استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
معامله ملک
سوال :

اینجانب حدود دو سال پیش ملکی را از شخصی با توافق و تراضی طرفین و با حضور پنج شاهد خریداری و وجه زمین پرداخت شد. همچنین کلیه مراحل قانونی آن طی شد. اینک بعد از گذشت دو سال فروشنده مدعی است با توجه به رشد این زمین در این مدت دو سال، خریدار باید مبلغی اضافه بر مبلغ مورد توافق در بیع نامه را بپردازد. با توجه به طی مراحل قانونی این زمین، فروشنده نمی تواند هیچ ادعایی داشته باشد؛ اما من از جهت شرعی مسئله می خواستم بدانم، آیا این که فروشنده می گوید: من راضی نیستم شما در این زمین نماز بخوانید یا تصرفات دیگر انجام دهید، درست است یا خیر؟

جواب :

با توجه به خصوصیات ذکر شده در سؤال، فروشنده حق مطالبه مبلغ اضافی ندارد و رضایت وی نسبت به تصرفات شما در زمین، هیچگونه دخالتی ندارد.

حکم به تقسیط ثمن
سوال :

در عقود معوض مثل بیع که عوضین مورد توافق، بعد از ایجاب و قبول به طرفین منتقل می شود، در فرضی که مبیع تحویل خریدار شده و به اموال وی افزوده شده و از اموال بایع کاسته شده، آیا ادعای اعسار و تقسیط محکوم به در راستای آن مال و آن عقد معوض وجه شرعی دارد؟ (بایع مال را تحویل داده و مال نزد خریدار موجود است، اما خریدار ثمن را تحویل نمی دهد و ادعای اعسار و درخواست تقسیط دارد، آیا تقسیط جایز است؟)

جواب :

اگر بیع به نقد باشد و نیز اگر بیع به ثمن کلی در ذمه به نحو حال (نه مؤجل) باشد، حق فسخ دارد و اگر بیع به دین باشد، حق فسخ ندارد.

ادعاي مالكيت
سوال : فرزندی برای خرید ملکی با مالک به توافق رسیدند و چون پول خرید را نداشته با پدرش در این مورد صحبت نموده و او مبلغ آن را به فرزند داده است، و او معامله را انجام داده است. بعد از مدتی پدر گفته است که پول را جهت مالک شدن خود داده است.
لطفاً بفرمائید در فرض مذکور مالک زمین کدام یک از پدر و پسر می باشند؟
جواب : اگر پدر دادن پول را مشروط به مالکیت خود کرده باشد و پسر را وکیل در خرید قرار داده باشد و پسر هم آن را پذیرفته و قبول کرده ، زمین به مالکیت پدر در می آید و در غیر این صورت مالک زمین پسر است و نسبت به مبلغ اخذ شده از پدر بدهکار است.
خرید و فروش
سوال : پدر اینجانب نخلستان خرما دارد و به بنده سپرده شده بود که خرماهای ایشان را به فروش برسانم، با علم به اینکه فروش خرما زمان خاصی دارد و بعد از آن زمان، هم فروش عمده ای آن سخت می شود و هم قیمت آن پایین می آید. بنده نیز در زمان مناسب فروش، با مغازه داری صحبت کردم و ایشان با قیمت کیلویی چهار هزار تومان موافقت کرده و سفارش دو تن خرما را به بنده داد، بنده هم قبول کردم و گفتم این دو تن خرما را ما به شما فروخته ایم و هر زمان که بگویید آن را تحویل می دهیم، ایشان هم گفت که این دو تن خرما برای من است و فردا آن را کنار انبارم تحویل بده. فردا که شد ایشان گفت که انبارم پر است فلذا چند روز در انبار شما بماند و از من چند روز مهلت خواست تا انبارش را خالی کند و سپس بار خرما را برایش ببرم، بنده نیز گفتم که من این خرما را به شما فروخته ام و دو تن از بار ما با این قیمت برای شما کنار گذاشته شده، ما این بار را نگه می داریم و هر زمان که انبار شما خالی شد بگو تا برایت بیاورم. بنده آن مقدار را کنار گذاشته و بقیه ی بار را فروختم. در کنار آن هر چند روز یک بار با مغازه دار تماس می گرفتم و او می گفت انبارش هنوز خالی نشده و صبر کنم و بزودی انبارش خالی می شود. بعد از گذشت چند هفته مغازه دار هنوز می گفت که به زمان نیاز دارد تا انبارش خالی شود و البته حتماً بارش را می خواهد، ما هم به او اطمینان می دادیم که بار او را نفروخته ایم و برایش کنار گذاشته ایم. بعد از حدود یک ماه قیمت خرما یک دفعه رو به نزول گذاشت و زمان فروش عمده ای نیز تمام شد. بعد از مراجعه به مغازه دار او گفت که دیگر این خرما را نمی خواهد و پشیمان شده، بنده نیز اعتراض کردم که من این خرما را چون مال شما بوده نفروختم وگرنه همان موقع با قیمت مناسبی آن را می فروختم و الان با قیمت پایین تر و به سختی از بنده می خرند. ایشان گفتند چون مکتوب ننوشتیم لذا من تاوان ضرر شما را نمی دهم و به من ربطی ندارد. بنده نیز گفتم من بخاطر اعتمادی که داشتم مکتوب ننوشتم و به زبانی اکتفا کردم. در هر صورت ایشان قبول نکرد و بنده به سختی و به قیمت کیلویی هزار و هفتصد و پنجاه تومان مجبور به فروش آن خرما در بازارشدم و چهار میلیون و پانصد هزار تومان در این معامله متضرر شدم. سؤال بنده این است که:
این ضرر به عهده ی کیست؟ و آیا این مغازه دار ملزم به این معامله نبوده است؟
جواب : اگر معامله خرید و فروش انجام شده بود باید خریدار ثمن آن را به شما پرداخت می کرد و ملزم به آن بود ولیکن تصرف شما در خرما و فروش آن در حکم فسخ معامله می باشد و خسارت حاصله بر عهده او نمی باشد.
دادن جنس و گرفتن وجه
سوال : آيا از نظر شرع برای دريافت اجرت المثل أيام تصرّف، صرف انعقاد عقد بيع کافی است يا بايد سند به نام خريدار منتقل شود؟
جواب : در استحقاق مشتری نسبت به اخذ اجرت ایام تصرف یا ایامی که هنوز مبیع به مشتری تحویل داده نشده ، صرف انعقاد بیع کافی است مگر نسبت به مدتی که استفاده مجانی بایع در آن شرط شده است یا مدتی که بایع حق دارد مبیع را به مشتری تسلیم نکند.