيزى انجام دهد آيا ملحق به وصيت است و تصرفات او نافذ نيست؟
جواب : 1) بله نافذ است.
2) وصيت نافذ است.
3) تصرفات نافذ است و اگر آلت خودكشى كشنده باشد و موجب مرگش شود از منجزات مريض بوده و در ثلث نافذ مى باشد.