سوال :

اینجانب مددکار اجتماعی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی هستم و یکی از مهمترین حوزه های فعالیت اینجانب در طول یک دهه حمایت از کودکان بوده است و مقصودم از ارسال این نامه کسب نظر حضرتعالی در مورد بخشی از اقدامات برای حمایت و مراقبت از کودکان است. شواهد بالینی و علمی نشان می دهد وقتی کودکان از مهارت های لازم برای مراقبت از خود برخوردار نباشند، احتمال اینکه مورد آزار و سوء استفاده قرار گیرند، افزایش می یابد. بررسی ها نشان می دهند تعداد زیادی از کودکانی که مورد آزار و سوء استفاده جنسی قرار می گیرند، هرگز از کسی کمک نمی گیرند و یا سال ها بعد؛ زمانی که عوارض بلند مدت و مخرب آزار را متحمل شدند، به جستجوی کمک می پردازند. برخلاف تصور عموم این فقط دختران نیستند که می توانند مورد آزار جنسی قرار گیرند، بلکه پسران هم در معرض خطر هستند و می توانند قربانی آزار جنسی شوند. در بسیاری از موارد نیز کودکان اصلاً نمی دانند رفتاری که با آنها می شود، آزار جنسی است، از این رو هیچگاه این موضوع را با والدین یا مراقبین خود مطرح نمی کنند. در مواردی هم کودکان از اینکه موضوع را به کسی بگویند، می ترسند چون فرد آزارگر آنها را تهدید کرده است. در چنین شرایطی اقداماتی برای پیشگیری از آزار جنسی قابل اجرا هستند. بخشی از این اقدامات به مراقبت هایی اختصاص دارند که توسط والدین یا مراقبین کودک انجام می گیرند، اما بخش مهم دیگر این اقدامات «آموزش خود مراقبتی به کودکان» است. در این آموزش ها که مطلقاً ماهیت جنسی ندارند، به کودکان آموخته می شود که تعدادی از اندام ها نباید توسط دیگران دیده و یا لمس شوند. آنها می آموزند که برای این اندام ها از اصطلاح «اندام های خصوصی» استفاده کنند. برای کودکان در این آموزش توضیح داده می شود که فقط والدین و پزشک تحت شرایط خاص می توانند اندام های خصوصی آنها را ببینند. به کودکان تأکید می شود که اگر کسی به جز افرادی که در بالا به آنها اشاره شد، خواست اندام های خصوصی آنها را ببیند یا لمس کند یا آنها را مجبور به این کار کرد، باید به او «نه بگویند» و آن مکان را ترک کنند. سپس موضوع را به یک بزرگسال قابل اعتماد مانند والدین یا معلم اطلاع دهند و از او کمک بخواهند. در صورتیکه فرد بزرگسال قابل اعتماد در دسترس نبود، کودک می تواند با خط تلفن 123 (اورژانس اجتماعی) یا 110 (پلیس) تماس بگیرد. این آموزش ها توسط مددکاران اجتماعی و روانشناسان برای کودکان 4 تا 9 سال می تواند اجرا شود. با توجه به توضیحات فوق از نظر حضرتعالی آیا «آموزش خود مراقبتی به کودکان» مجاز است؟

سوال :

آیا استفاده از الفاظی مانند نفهم، بی شعور و... توسط والدین نسبت به فرزندان یا معلمین نسبت به دانش آموزان، معصیت محسوب می شود؟

سوال :

آیا بر پدر و مادر واجب است که احکام شرعی و اعتقادات صحیح را به فرزندان خویش بیاموزند؟ اگر واجب است، چه زمانی باید این کار را انجام دهند و حد و حدود آن در احکام و عقاید چه مقدار است؟

سوال :

جمعی از متدینین، تربیت دینی تعدادی از کودکان و نوجوانان را برعهده گرفته اند و تلاششان، تربیت انسانهایی است که از نظر اعتقاد و اخلاق و عمل، مطابق با رضای الهی باشند. با این وجود، تجربه نشان داده است که با توجه به پیچیدگیهای امر تربیت و اطلاعات محدود مربیان، در برخی موارد، آموزش ها یا رفتارهای آنان، آثار معکوس و مخربی بر روی متربیان می گذارد و به دینداری آنان، آسیب وارد می کند. از طرف دیگر، باز هم به تجربه ثابت شده است که اگر این جمع، از تکروی و استبداد به رأی بپرهیزند و در تصمیمات و اقدامات تربیتی خویش، با یکدیگر مشورت کنند، جلوی برخی از آن تخریبها و آثار سوء دینی و معنوی گرفته می شود. حال، سؤال این است که با توجه به توصیه های آیات و روایات به مشورت و نیز با توجه به تجارب مذکور، در جایی که احتمال می رود تصمیمات و اقدامات فردیِ برخی از این جمع، اثرات سوء دینی بر روی متربیان داشته باشد و همچنین احتمال برود که با مشورت و نظرخواهی از سایر افراد، بتوان این آثار سوء را کاهش داد، آیا مشورت و استفاده از نظر دیگران واجب است یا اینکه کافی است هر کس به تشخیص فردیِ خود عمل کند؟

سوال : آيا بر پدر واجب است كه احكام شرعى را به فرزندش بياموزد؟

سوال : آيا والدين مى توانند فرزند خود را به جهت ادب كردن بزنند؟

سوال : مسأله ی تربيت كودك در جامعه ى امروزى از مسائل ضرورى و بنيادين تا جائى كه دشمنان ما كار تربيت را از 2 تا 3 ماهگى به صورت سازماندهى شده انجام مى دهند و كودك را بر اساس مبانى و افكار خودشان تربيت مى كنند. مسأله اى كه در روايات ما به آن بهای زیادی داده شده و سفارشات اكيدى مبنى بر اين مسأله وارد شده. حال با توجه به اين كه روايات سن آغاز تعليم مفاهيمى چون ذكر شريف لا اله إلا الله را 3 سالگى و ادب كودك را در 7 سالگى وسن نوشتن حسنات وسيئات در 12 يا 13 نام برده شود و سفارش شده، هرچند كه در دختر 9 سالگى مى باشد امّا به طور كلى مى توان سنّ آغاز تربيت (جداى از مسائلى از قبيل انعقاد نطفه و ... كه سفارشاتى در اين زمينه داريم) را از 3 سالگى و حد اقل تا اتمام 13 دانست، هرچند كه از آن به بعد هم تربيت قطع نمى شود؟ با توجه به واجب نبودن اين امر آيا شما كار تربيتى را در اين دوره با توجه به روايت سفارش مى فرمائيد؟ و آيا لزومى دارد كه گروهى همّت به اين كار گمارده و توان خودرا به كار گيرند؟

سوال : وظيفه والدين نسبت به انجام عبادات فرزندان چيست؟ و نيز بعضى از والدين شاهد روابط نامشروع دختران و پسران و دوستى آنها باهم هستند و هيچ برخوردى هم نمى كنند آيا در اين زمينه ها والدين هيچ مسئوليتي ندراند؟