استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
خمس
سوال :

آیا بر اموال کودکی که به سن تکلیف نرسیده، خمس و زکات واجب است؟

جواب :

زکات واجب نیست؛ لیکن خمس واجب است و باید ولی کودک خمس آن را بدهد و اگر ولی خمس را نپردازد، بر خود کودک پس از بلوغ واجب است خمس را بدهد.

هبه مال مورد خمس
سوال :

زن و شوهری قبل از فرا رسیدن سال خمسی شروع به هبه ما ینتفع من المال به یکدیگر می کنند تا از پرداخت خمس سر باز زنند. آیا این عمل ایشان موجب سقوط پرداخت خمس می شود یا خیر؟ در صورت نیاز به این مبلغ چه باید بکنند؟

جواب :

طبق نظر معظم له: چنانچه هبه صوری بوده و یا مال موهوب در اثنای سال خمسی صرف در مؤونه نشده باشد، خمس دارد.

خمس ارث
سوال :

خاله فقیر شخصی فوت می کند. بعد از چند سال از فوت او که چیزی از مال دنیا نداشته است، افرادی به خواهر زاده آن مرحومه می گویند: خاله شما اموالی داشته است که به شما ارث می رسد. آیا الان باید خمس این اموال را به جهت این که انتظار آن را نداشته است، بدهد؟

جواب :

بنابر نظر معظم له: بله، خمس ارثی که انسان انتظار آن را نداشته است واجب است و بنابر احتیاط واجب پرداخت آن فوری است و استثنای مخارج سال از آن جایز نیست اما در مورد فرض مسئله باید ملاحظه شود که اگر خاله شخص، فرزند و همسر و پدر و مادر و برادر و خواهر در زمان فوت خود نداشته است، ارث خاله به این فرد می رسد.

خمس
سوال :

1- آیا به درآمد و دارایی های شرکت های تجاری (که شخصیت حقوقی مستقل از شرکا دارند) خمس و زکات تعلق می گیرد؟ و مدیران موظف به پرداخت این وجوهات می باشند؟


2- با فرض وجوب پرداخت خمس توسط اشخاص حقوقی، آیا پس از تقسیم سود بین شرکا، شرکا مجدداً باید نسبت به آن دریافتی خمس دهند؟


3- فرض دیگر این است که پس از طی شدن تشریفات قانونی تقسیم سود و تعلق سود به سهامداران، خود سهامداران وجوهات را پرداخت نمایند. آیا این عمل صحیح است؟


4- آیا به درآمد موقوفات خمس تعلق می گیرد و متولی موظف به پرداخت است؟

جواب :

1ـ هرگاه دارایی شرکت های تجاری در نهایت مالک یا مالکانی داشته باشد ـ که برحسب فرض اگر شرکت منحل شود، اموال شرکت به آن ها می رسد ـ این مالک یا مالکان باید با استجماع همه شرایط، خمس یا زکات دارایی ها را بپردازند.


2ـ سودی که شرعاً دریافت می کند، مورد خمس است.


3) بله، صحیح است.


4) اگر درآمد موقوفات خمس صرف اشخاص گردد، خود آن ها مکلف به پرداخت خمس در صورت گذشتن یک سال و اضافه آمدن هستند.

خمس
سوال :

آیا پولی که برای خرید منزل، فرش، جهیزیه دختر و ازدواج پسر کنار گذاشته می شود، خمس دارد؟


 

جواب :

در صورتیکه از زمان کنار گذاشتن آن مبلغ یک سال گذشته باشد و صرف مؤونه نشده باشد، به آن خمس تعلق می گیرد.


 

خمس منزل
سوال :

بنده طلبه هستم، قصد دارم تا چند سال دیگر در قم باشم و بعد از آن به وطنم (تهران) بازگردم. برای خود منزلی قدیمی خریده بودم ولی چون برای خانواده سکونت در آن مشکل بود بعد از شش سال، آن را اجاره دادیم و خود نیز مستأجر شدیم. حال می خواهم آن خانه قدیمی را بفروشم ولی چون قصد بازگشت به تهران را دارم و هم اینکه قیمت خانه نسبت به قم با شدّت بیشتری بالا می رود، می خواهم منزلی را در تهران بخرم و آن را اجاره دهم تا با پول اجاره آن، منزلی را در قم اجاره کنم. آیا به خانه ای که در تهران می خواهم بخرم، خمس تعلق می گیرد؟

جواب :

هر مقدار از پول منزلی که در تهران خریداری می کنید از پول فروش منزل مسکونی تهیه شده، خمس ندارد ولی آن مقدار از آن که از درآمد پس انداز شده ای که سال خمسی بر آن گذشته تهیه شده، خمس دارد. همچنین اگر منزل تهران در زمان کنونی عرفا مؤونه به حساب نمی آید، غیر از پول منزل فروخته شده در قم، بقیه پول خانه تهران خمس دارد؛ هر چند سال خمسی بر آن پول نگذرد.

خمس
سوال :

بنده دختری هستم که تقریبا پنح سال و نیم است که شاغل هستم از همان ابتدا مقداری از حقوقم را برای خرید جهیزیه کنار گذاشته ام؛ چون پدرم یا به بنده پول جهیزیه نمی دهند یا اگر هم بدهند، خیلی خیلی کم است. می خواستم بپرسم، 1ـ آیا به پولی که برای جهیزیه جمع می کنیم، خمس تعلق میگیرد؟ 2ـ بنده در طول این چند سال، مقداری از پولم را قرض داده ام و کم کم دارم پس می گیرم، آیا به این پولی هم که قرض داده ام، خمس تعلق می گیرد یا به مقداری که پس گرفته ام، خمس تعلق می گیرد؟

جواب :

1) اگر بر آن مبلغ جهیزیه یک سال گذشته باشد و صرف مؤونه نشده خمس به آن تعلق می گیرد.


2) بله، در فرض مسئله خمس به تمام پول تعلق می گیرد حتی اگر آن را استرداد نکرده باشید؛ ولیکن با مجرد دریافت هر مقداری از آن واجب است خمس آن را پرداخت نمایید.

اشتباه در محاسبه خمس
سوال :

اگر شخصی در اثر اشتباه در محاسبه خمس، بیش از مبلع واقعی خمس پرداخت کرده، چطور می تواند آن را جبران کند؟ آیا می تواند به همان میزان اضافی، در سالهای آینده خمس کمتری پرداخت کند یا مبلغ اضافه را بابت خمس فردی دیگر در نظر بگیرد و آن فرد خمس کمتری پرداخت کند و یا راه دیگری وجود دارد؟

جواب :

اگر عین مبلغ خمس وجود داشته باشد، می تواند آن را از مرجع تقلید خود دریافت نماید و همچنین در صورت اذن ایشان، می تواند خمس کمتری در سال آینده پرداخت نماید.

پرداخت خمس
سوال :

بنده در تاریخ سی آبان ماه اولین حقوق کارمندی خود را دریافت کردم و همینک برای اولین مرتبه قصد پرداخت خمس دارم. از طرفی در مهر و آبان ماه محصول کشاورزی ما نیز برداشت می‌شود و اگر بخواهم در این ماه، خمس مال را پرداخت کنم، ممکن است تا پایان سال کشاورزی دچار مشکل مالی شوم. بنابر این مبحث، آیا اجازه دارم اکنون اولین خمس را پرداخت نموده و از سال آینده، قبل از آغاز برداشت محصول کشاورزی (مثلاً سی شهریور هر سال)، خمس را بپردازم؟ خواهشمندم در این رابطه راهنمایی و توضیحات کامل، بفرمایید.

جواب :

هر فایده مالی، سالی دارد که مبدأ آن زمان حصول آن فایده است که بعد از گذشت یک سال، چنانچه از آن چیزی باقی بماند که صرف در مؤونه نشده باشد به آن خمس تعلق می گیرد، لذا در فرض مسئله اگر یک سال از دریافت اولین حقوق کارمندی یا یک سال از دریافت اولین سود از محصول کشاورزی گذشته باشد، خمس تعلق می گیرد که البته با اجازه مرجع تقلید می توانید در پرداخت آن تاخیر نمایید.

خمس
سوال :

اگر قبلاً یک کتاب هفت جلدی دینی را به قیمت هفتاد هزار تومان خریده باشم و در کتابخانه منزل گذاشته باشم و یک سال از نخواندن آن کتب هفت جلدی دینی گذشته باشد، آیا شرعاً می بایست خمس این کتب هفت جلدی دینی را پرداخت نمایم یا خیر؟

جواب :

بله، باید به قمیت فعلی خمس کتاب ها پرداخت گردد.

خمس
سوال :

شخصی با یکصد میلیون تومان پولی که به او ارث رسیده بود، در بین سال خمسی تجارت کرده و چهل میلیون تومان سود به دست می آورد و سپس با مجموع مبلغ مزبور (140 میلیون تومان) کالائی می خرد و آن را به صورت نسیه به مبلغ دویست میلیون تومان می فروشد که پولش را شش ماه بعد از سال خمسی دریافت کند، سوال این است که در سر سال خمسی کل مبلغ سود (یکصد میلیون تومان) خمس دارد یا اینکه فقط مبلغ چهل میلیونی که در بین سال به دست آمده بود خمس دارد و مبلغ شصت میلیون باقی جزو درآمد سال بعد (سال دریافت پول) است و یا اینکه تمام مبلغ سود (یکصد میلیون تومان) جزو درآمدهای سال بعد محسوب می شود؟

جواب :

با توجه به اینکه یکصد میلیون تومان از جهت ارث به شما رسیده است، همان چهل میلیون سود در وسط سال خمس دارد و مبلغ شصت میلیون تومان باقی جزء درآمد سال بعدی محسوب می شود.

خمس
سوال :

دختری شاغل هستم که هر ماه مبلغی از حقوق دریافتیم را به مادرم می دهم. مادرم این پول را به صورت سپرده در بانکی به حسابی به نام خودش نگهداری می کند. بنده اختیار تمام این پول را جهت خرج کردن و... به مادرم داده ام بطوریکه خودم هیچ گونه دخل و تصرفی در برداشت آن ندارم و بدون اجازه مادرم هم اجازه برداشت خمس پول را هم ندارم. می خواستم بدانم؛


1- آیا به این پول که خود تصرفی بر آن ندارم خمس تعلق می گیرد؟


2- اگر خمس دارد، آیا تنها در این مورد می توان به مرجع دیگر رجوع کرد؟

جواب :

1) در صورتیکه به مادرتان هبه نکرده اید دادن خمس بر شما واجب است و در صورتیکه هبه کرده اید دادن خمس واجب نیست.


2) در صورت وجوب خمس بر شما، رجوع به مرجع دیگر جایز نیست.

خمس
سوال :

بنده به شغل معلمی اشتغال دارم. از چند سال قبل جهت رفع مشکل مالی همکاران و جهت جلوگیری از چم و خم بانکی و بهره‌های کمرشکن بانک‌ها؛ بین جمعی از همکاران توافق شد، قدر السهمی جهت قرض الحسنه جمع شود و هر ماه بدون هیچگونه بهره‌ای به یکی از همکاران حسب قرعه اختصاص یابد. پس از قرعه کشی پایان آبان 96 زمان وام بنده تعیین گردید و از آن زمان تاکنون ماهانه مبلغی پرداخت نموده‌ام و اکنون زمان اخذ وام اینجانب شده است. با توجه به اینکه پس از تعهد همکاران امکان انصراف و دریافت قدر السهم ممکن نیست و نظر به اینکه سال خمسی بنده مهر ماه بوده است، خواهشمند است نظر حضرتعالی مبنی بر زمان تحقق خمس اینجانب اعلام گردد.

جواب :

با رسیدن تاریخ سال خمسی، قدر السهمی که پرداخت شده مورد خمس است؛ مگر اینکه از پولی پرداخت شده که مورد خمس نبوده باشد.

خمس
سوال :

آیا خمس بر فائده و منفعت تعلق می گیرد یا بر تکسّب؟

جواب :

خمس بر هر چه که بر آن منفعت و فایده صدق می کند تعلق می گیرد.

خمس
سوال :

آیا طبق نظر معظم له، شرعاً می بایست برای دادن سهم سادات اجازه گرفت یا خودمان می توانیم نصف مبلغ خمس را که سهم مبارک سادات است، بدون اذن معظم له به سادات فقیر شیعه دوازده امامی که می شناسیم، تقدیم کنیم؟

جواب :

برای دادن سهم سادات، به اجازه حاکم شرع نیاز است.

خمس مال به ارث رسیده
سوال :

شخصی مبلغی را به ارث برده و قبل از رسیدن سال خمسی مقداری از آن را خرج کرده است. آیا باید خمس آن مقدار خرج شده را هم بپردازد؟

جواب :

ارث (ما ترک میت) خمس ندارد؛ مگر آنکه یقین حاصل شود که مورّث (میت) خمس آن را نپرداخته است.

خمس
سوال :

1- محاسبه خمس به سپرده هایی که از روی آنها وام گرفته شده چگونه است؟


2- آیا به مغازه یا خانه ای که با وام جعاله و اقساط بیشتر از 4 سال خریده شده خمس تعلق می گیرد؟

جواب :

1) با فرا رسیدن سال خمسی، به سپرده مزبور خمس تعلق می گیرد.


2) به مقداری که از اقساط پرداخت کرده در آخر سال خمسی، خمس تعلق می گیرد.

محاسبه خمس
سوال :

شخصی پنجاه میلیون تومان سرمایه دارد، آخر سال با کسر هزینه ها این سرمایه شصت میلیون تومان می شود، با احتساب تورم مثلاً ده درصد اعلامی از سوی منابع اقتصادی معتبر، در واقع پنجاه و پنج میلیون میلیون تومان از پولِ کنونی ارزشِ پنجاه میلیون سرمایه اولیه را دارد، با این اوصاف محاسبه خمس چگونه است؟

جواب :

اگر سرمایه مخمس بوده باشد، تنها خمس پنج میلیون بر او است و نسبت به پنج میلیون دیگر اولی آن است که با مرجع تقلیدش یا وکیل او مصالحه صورت گیرد.

الخمس
سوال :

 انا فتاة يتيمة الابوين غير متزوجة عمري ٢٣ عاماً كنت استلم اعانة شهرية من الدولة لدراستي بالخارج منذ عام ٢٠١٢ حتى ٢٠١٥ ثم توقفت الاعانة نظراً لمشاكل دراسية والآن انا اصرف على نفسي من بعض الذي جمعته والضمان والاجار(سأتحدث عنهما لاحقا) وقد يكفيني هذا لأكلي ومشربي وقليل منه لمسكني اما مبلغ الدراسة فسأستلفه سنوياً من خالتي باذن الله، حالياً لا امتلك دخلاً ثابتاً ولكن (يصلني مبلغ من الضمان الإجتماعي بمقدار ٧٠٠ ريال/درهم تقريباً) ومثله من نصيبي من تأجير شقة قديمة كانت لوالدتي، (تقريباً) كل شهر ..وأيضا أُهدى مبالغ بسيطة في العيد واحياناً بدون مناسبة ممن يعرف ظروفي ويريد مساعدتي فتضاف لمصاريفي او تذاكر الذهاب والإياب من بلد غربتي سؤالي هو هل يجب علي الخمس؟ او هل كان واجباً لماكنت استلم إعانة شهرية للدراسة؟ وكنت اجمع منها بعض الشيء يوم كنت مقتدرة فإن كان واجباً فكيف يمكنني حساب وتأدية الحق الذي علي؟

جواب :

ما تصرفت فيه من اموالك في طول السنة للامور المذكورة في السؤال لا يجب تخميسه ولكن المقدار الذي يبقى بعد السنة يجب عليك تخميسه.

خمس
سوال :

افرادی برای سهولت در محاسبه خمس و زکات و صدقات مستحبی خود، مقدار معینی (مثلاً ده درصد) از درآمد خود را قبل از خرج کردن کنار می گذارند. آیا این کار صحیح است؟ و آیا سهم امام در زمان غیبت بخشیده شده ؟

جواب :

1) چنانچه آن مقدار معین را کنار  گذارده تا پس از تعلق خمس و زکات به مال وی، خمس و زکات اموال از جمله همین مقدار معین را محاسبه کند، اشکال ندارد.
2) سهم امام در زمان غیبت، بخشیده شده نیست.