1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. مسائل اجتماعى
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
سیگار کشیدن در اماکن عمومی
سوال :

بر روی وسایل نقلیه و برخی اتوبوس ها نوشته شده "استعمال دخانیات ممنوع است"، آیا سیگار کشیدن در چنین اماکنی و به طور کلی اماکن عمومی، جایز است؟

جواب :

چنانچه استعمال دخانیات باعث آزار و اذیت مؤمن شود، جایز نیست؛ در غیر این صورت و یا با رضایت آنان، جایز می باشد.

استفاده از حیاط مشاع
سوال : ساختمانی دو حیاط دارد و یکی از این حیاطها به گونه ای است که هیچ استفاده ضروری نسبت به آن متصور نیست و فقط مسیر عبور برخی از ساکنین است و حضور سایر ساکنین که از آنجا راه عبوری به منزل خود ندارند، سبب اشراف کامل بوده و دو خانواده متشرع را در عسر و حرج قرار می دهد، آیا چنین استفاده غیر ضروری از سوی آنها به صرف اعمال حق استفاده، جایز و صحیح است؟
جواب : در صورت مشاع بودن حیاط، حق استفاده مالکین محفوظ است؛ لیکن نگان کردن آنها به داخل منزل دیگری، جایز نیست.
مسائل اجتماعى
سوال : اگر استفاده غیر ضروری از حیاط مشاعی باعث اشراف بر اتاق خواب و صحن مسکونی، امکان مشاهده نوامیس و سلب آرامش و حریم خصوصی یکی از واحدها گردد، آیا چنین استفاده ای جایز است؟
جواب : حق مالکین فعلی نسبت به حیاط مشاع ساقط نمی شود، اگر چه نگاه کردن آنها به داخل منزل مالک دیگر جایز نیست.
جواب سلام
سوال : آیا جواب دادن به سلامهایی که در ابتدای نامه اشخاص یا در پیامکها نوشته شده واجب است؟
جواب : واجب نیست.
معماری اسلامی
سوال : 1. نوشتن و إن یکاد و آیات مشابه برای سردرساختمان های چند طبقه چه حکمی دارد ؟خصوصا که افراد زیادی بالاتر از محل نصب آیه در سردر زندگی می کنند .
2. آیا استفاده از نقوش برجسته ی اماکن مذهبی چون خانه خدا و طواف کنندگان و ... در مساجد جایز است ؟
3. آیا می توان از نماکاری ها و سبک های معماری غربی در معماری شهرهای مملکت اسلامی استفاده کرد ؟ اگر مرسوم باشند این موضوع چه حکمی دارد ؟
4. حکم نماهایی که از لحاظ روانشناسی انسان را دچار بعضی هیجانات و اختلالات روانی در دراز مدت می کند چیست ؟
5. آیا تبرج و خودنمایی در معماری -مانند نماهای خاص و غیر عادی یا ارتفاع غیر عادی و یا استفاده از مصالح غیر عادی و گرانقیمت یا خارجی - حرام است ؟
6.آیا می توان بنایی ساخت که بر اماکن عالیه اسلامی چون مکه مکرمه و یا حرم ائمه اطهار (ع) اشرافیت دارد و عظمت معماری ایشان را خدشه دار می کند ؟
7. آیا استفاده از ضوابط شهرسازی غربی برای شهرهای اسلامی جایز است ؟
8. آیا در طراحی خانه مستحب است چینش اتاق ها به گونه ای باشد که تمام اتاق ها رو به قبله باشد ؟
9. آیا جامعه مسلمانان با جامعه اسلامی در احکام شهرسازی با هم متفاوت می باشد ؟
10. آیا حک نمودن احادیث در فضاهای عمومی شهری که امکان خیس شدن یا تماس بی وضو و یا شاید بی احترامی وجود دارد ، مباح است ؟
جواب : 1) اشکال ندارد .
2) اشکال ندارد .
3) اگر به طوری باشد که فرهنگ ضد اسلامی را ترویج کند اشکال دارد .
4) اگر موجب اضرار به دیگران باشد جایز نیست .
5) خیر حرام نیست .
6) اگر در عرف به عنوان هتک حرمت مسجدالحرام یا حرم ائمه اطهار علیهم السلام محسوب شود جایز نیست .
7) پاسخ آن در جواب سؤال سوم داده شد .
8) خیر دلیلی بر آن نیست .
9) بله تفاوتهایی دارد .
10) اشکال ندارد .
مسائل اجتماعى
سوال : شخصی به خانه فردی رفته و مدتی در خانه آن فرد ساکن بوده . صاحب خانه فردی است که اعتقادی به نماز و غیره ندارد و شراب می خورد و گاهی به معصومین (ع) توهین می کند وحتی افرادی که نماز می خوانند به تمسخر می گیرد . اما پولی که کسب می کند و همچنین منزلی که خریده از پولهای کارمندی کسب کرده و اکنون نیز از همان پول بازنشستگی دولت استفاده می کند . حال دو پرسش داشتم :
1. آیا خوردن غذا و ساکن شدن در آن خانه حرام هست ؟
2. در صورتی که اسکان و غذا حرام بوده ،حال چگونه می توان جبران نمود ؟
جواب : چنان چه سکونت در این منزل مستلزم فسادی چون تشویق صاحب خانه به رویّه ناپسند خود باشد، یا خوف اثر پذیری شخص ساکن از گفتار و اعمال شنیع صاحب خانه باشد، لازم است از این منزل خارج شود و حضور بر سر سفره ای که شراب در آن است حرام می باشد.
تقلید صدا
سوال : اگر یک مسلمان در خُلقیاتش ( لحنی / شکلی ) ویژگی ای دارد ، در سه صورت زیر حکم تقلید کردن از او یا به عبارتی دیگر ادای او را در آوردن چیست ؟
1. باعث هتک او شود
2. باعث هتک او نشود
3. مشکوک باشد که موجب هتک است یا خیر ؟
جواب : اگر صرف تقلید کردن صدا باشد اشکال ندارد اما اگر به قصد تمسخر و هتک حرمت او صورت گیرد حرام است و در صورت شک اشکال ندارد .
شرکت در مجلس معصیت
سوال : آيا شركت و مكث در مجلس معصيت، فى نفسه و فى ذاته حرام است؟
جواب : چنانچه مستلزم حرام و يا ترتب مفسده باشد حرام است.
لباس شهرت
سوال : 1. تعریف لباس شهرت چیست؟
2. چه مواردی از حکم لباس شهرت استثنا می شود؟ آیا لباس عفاف همانند پوشیه یا چادر و یا لباس روحانیت و یا صنوف و ... از حکم لباس شهرت خارج است یا به واسطه تشخیص موضوع از حکم خارج می شود؟
3. اگر به واسطه تشخیص موضوع خارج می‌شود، تشخیص این موضوع با مرجع است یا مقلد؟
جواب : 1) پوشیدن لباسی که پارچه یا رنگ یا دوخت آن و در یک کلمه کمیت و کیفیت آن برای کسی که می خواهد آن را بپوشد متعارف نباشد در صورتی که عرفاً موجب هتک حرمت او شود حرام است گرچه نماز در آن صحیح است.
2) با تعریفی که بیان شد تمام موارد ذکر شده موضوعاً خارج از لباس شهرت می شود.
3) مرجع تشخیص این موضوع عرف می باشد.
مسائل اجتماعى
سوال : 1) بعضي والدين فرزندان دخترشان را كه بحد بلوغ شرعى نرسيده اند با پوشش نامناسب (سر و پاى برهنه) در خيابان ها و مجالس مى آورند مستدعيست وظيفه شرعى والدين را در قبال فرزندان بيان فرمائيد.
2) برخى از والدين پسر بچه هاى خودشان را بدون شلوار و پوشش مناسب بيرون مى آورند و معتقدند كه براى پسران اشكال ندارد، چگونه است؟
جواب : 1) بيرون آوردن كودكان به صورتى كه موجب تحريك جنسى ديگران شود يا موجب ترويج فرهنگ بى بند و بارى شود جايز نيست.
2) فى نفسه جايز است.
سهمیه ایثارگران
سوال : با سلام و احترام
من فرزند جانباز 50 درصد دفاع مقدس هستم و از سهمیه ایثارگران برای ورود به دانشگاه استفاده کردم . فردی به من گفت سهمیه ایثارگران خارج از عدالت اسلامی است و حتی کسی که با سهمیه ایثارگران در دانشگاه پذیرفته می شود اگر از جایی حقوق دریافت کند آن حقوق اشکال شرعی دارد.
می خواستم بدانم که از لحاظ عدالت اسلامی آیا این نحوه ورود به دانشگاه دارای اشکال شرعی است یا نه ؟
با سپاس فراوان
جواب : نه این قانون با عدالت اسلامی مخالف است و نه دریافت حقوق برای این افراد حرام است.
فقه سیاسی
سوال : آیا برای افراد مسلمانی که در کشورهای غیر اسلامی زندگی میکنند، رعایت کردن قوانین و مقررات کشورهای غیر اسلامی واجب است؟ اگر رعایت این مقررات موجب تقویت نظام کفر شود چه طور؟
جواب : اگر عدم رعايت مقررات موجب وهن اسلام و مسلمين شود، رعايت واجب مى شود.
سوال
سوال : برابر نشانه ها و ایات شریفه قران ( سوره نسا ایه 58 و سوره حجرات ایه 10 و ...) و قوانین نظام قضائی جمهوری اسلامی ایران امر داوری و حکمیت مورد توجه خاص قرار دارد ولی به علت عدم اجرا محجور مانده است .نظر معظم له در مورد داوری و اصلاح ذات البین توسط اساتید حوزه و دانشگاه و کارشناسان در خارج از محاکم چیست؟ و ایا داور مرضی الطرفین با رضایت اصحاب دعوا می تواند دستمزد بگیرد؟
جواب : اصلاح ذات البين جايز بلكه مستحب است و جايز است بر آن مزد بگیرند.