1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. نماز
  4. وقتهاى نمازهاى روزانه و نافله هاى آنها
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
اوقات شرعی اذان
سوال :

اوقات شرعی اذان صبح، اذان ظهر و اذان مغرب را شرعاً چگونه می توان محاسبه کرد و اینکه شرعاً در چه وقت بر روزه دار خوردن و آشامیدن حرام می شود و نماز صبح جایز می گردد؟

جواب :

وقت شرعی نماز صبح، طلوع فجر صادق و زمان نماز ظهر، زوال سایه خورشید و وقت نماز مغرب، بنابر احتیاط واجب از بین رفتن سرخی طرف مشرق می باشد.

وقت نماز شب
سوال :

وقت نماز شب چه زمانی است و آیا اگر تعدادی از نوافل شب (مثلا ۴ رکعت) داخل وقت خوانده شود نماز شب به صورت اداء محسوب خواهد شد؟ (ولو باقی رکعات بعد اذان صبح خوانده شود). آیا باید هر ۱۱ رکعت نوافل شب داخل وقت و قبل از اذان صبح باشد تا نماز شب به صورت اداء محسوب شود؟

جواب :

وقت نماز شب از نصف شب تا اذان صبح است و هر چه نزدیکتر به اذان صبح خوانده شود فضیلتش بیشتر است و اگر تعدادی از نوافل شب داخل وقت خوانده شود، در این صورت نماز شب به نیت اداء محسوب می باشد، با این حال بهتر است که تمام آن قبل از نماز صبح خوانده شود.

خواندن نماز نافله
سوال : خانمی که درآشپزخانه مشغول شستن ظروف هست یا باغبانی که بالای درخت مشغول چیدن میوه است، آیا می تواند در آن حال نماز نافله بخواند؟
جواب : بله می تواند.
وقت نماز ظهر روز جمعه
سوال : به فرض اینکه در روز جمعه بنده به نماز جمعه نروم و بخواهم نماز را اول وقت بخوانم ، آیا اشکال دارد ؟ بعضی افراد می گویند باید بگذاریم نیم ساعتی بگذرد و سپس نماز بخوانیم؟
جواب : خواندن نماز ظهر در اول وقت در روز جمعه، اشکال ندارد و تاخیر آن واجب نیست.
وقتهاى نمازهاى روزانه و نافله هاى آنها
سوال : شخصي در يكي از شهرستانها ، نماز و روزه خود را با اذان شهرستان مركز استان به جا مي آورده، در حاليكه افق آن شهرستان خود مجزا هست و سه دقيقه با مركز استان فرق ميكند، حال نماز و روزه ای كه به جا آورده ، چگونه است؟
جواب : چنانچه اطمینان دارد که نماز را قبل از دخول وقت انجام داده ، واجب است قضای آن را انجام دهد و اگر شک یا گمان دارد ، قضا بر او واجب نیست و اما نسبت به روزه چنانچه علم نداشته باشد که قبل از غروب افطار کرده است و یا بعد از طلوع فجر چیزی خورده است ، قضا ندارد.
وقت فضیلت نماز عصر
سوال : آیا ابتدای شروع وقت فضیلت نماز عصر زمان دو هفتم شاخص است (که تقریباً الان ۲ ساعت بعد از ظهر شرعی است) یا سایه شاخص به اندازه شاخص باشد (که تقریبا الان سه ساعت و ۴۵ دقیقه بعد از ظهر شرعی است)؟
جواب : وقت فضیلت نماز عصر ، بعد از وقت مخصوص نماز ظهر است تا زمانی که به سایه شاخص دو برابر طول آن اضافه شود.
بجای آوردن نماز در اول وقت
سوال : شخصی مهمان دارد و مهمان در اول وقت آمادگی خواندن نماز را ندارد و یا نمی خواهد بخواند و صاحب منزل مشغول پذیرایی و صحبت با اوست، آیا در این موقعیت بهتر است صاحب خانه نماز اول وقت را بخواند یا مشغول پذیرایی از مهمان شود و بعد نماز بخواند؟
جواب : بهتر است که صاحب خانه نماز خود را در اول وقت بجا آورد.
شیوه نماز خواندن در قطب های کره زمین
سوال : در قطب که 6 ماه روز و 6 ماه شب است نماز و روزه را چگونه بخوانند؟
جواب : بر او واجب است كه نمازهای پنج گانه خود را در هر بیست و چهار ساعت انجام دهد و احتیاط واجب آن است که به نزدیکترین مکان نسبت به شهر محل زندگی خود که دارای شب و روز می باشد مراجعه کند و اوقات نماز خود را بر طبق آن جا تنظیم نماید. در مورد روزه در صورت امکان باید از آن شهر به شهری منتقل شود که قدرت روزه گرفتن در آن جا را داشته باشد و در صورت عدم امکان، چنانچه روزه گرفتن برای او موجب حرج و مشقت باشد، افطار روزه جایز است.
وقت نوافل
سوال : آیا می توان نافله های عصر را با نافله های ظهر قبل از نماز ظهر خواند؟
جواب : بله جایز است.
وقت نماز
سوال : در بعضی از مساجد دیده شده امام جماعت بنا بر فتوای خود و یا مرجع تقلید خویش هنگام تاریک شدن آسمان در حدود بیست دقیقه قبل از غروب آفتاب و قبل از پخش اذان از رادیو و تلویزیون به اقامه نماز جماعت می پردازد، 1. آیا اقامه ی جماعت مغرب و عشا و اقتدا به او جایز است؟ 2. در صورت عدم جواز آیا می توان نیت نماز قضا نمود و به او اقتدا کرد؟
جواب : 1) خیر، در صورتی که اطمینان به زوال حمره مشرقیه (زمان غروب) حاصل نشود، بنا بر احتیاط نماز مغرب خوانده نشود.
2) خیر بنابر احتیاط جایز نیست.
نماز قضا
سوال : به علت بيمارى شديد پزشكان دارويى را تجويز كرده‏ اند كه بيمار دائماً خواب است و زمانى كه بيدار مى‏ شود وقت كافى براى خواندن نماز كامل در وقت خود را ندارد اگر بيمار بتواند نماز از دست رفته را كامل به جا آورد آيا قضا كردن نماز با گذشتن وقت نماز واجب است؟
جواب : اگر امكان خواندن يک ركعت نماز در وقت وجود دارد واجب است نماز را به نيت ادا بخواند، مثلاً اگر شخص بيدار شود و براى خواندن نماز ظهر و عصر به اندازه پنج ركعت با طهارت وقت داشته باشد واجب است هر دو نماز را به نيت ادا بخواند و اگر كمتر از آن وقت باقى مانده و امكان خواندن يك ركعت نماز در وقت وجود دارد نماز عصر را به نيت ادا بخواند و نماز ظهر را قضا كند و اگر كمتر از يك ركعت وقت باقى است فقط قضاى نماز بر او واجب است.
قضای نماز صبح
سوال : كسى كه نماز صبح او قضا شده است و تا قبل از ظهر فرصت ادای آن را پيدا نكرده، و هنگام نماز ظهر رسيده است، آيا اول بايد قضاء نماز صبح را بخواند و بعد نماز ظهر و عصر را بخواند؟ يا اينكه بعد از نماز ظهر و عصر هم مى‏ تواند قضاء نماز صبح را بخواند؟
جواب : تقديم هريک از قضاء و اداء بر يكديگر جايز است، لكن اگر تقديم قضاء موجب فوت فضيلت اداء شود، تقديم اداء مستحب است.
بیدار کردن فرزندان
سوال : آيا بيدار كردن فرزندى كه به سنّ تكليف رسيده براى نماز صبح واجب است؟ با توجه به اين كه اگر آن‏ها را بيدار نكند در طول يك ماه ممكن است فقط چند روز براى اداى نماز صبح برخيزند؟
جواب : بر پدر واجب نيست كه فرزندان خود را بيدار كند مگر آن كه بيدار نكردن آن‏ها باعث بى‏ ارزش شمرده شدن نماز شود يا به حرام منجر شود در اين هنگام نهى فرزندان از منكر با فراهم شدن شرايط آن و با بيدار كردن ايشان براى نماز واجب مى‏ شود.
وقت نماز ظهر وعصر
سوال : آيا ملاک دخول اول وقت نماز ظهر و عصر عبور خورشيد از دايره ی نصف النهار مى‏ باشد يا زياد شدن سايه بعد نقصان آن و حدوث سايه بعد از بين رفتن آن در بعض شهر ها؟ اين دو لحظه با هم تطابق ندارند، فرضاً امروز طبق محاسبه لحظه ی عبور خورشيد از نصف النهار قم ساعت 12:11 مى‏ باشد اگر شاخص متعارف را يك متر و حداقل صدق عرفى زيادت را نيم سانتى متر بگيريم طبق محاسبه ى نجومى 14 دقيقه طول مى‏ كشد تا پس از اينكه مركز قرص خورشيد از دايره ى نصف النهار قم عبور كرد (لحظه ى اذان ظهر رسانه ها) يعنى لحظه اى كه طول سايه شاخص به منتهاى نقصان مى‏ رسد نيم سانتيمتر افزوده شود يعنى 14 دقيقه بعد از اذان كه مى‏ شود 13:25 اگر حداقل صدق زيادت سايه براى شاخص يك مترى را يك ميليمتر بگيريم با توجه به محاسبات انجام شده 6 دقيقه و 20 ثانيه از اول اذان طول خواهد كشيد تا سايه شاخص يك مترى كه در لحظه اول اذان به حداقل رسيده يك ميليمتر زياد شود. اگر قائل به موضوعيت داشتن زيادت يا حدوث شويم و اين ها را صرف علامت حسى براى پى‏ بردن به نصف النهار ندانيم بايد از اول اذان به اندازه ى مذكور صبر كنيم. ضمناً نصف بين طلوع و غروب آفتاب با عبور خورشيد از نصف النهار تطابق دارد. با توجه به اين كه در منهاج الصالحين راه شناخت ظهر سايه و شاخص معرفى شده است وظيفه چيست؟ اگر نصف النهار ملاك باشد آيا عبور تمام قرص خورشيد از دايره نصف النهار ملاك است يا عبور مركز قرص خورشيد در دخول اول وقت ظهر كفايت مى‏ كند. در طلوع خورشيد تمام قرص خورشيد بايد طلوع كند تا آثار فقهى طلوع بر آن بار شود يا بالا آمدن لبه ى بالايى خورشيد يعنى طلوع اولين جز آن ملاک است و هم چنين است در غروب آفتاب آيا كل قرص آفتاب بايد سقوط كند يا فرو رفتن قسمتى از قرص آفتاب در افق براى بار كردن آثار فقهى غروب كفايت مى‏ كند؟
جواب : زوال عبارت است از نصف ما بين طلوع و غروب خورشيد و اين با عبور مركز خورشيد از خط نصف النهار تطابق دارد. واما زيادى يا حدوث سايه علامت حصول زوال است نه اينكه خود زوال است. براى ترتيب آثار طلوع خورشيد طلوع اولين جزء آن كافى است ولى براى ترتيب آثار غروب، غروب تمام قرص لازم است.
وقت نماز صبح
سوال : نظر جناب عالى درباره وقت نماز صبح در شب‏هاى مهتابى چيست؟
جواب : وقت نماز صبح در شب‏هاى مهتابى مانند ساير شب‏ها است و تأخير نماز واجب نيست.
نافله ی مغرب
سوال : كسى كه مى‏ خواهد نافله ی مغرب را تا بعد از نماز عشا تأخير بيندازد آيا آن را به نيت قضا بخواند يا ادا؟
جواب : آن را به نيت ادا بخواند.
وقت نماز ظهر و عصر
سوال : حكم خواندن نماز ظهر و عصر در زمان غياب قرص خورشيد و قبل از ذهاب حمره ی مشرقيه چيست؟
جواب : تأخیر ظهر و عصر از غروب آفتاب یعنی غیاب قرص جایز نیست و چنانچه تأخیر شود بنابر احتياط، واجب است به نيت ما فى الذمه در این وقت خوانده شود و به بعد از ذهاب حمره تأخیر داده نشود.
وقت نماز مغرب
سوال : به نظر شما چه زمانى وقت مغرب شرعى داخل مى‏ شود؟ با پايين رفتن قرص خورشيد يا با ذهاب حمره ی مشرقيه؟
جواب : احتياط واجب تأخير نماز مغرب تا ذهاب حمره ی مشرقيه است.
وقت نماز
سوال : اگر مكلف در اول وقت نماز در مكانى باشد و آن چه را كه سجده بر آن صحيح است در اختيار نداشته باشد، آيا مي تواند در چنين موقعيتى نماز بخواند؟ آيا چنين نمازى صحيح است؟ آيا می تواند با مراعات عدم خروج از وقت، نماز را به تأخير بيندازد تا آنچه را كه بتواند بر آن سجده كند بيابد يا به مكان ديگرى برود؟
جواب : واجب است با مراعات وقت، نماز را به تأخير بيندازد تا آنچه كه سجده بر آن صحيح است را بيابد.
اذان نماز صبح
سوال : حكم كسى كه صداى اذان صبح را بشنود و در حالى كه نماز نخوانده بخوابد چيست؟
جواب : قضاى نماز بر او واجب است. اما از حيث ارتكاب گناه با وجود ترك واجب اگر قصد داشته كه بعد از خوابى كوتاه و قبل از طلوع خورشيد نماز صبح را بخواند و مطمئن بوده که بيدار می شود و يا چيزى مانند زنگ ساعت او را بيدار می كند اما با اين حال خواب مانده است گناه نكرده است. در غير اين صورت مرتكب گناه شده است و در هر حال تكرار آن سزاوار نيست.