1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. خرید وفروش
  4. ربا
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
ربا
سوال :

اگر فروشنده بابت الباقی ثمن معامله ازخریدار طلبکار باشد و فروشنده بگوید: الباقی ثمن نزد شما بصورت وام بماند بشرط اینکه شما سود ۲۴% وام مشارکت مرا به بانک پرداخت کنی، آیا این عمل ربا و نوعی کلاه شرعی محسوب می شود؟

جواب :

طبق نظر معظم له: معامله مذکور، قرض با ربا است و جایز نیست.

جریمه تاخیر
سوال :

به استحضار می‌رساند یک شرکت سرمایه‌گذاری با انتشار اوراق سرمایه‌گذاری با مبالغ معین (برای مثال یک میلیون ریالی)، اقدام به جمع‌آوری وجوه از مردم برای اجرای پروژه می‌کند و وجوه حاصل از واگذاری اوراق را به وکالت از طرف صاحبان اوراق، در قالب قراردادهای مختلفی (چون فروش اقساطی، اجاره، استصناع یا مشارکت) برای تامین مالی بخش‌های مختلف پروژه به کار می‌گیرد و در نهایت سود حاصل از آن سرمایه‌گذاری‌ها را بعد از کسر حق‌الوکاله به صاحبان اوراق می‌پردازد. این شرکت برای ایجاد اعتماد و جلب نظر سرمایه‌گذاران، می‌پذیرد که در صورت عدم ایفای تعهدات خود در زمان مقرر، مبلغ مشخصی را به عنوان وجه التزام به سرمایه‌گذاران بپردازد. همان‌طور که استحضار دارید، دریافت جریمه تاخیر در موردی مانند تاخیر در تحویل کالای سلف مانعی ندارد، ولی در مواردی مانند تاخیر در پرداخت مبالغ معوق اجاره‌بها (که تبدیل به دین شده) محل تردید و با شبهه ربای جاهلی مواجه است. حال در رابطه با اوراق سرمایه‌گذاری که ترکیبی از قراردادهای مختلف را شامل می‌شود، این بحث مطرح است که آیا در این حالت نیز می‌توان جریمه تاخیر دریافت کرد یا خیر. لذا مستدعی است نظر مبارک خود را نسبت به دریافت جریمه تاخیر در موارد ذیل مرقوم فرمایید: الف) در صورتی که تفکیک نوع مطالبات مقدور باشد؛ یعنی مشخص باشد کدام بخش از مطالبات سرمایه‌گذاران مربوط به اجاره، سلف و مانند آن است. ب) در صورتی که تفکیک نوع مطالبات مقدور نباشد؛ یعنی مشخص نباشد کدام بخش از مطالبات سرمایه‌گذاران مربوط به اجاره، سلف و مانند آن است.

جواب :

طبق نظر معظم له: پرداخت جریمه تاخیر به هر عنوان که باشد، جایز نیست.

ربا
سوال :

اگر شخصی کالایی را در ازای ثمن معلوم و متعارف به دیگری فروخته و ضمن عقد خارج لازم در همان قرارداد در مقابل خریدار تعهد نماید که مبیع فروخته شده را حداکثر تا شش ماه آینده به قیمتی مشخص که بالاتر از ثمن بیع نخست می باشد، مجدداً به اشخاص ثالث بفروشد و در سررسید معین و تحت هر شرایطی اعم از اینکه مبیع را به اشخاص ثالث فروخته باشد یا خیر ثمن مورد تراضی را به خریدار (متعهد له) پرداخت نماید، وضعیت هریک از بیع اصلی و تعهد ضمن العقد خارج لازم مذکور از حیث صحت و بطلان به چه نحوی می باشد؟ آیا درصورت ایفای تعهد فوق توسط فروشنده (متعهدعلیه) مبلغ مازاد پرداختی حکم ربا را خواهد داشت و یا خیر؟

جواب :

طبق نظر معظم له: چنانچه در ضمن بیع اول شرط فروش شده باشد، عقد بیع صحیح و این شرط نافذ و لازم است و مبلغ مازاد پرداختی ربا محسوب نمی شود.

ربا
سوال :

اگر بانک ها و مؤسسات مالی اعتباری اقدام به عقد قراردادهایی جهت پرداخت وام به مشتریان خود بنمایند و این قراردادها را به صورت مدنی تنظیم نمایند؛ بدون آن که موضوع آن دقیقا مشخص باشد و بانک نیز هیچگونه نظارتی بر نحوه معاملات مشتری خود نداشته باشد و صرفاً در آن نرخ سود مشخص شده باشد و بانک فقط اصل وام و سود مشخص آن را مطالبه نماید، آن هم به صورت روز شمار. به نظر حضرت عالی در فقه شیعه حکم این گونه قرارداد ها چگونه است؟

جواب :

چنانچه اخذ سود بر اساس یکی از عقود اسلامی باشد، اشکال شرعی ندارد؛ اما گرفتن مبلغ اضافی اگر به نحو شرط ضمن قرض یا به عنوان دیرکرد بر وام باشد، ربا محسوب می شود و حرام است.

جریمه دیرکرد
سوال :

اینجانب مبلغ 108 میلیون تومان از بانکی با بازپرداخت سه ساله وام دریافت کرده ام. به هیچ عنوان قصد تأخیر در پرداخت اقساط را نداشتم ولی به دلیل شرایط بد اقتصادی و نابسامانی و عدم ثبات و رکود شدید در بازار نتوانستم اقساط را منظم پرداخت کنم و تا الان صد و چهل و سه میلیون و پانصد و پنجاه هزار تومان پرداخت کردم و پس از مراجعه به بانک مسئول محترم اعلام کرد که برای تسویه وام مذکور مبلغی حدود 34 میلیون تومان دیگر بابت سود و جریمه دیرکرد باید پرداخت کنم. لطفاً بفرمایید این عمل چه حکمی دارد؟

جواب :

اگر اخذ سود وام بر اساس یکی از عقود شرعی باشد مانند مضاربه، جعاله، مشارکت و مانند آن باشد، اشکال ندارد ولکن گرفتن مبلغ اضافی در صورتیکه به نحو شرط ضمن قرض یا به عنوان دیرکرد بر وام باشد ربا محسوب شده و گرفتن آن جایز نیست.

جریمه دیرکرد
سوال :

شخصي حدود ده سال نزد اينجانب مشغول به كار بوده است و اين دو سال اخير كه با مشكلات مالی مواجه بوده ام بی چشمداشت و بدون حقوق به پاس توجهات قبلی با بنده همكاری نموده است. از آنجا كه جوان می باشد و به جهت برخی مشكلات خانوادگی نياز بر اين شده بود كه خودرويی خريداری كند اينجانب را واسطه قرار داد و خودرويی به قيمت ٣٤ ميليون تومان خريداری كرديم که بیست ميليون تومان آن را ايشان خود پرداخت نمود و مابقی را اينجانب طی دو فقره چک به مبالغ پنج و نه ميليون تومان پرداخت نمودم. چک اول در موعد پرداخت گرديد و چک دوم با گذشت دو ماه هنوز نتوانسته ام پرداخت نمايم و از اين جهت فروشنده از اينجانب بابت هر ماه پانصد هزار تومان طلب خسارت نمود و بنده پرداخت كردم. آیا اين پرداخت و معامله ربا است و اگر ربا می باشد بنده چه اقدامی بايستی انجام دهم؟

جواب :

دریافت و پرداخت جریمه تأخیر یا دیرکرد به هر عنوانی که باشد جایز نیست و گیرنده مالک آن نمی شود، لذا در فرض مسئله شما ملزم به پرداخت آن نیستید و چنانچه پرداخته اید و امکان باز پس گرفتن را داشته باشید، می توانید پس بگیرید.

جریمه تاخیر
سوال :

اگر کسی چکی را به دیگری واگذار نماید و شرط شود که اگر وجه آن چک در سررسید معین پرداخت نگردد باید مبلغی اضافه بر مبلغ چک نیز پرداخت نماید، آیا این شرط مشروع است یا خیر؟

جواب :

گرفتن مبلغ اضافی به عنوان جریمه بر تأخیر در قرض و دین به هر عنوان که باشد، ربا و حرام محسوب می شود و چنین شرطی، جایز نیست.

افزودن مبلغ بدهی در مقابل افزایش مدت بدهی
سوال :

در معاملات بانکی، برخی از بانک ها به اسم های مختلف مثلاً " تجمیع و تقسیط" ، "جعاله احیاء بدهی" با افزودن مبلغ بدهی در مقابل افزایش مدت بدهی قراردادهایی با مشتریان منعقد می نمایند. (جُعاله در فقه و حقوق ایران عبارت است از عقدی که طی آن شخصی در برابر دریافت اجرت یا پاداشی التزام به انجام کاری می‌یابد)، به عنوان مثال؛ فردی به بانک چهار صد میلیون تومان بدهکار است و در موعد مقرر بدهی اش را به بانک پرداخت نمی کند بانک ها با عنواین مختلف مثلاً «تجمیع و تقسیط» ، « جعاله احیاء بدهی»، بدهی مشتری را تا روز معینی، "اصل" ، "سود" و "جرائم" را محاسبه و جمع می کنند مثلاً می شود پانصد میلیون تومان، با افزودن یک نرخ سودی به عنوان مثال 18 درصد مجدداً قسط بندی می کنند. آیا این عمل از مصادیق " اکل مال به باطل " و " ربای جاهلی " می باشد؟ آیا اینگونه معاملات با توجه به قوانین شرع مقدس و منور اسلام صحیح است یا خیر؟ حکم اینگونه قراردادها بانکی با نام جعاله احیا و یا تجمیع و تقسیط (افزایش مبلغ بدهی در قبال افزایش مدت بدهی) چیست؟

جواب :

اگر قرارداد وام گیرنده با بانک طبق عقود شرعی (مثل عقود شرعی و مثل جعاله) باشد، قراداد صحیح است و اخذ آن سود اشکال ندارد؛ اما گرفتن مبلغ اضافی چنانچه به عنوان جریمه تأخیر بر دین باشد، به هر عنوان و در قالب هر قراردادی که باشد ربا و حرام محسوب می شود.

قرض ربوی
سوال :

یکی از دوستان، در حال عقد قرارداد خانه ای به مبلغ بیست میلیون رهن از صاحب خانه بود که برادر ما پیشنهاد داد به جای اینکه بیست میلیون رهن کامل کند، ده میلیون را به برادر ما بدهد و به جای او کرایه منزل را حساب کند، یعنی ده میلیون رهن بدهد و ده میلیون باقی را برادر ما از دوستم بگیرد و به جایش سیصد هزار تومان کرایه خانه را حساب کند. حکم این پول و دادن کرایه خانه او چیست؟

جواب :

چنین عملی جایز نیست و اگر آن مبلغ را به عنوان قرض بپردازد و شرط کند که کرایه منزل را بدهد، این قرض ربوی و حرام است.

قرارداد
سوال :

شخصی قراردادی جهت کار با طلا با طرف مقابل به این مضمون می بندد که: مقدار معینی طلا جهت کار به طرف مقابل داده شود و سود آن ماهیانه مقداری معین باشد؛ بدون شریک و بدون ضرر و زیان. حال اگر شخصی که طلاها را برای کار گرفته، ضرر نماید، آیا باید سود آن را در زمان ضرر بپردازد؟ آیا اکل این قرارداد یا معامله از نظر شرع مقدس، ربوی است یا خیر؟

جواب :

معامله مذکور، محل اشکال است.

حیل ربا
سوال :

آیا حیل ربا به معنای مشهور، جائز است؟

جواب :

خیر، به معنای مطلق آن چه مشهور است، جایز نیست و تفصیل آن در رساله عملیه، ذکر شده است.

ربا در معامله
سوال : احتراما اینجانب در حوزه تولید شمش کار می کنم با توجه به اینکه اساس فعالیت اینجانب به این صورت هست که از افراد پول جهت تامین سرمایه اولیه قرض گرفته و سپس به آنها در قبال مبلغ اخذ شده علاوه بر مبلغ اصلی مبالغی با احتساب سود سه الی چهار الی شش در صد به افرد پرداخت مینمایم. البته لازم بذکر است که این توافق فی مابین طرفین به صورت شفاهی ودر زمان اخذ پول منعقد میگردد.
حال با توجه به توضیح مذکور از آن مقام محترم مرجعیت شیعه استدعا دارم اعلام نمایند :
1. با توجه به هدف اصلی اخذ مبالغ صرفا تامین سرمایه بوده و هیچگونه مشارکتی با افراد منعقد نمیگردد ،آیا پرداخت مبالغی سود علاوه بر مبلغ اصلی مشمول عنوان ربا میگردد یا خیر؟
2. آیادر بحت تعیین ربا اگر سود پرداختی کمتر از تورم اعلامی توسط بانک مرکزی باشد آیا باز عنوان ربا محقق میشود یا خیر؟
3. آیا سودهای پرداختی به شخص معین در صورتی که در بعضی از مواقع به طور ثابت مثلا سه درصد و در بعضی از موارد دیگر شش درصد باشد آیا باز این عمل مشمول عنوان ربا بوده یا اینکه حتما مبالغ پرداخی باید یکسان باشد؟
جواب : 1) اگر طرف این مبلغ را به عنوان قرض داده (نه عقد شرعی مانند مضاربه یا مشارکت) پرداخت سود بابت آن ربا محسوب می شود و جایز نیست.
2و3) بله در هر دو صورت عنوان ربا صدق می کند.
وام خرید مسکن بانک مسکن
سوال : بنده یک واحد مسکونی خریداری کرده ام. با توجه به پیش فرض موجود قصد گرفتن مبلغ 70 میلیون وام از بانک مسکن داشتم که با شرایط بانک مواجه شدم،
ابتدا می بایست معادل 15 میلیون اوراق قرضه خریداری کرده و به بانک تحویل دهم تا اجازه دهند وام بگیرم به صورتی که به ازای 70 میلیون می بایست 171 میلیون پرداخت کنم که با 15 میلیون اوراق قرضه می شود 186 میلیون تومان . از شما تقاضای راهنمایی دارم که آیا این وام با بهره 21 درصد صحیح است یا خیر؟
جواب : اگر کاملا بر طبق ضوابط بانکی و عقود شرعیه عمل شود ، اشکال ندارد. پولهایی را که بانک مسکن به منظور خرید یا ساخت خانه می دهد ، عنوان قرض ندارد بلکه آن را طبق یکی از عقود شرعی مانند شرکت یا جعاله یا اجاره و امثال آن پرداخت می کند که اگر شرایط شرعی آن عقود را رعایت کنند ، صحیح است.
مصرف وام در غیر موردی که با بانک قرار داد بسته شده
سوال : مبلغ 40 میلیون تومان وام با عنوان رفع نیازهای ضروری گرفته ام، 1. آیا این پول را می توانم در موسسات مالی مجاز سپرده گذاری بلند مدت کرده و از محل سود آن اقساط وام را پرداخت کنم؟ 2. یا منزلی را که مالک آن در صدد رهن دادن آن است و نیاز به پول رهن دارد را رهن کرده و به غیر اجاره دهم و از محل اجاره اقساط را پرداخت کنم؟ آیا این دو راه مصداق ربا نمی باشد؟
جواب : 1) اگر به عنوان وام اخذ شده است، اشکال ندارد.
2) رهن مذکور اشکال دارد.
خرید اقساطی کالا
سوال : اینجانب قصد خرید کالایی را دارم و طبق قرارداد بین فروشنده و بنده قرار شد که اگر قیمت را نقداً و یکجا بپردازم 12میلیون تومان، و اگر به صورت اقساطی باشد، ماهی یک ملیون و صدهزار تومان پرداخت نمایم که در این صورت قیمت کالا سیزده میلیون و دویست هزار تومان خواهد شد و باید مبلغی اضافه پرداخت کنم. 1. آیا این کار عنوان ربا را دارد یا معامله صحیح است؟ 2. اگر در پرداخت اقساط وقفه ای حاصل شود؛ برای مثال نتوانم اقساط را پرداخت کنم و این اقساط به ماههای 13 و 14 و بیشتر برسد؛ آیا فروشنده می تواند از من سود بیشتر بگیرد یا این کار عنوان ربا را دارد؟ 3. فروشنده تا چه مبلغی می تواند در صورت عدم پرداخت به موقع اقساط سود یا دیر کرد از بنده دریافت کند؟
جواب : آنچه بین فروشنده و خریدار در فرض سؤال واقع شده است، اگر دو انشاء با دو قیمت از سوی بایع باشد و مشتری یکی را بطور مشخص بپذیرد، معامله صحیح و غیر ربوی است و اگر یک انشاء و ایجاب به نحو تردید باشد، مشتری می تواند معامله را به مبلغ کمتر و بیشترین مدت انتخاب کند (یعنی 12میلیون تومان) و در قالب دوازده قسط بپردازد.
پرداخت مبلغ اضافه جهت تأخیر سررسید چک
سوال : شخصی به موجب یک فقره چک متعهد گردیده مبلغ 10 میلیون تومان را در سررسید (6 ماه آینده) پرداخت نماید و چنانچه وجه در موعد مقرر پرداخت نشد، مبلغ ده میلیون تومان دیگر به عنوان ضمانت قراردادی (با توجه به طولانی بودن سررسید چک) پرداخت نماید. لهذا از نظر شرعی پرداخت این مبالغ چه حکمی دارد؟
جواب : پرداخت مبلغ دوم ربا و حرام است.
خسارت تأخیر بعنوان شرط ضمن عقد
سوال : اگر خسارت تأخیر به صورت شرط ضمن عقد لازم باشد، آیا اخذ آن جایز است؟
جواب : چنین شرطی ربا است و جایز نیست.
ربا
سوال : آیا اگر دو فرد که هر دو مسیحی هستند یکی به دیگری پولی قرض بدهد و قرار باشد با مبلغی بیشتر برگرداند، حکم ربا جاری می شود ؟ یعنی اگر طرفین مسیحی باشند و در دین خودشان این عمل جرم و گناه نباشد باز هم حکم ربا جاری می شود؟
جواب : گرچه کفار مکلف به فروع می باشند ولی به مقتضای قانون الزام کفار به آن چه در دین خود ملتزمند ، چنان چه زیاده ربوی به مسلمان منتقل شود محکوم به حلیت است.
معامله ربوی
سوال : چنانچه شخص زيد به شرح ذيل در مقابل شخص عمرو تعهد نماید: «اينجانب، زيد متعهد مى شوم دو فقره چك صادره در وجه عمرو را در سر رسيد هاى مقرر پاس نمايم و در صورتى كه به هر علتى چك هاى مزبور برگشت شود اينجانب متعهد مى گردم روزانه مبلغ 200000 ريال معادل 20000 تومان، بابت وجه التزام (خسارت) هريك از چك هاى مزبور به عمرو پرداخت نمايم.»، حال با توجه به اصول و موازين شرع مقدس اسلام، آيا چنين شرط و تعهد و وجه التزامى، مشروعيت دارد يا خير؟ بنابر مراتب فوق، مستدعيست نظر فقهى خود را در خصوص مشروع يا نامشروع بودن وجه التزام (خسارت) مزبور، مرقوم فرماييد.
جواب : چنين شرطى حرام و دادن و گرفتن خسارت نيز ربا و حرام است.
حکم ربای پدر و فرزند
سوال : در ربا بين فرزند و پدر كه جائز است، آيا بايد شخصى كه پول را مي دهد مالك باشد؟ مثلا اگر فرزند وكيل صاحب مال باشد و وكالت در تصرف داشته باشد اما مالك نباشد آيا وكيل مي تواند با پدرش ربا انجام دهد؟
جواب : خير نمى تواند و بايد مال قرض داده شده بين پدر و فرزند ملك آن دو باشد كه به ديگرى قرض داده مى شود.