استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
اشتباه در محاسبه خمس
سوال :

اگر شخصی در اثر اشتباه در محاسبه خمس، بیش از مبلع واقعی خمس پرداخت کرده، چطور می تواند آن را جبران کند؟ آیا می تواند به همان میزان اضافی، در سالهای آینده خمس کمتری پرداخت کند یا مبلغ اضافه را بابت خمس فردی دیگر در نظر بگیرد و آن فرد خمس کمتری پرداخت کند و یا راه دیگری وجود دارد؟

جواب :

اگر عین مبلغ خمس وجود داشته باشد، می تواند آن را از مرجع تقلید خود دریافت نماید و همچنین در صورت اذن ایشان، می تواند خمس کمتری در سال آینده پرداخت نماید.

خمس
سوال :

آیا خمس بر فائده و منفعت تعلق می گیرد یا بر تکسّب؟

جواب :

خمس بر هر چه که بر آن منفعت و فایده صدق می کند تعلق می گیرد.

خمس
سوال :

آیا طبق نظر معظم له، شرعاً می بایست برای دادن سهم سادات اجازه گرفت یا خودمان می توانیم نصف مبلغ خمس را که سهم مبارک سادات است، بدون اذن معظم له به سادات فقیر شیعه دوازده امامی که می شناسیم، تقدیم کنیم؟

جواب :

برای دادن سهم سادات، به اجازه حاکم شرع نیاز است.

خمس
سوال :

افرادی برای سهولت در محاسبه خمس و زکات و صدقات مستحبی خود، مقدار معینی (مثلاً ده درصد) از درآمد خود را قبل از خرج کردن کنار می گذارند. آیا این کار صحیح است؟ و آیا سهم امام در زمان غیبت بخشیده شده ؟

جواب :

1) چنانچه آن مقدار معین را کنار  گذارده تا پس از تعلق خمس و زکات به مال وی، خمس و زکات اموال از جمله همین مقدار معین را محاسبه کند، اشکال ندارد.
2) سهم امام در زمان غیبت، بخشیده شده نیست.

مسائل متفرقه خمس
سوال : بنده طلبه پایه 9 در مدرسه دارالحکمه اصفهان هستم. با یک خیریه آشنا شدم که مشغول کمک به فقیران ونیازمندان سید و غیر سید هستند. مسئول خیریه به بنده گفتند که عده زیادی از خیرین که به خمس اعتقاد دارند ولی حاضر نیستند به هیچ عنوان که به دفتر مراجع مراجعه کنند و می گویند که خودمان سید فقیر سراغ داریم. عده ای هم می گویند ما به خیریه می دهیم خودشان به سادات بدهند.
1. آیا بنده می توانم از آنها خمس دریافت کرده وبه دفتر مراجع ببرم درحالی که خودشان راضی نیستند که به دفتر مراجع بدهند؟
2. آیا بنده اجازه دارم بدون مجوز دفتر مراجع خودم سهم سادات را به سید فقیر بدهم؟
3. آیا بنده حق دارم بدون مجوز دفتر سهم امام را برای خودم کسب کنم؟
جواب : هر سه مورد منوط به اجازه مرجع تقلید شخص خمس دهنده می باشد.
خمس روزنامه های انبار شده
سوال : در خصوص مجله ها یا روزنامه هایی که خریداری می شود و خوانده می شود ولی مثلاً در انباری یا جایی بایگانی می شود ولی بلااستفاده است آیا خمس تعلق می گیرد؟ در خصوص کتابها چطور، اگر یکبار خوانده شده باشد ولی چند سال باشد که استفاده نشده باشد می بایست خمس داد؟
جواب : در فرض سؤال مجلات یا روزنامه ها یا کتاب هایی که از آنها استفاده شده خمس ندارد.
خمس مال قرض داده شده
سوال : مبلغ 3 میلیون تومان به یکی از دوستان برای کوتاه مدت قرض دادم و ایشان چون نتوانست پس دهد و من هم البته احتیاج داشتم ولی به ایشان فشار نیاوردم و بیش از یک سال است که پول پیش ایشان است آیا این پول خمس دارد؟
جواب : بله در مفروض سؤال این پول خمس دارد اما می توانید بعد از پس دادن پول توسط دوستتان خمس آن را محاسبه نمایید.
محاسبه خمس اجناس داخل منزل
سوال : برای محاسبه خمس اجناس داخل منازل و مصرفی، آیا باید زمان دقیقی مشخص کرد مثلاً اگر سال خمس بنده 30 ام بهمن است و پیراهنی را 29 بهمن می خرم بواسطه اینکه آن را در این یک روز نپوشیدم خمس تعلق می گیرد؟ در خصوص بقیه اجناس منزل مانند برنج و حبوبات و سایرین چطور، اگر گوشت را هفته قبل خریده باشم و هنوز نصف آن مصرف نشده باشد صرف اینکه 30 ام شده است باید خمس نیمه گوشت را پرداخت نمایم؟
جواب : تعیین کردن یک سال برای تمام اجناس و محاسبه خمس واجب نیست و در فرض مسئله می توانید برای هرکدام از اجناسی که خریده اید یک سال قرار دهید.
محاسبه خمس
سوال : آیا برای محاسبه خمس در آمد سالانه می بایست زمان دقیقی را تعیین کرد؟
جواب : هر فایده مالی سالی دارد که مبدأ آن، زمان حصول آن فایده است که بعد از گذشت یک سال چنانچه از آن چیزی باقی بماند بدان خمس تعلق می گیرد.
محاسبه خمس
سوال : 1. آیا برای محاسبه خمس در آمد سالانه می بایست زمان دقیقی را تعیین کرد؟
2. برای محاسبه خمس اجناس داخل منازل و مصرفی، آیا باید زمان دقیقی مشخص کرد مثلاً اگر سال خمس بنده 30 ام بهمن است و پیراهنی را 29 بهمن می خرم بواسطه اینکه آن را در این یک روز نپوشیدم خمس تعلق می گیرد؟ در خصوص بقیه اجناس منزل مانند برنج و حبوبات و سایرین چطور، اگر گوشت را هفته قبل خریده باشم و هنوز نصف آن مصرف نشده باشد صرف اینکه 30 ام شده است باید خمس نیمه گوشت را پرداخت نمایم؟
3. مبلغی 3 میلیون تومان به یکی از دوستان برای کوتاه مدت قرض دادم و ایشان چون نتوانست پس دهد و من هم البته احتیاج داشتم ولی به ایشان فشار نیاوردم و بیش از یک سال است که پول پیش ایشان است آیا این پول خمس دارد؟
4. در خصوص مجله ها یا روزنامه هایی که خریداری می شود و خوانده می شود ولی مثلاً در انباری یا جایی بایگانی می شود ولی بلااستفاده است آیا خمس تعلق می گیرد؟ در خصوص کتابها چطور، اگر یکبار خوانده شده باشد ولی چند سال باشد که استفاده نشده باشد می بایست خمس داد؟
جواب : 1) هر فایده مالی سالی دارد که مبدأ آن، زمان حصول آن فایده است که بعد از گذشت یک سال چنانچه از آن چیزی باقی بماند بدان خمس تعلق می گیرد.
2) تعیین کردن یک سال برای تمام اجناس و محاسبه خمس واجب نیست و در فرض مسئله می توانید برای هرکدام از اجناسی که خریده اید یک سال قرار دهید.
3) بله در مفروض سؤال این پول خمس دارد اما می توانید بعد از پس دادن پول توسط دوستتان خمس آن را محاسبه نمایید.
4) درفرض سؤال مجلات یا روزنامه ها یا کتاب هایی که از آنها استفاده شده خمس ندارد.
حضور در خانه کسی که خمس نداده
سوال : آيا خوردن غذاى كسى كه خمس نمى دهد جايز است؟ آيا نماز در خانه شخصى كه خمس نمى دهد جايز است؟ آيا نماز خواندن و غذا خوردن در خانه كسى كه شارب خمر است و خمس نمى دهد جايز است؟
جواب : در هر سه مورد جايز است. اما در مورد سوم بر سفره اى كه مسكر در آن است ننشيند.
پرداخت حق شرعی به غیر اعلم
سوال : آيا پرداخت حقوق شرعى به فقيه مجتهدى كه اعلم نيست جايز است در حالى كه:
- پرداخت كننده وجوه به يقين مى داند كه او اعلم نيست؟
- پرداخت كننده وجوه معتقد است كه او اعلم است لكن اعتقاد او خلاف واقع است؟
- پرداخت كننده وجوه در مسأله وجوب پرداخت به مجتهد اعلم تسامح و اهمال مى كند؟
جواب : خير جايز نيست و بنا بر احتياط واجب بايد خمس به مرجع تقليدى كه صلاحيت ولايت را دارد يا به وكلاى او پرداخت شود.
اجازه حقوق شرعیه
سوال : مبلغى كه مجتهد استفاده از آن را براى وكيل مجاز مى كند آيا در مالكيت وى قرار مى گيرد يا هنگام احتياج مى تواند آن را مصرف كند؟
جواب : وجه خمس براى مصارف مشروع است و در مالكيت وى قرار نمى گيرد.
پرداخت خمس به غیر مرجع تقلید
سوال : آيا جايز است شخصى كه مقلد جناب عالى است خمس خود را به مرجع ديگرى بپردازد؟
جواب : احتياج به اجازه دارد
اعطای حقوق شرعیه به مرجع تقلید
سوال : 1. مكلفى مقلد يكى از مراجع متوفى است و در مسايل مستحدثه (مسايل جديد) بين دو مرجع كه اعلميت يكى از آن دو را احتمال مى دهد احتياط مى كند، آيا اين شيوه صحيح است؟
2. بنابر جواز روش او، هر دو مرجع پرداخت سهم امام را به مرجع اعلم واجب مى دانند؛ تكليف اين مكلف در حالات زير چيست؟
الف) يكى از آن دو اجازه دهد سهم امام به افراد مستحق پرداخت شود و ديگرى اجازه ندهد. ب) هر دو پرداخت سهم امام به افراد مستحق را اجازه ندهند و پرداخت سهم امام به مجتهد اعلم را واجب بدانند؟
جواب : 1) احتياط بين دو مرجع تقليد جايز است.
2) الف) استفاده از سهم امام براى او جايز است. ب) مكلف مى تواند به هر يك از دو مجتهد سهم امام را پرداخت كند و بهتر آن است كه بين اين دو، سهم امام را به كسى بپردازد كه ولايت عامه دارد.
محاسبه و پرداخت خمس
سوال : با توجه به اينكه در زمان ما اكثر جوانان و خانواده ها برخى از موارد ضرورى ومورد نياز زندگى خود مانند خانه و ماشين و ساير چيزها را البته با رعايت شأنيت بخاطر گران بودن و مشكلات مالى با وام بانكى يا بصورت اقساط تهيه مى كنند آِيا سر سال خمسى خود مى توانند هر سال تمام بدهى خود را تا زمان تمام شدن اقساط يا پرداخت تمام وام لحاظ كرده و اضافه درامد ساليانه خود را از آن كسر كنند و بعد اگر اضافه آمد خمس آنرا پرداخت نمايند يا خير؟
جواب : اگر خریدن ماشين و ساير لوازم منزل از وسایلی باشد که در امور زندگی به آن نیاز دارد و به عنوان مؤونه باقی باشد ، آن ماشين و لوازم لازم نيست خمسش داده شود و اقساط را مى توان از درآمد حاصله بدون تخميس قبلى پرداخت كرد. ولی نمى تواند در آخر سال به مقدار تمام بدهى از درآمد اضافه كسر نماید.
پرداخت مهریه قبل از دادن خمس
سوال : آيا شخص مى تواند مهريه اى كه به همسرش بدهكار است از درامد سال بپردازد تا به او خمس تعلق نگيرد؟
جواب : بله، مى تواند.
پرداخت خمس
سوال : شخصى بين سال خمسى؛ مهريه همسر خود را مى پردازد و سپس از او قرض مى كند تا با ان كسب و كار كند آيا بايد خمس مبلغ مذكور را بپردازد؟
جواب : خير. وليكن اگر از سود و درآمد سال قرض را بپردازد در آمد سال پرداخت محسوب مى شود پس اگر آن مال تا يكسال ديگر او باقى باشد و در مؤنه مصرف نشود بايد خمس آن را بدهد.
پرداخت خمس
سوال : اگر مردى با همسر خود حيله كند و مهريه را به او بدهد و او به شوهرش رد نمايد و بگويد شما جهت امرار معاش با آن پول كاسبى نماييد آيا اين حيله؛ صورت شرعى دارد كه خمس آن را ندهد يا خير؟
جواب : اگر با قصد جدى باشد شرعى بود و حيله نيست و ليكن اگر مهريه را به شوهرش هديه كرده باشد و شوهر با آن كاسبى مى كند سرسال بايد خمس آن را بدهد زيرا هديه نيز خمس دارد و اما اگر به شوهر قرض داده باشد خمس آن واجب نيست.
پرداخت خمس و مهر
سوال : كسى كه مى خواهد خمس بدهد آيا لازم است اول؛مهريه عيال خود را بدهد بعداً خمس باقيمانده را ادا نمايد يا بايد خمس مال خود را بدهد وبعد مهريه عيالش را بپردازد؟
جواب : مى تواند اول مهريه ى عيالش را بپردازد و بعداً خمس باقيمانده را بدهد.