استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
دفن آیات قرآن و ادعیه همراه میت
سوال :

لطفاً نظرتان را درباره دفن احجار کریمه (عقیق یمن، در نجف و فیروزه)، تربت مقدس کربلا، برخی ادعیه و زیارات از جمله؛ دعای جوشن کبیر، حدیث کساء، زیارت عاشوراء و برخی سور خاص قرآن کریم همچون؛ تبارك، یس، الرحمن با پارچه ای متبرک از مراقد مطهره و منوره ائمه معصومین (علیهم السلام) و آغشته به اشک باکین بر مظلوم کربلا حضرت سیدالشهداء (علیه السلام)، جهت تبرک و تیمن به همراه اموات مؤمنین و غیرهم را اعلام فرمایید.

جواب :

چنین امری از قبل نیز در بین مؤمنین مرسوم بوده و رواج داشته است و در صورت عدم تنجس آنان، اشکال ندارد.

استفاده مجدد از قبور
سوال :

قبرستانهای قدیمی و قبور، بعد از چند سال می توانند مورد استفاده مجدد قرار گیرند؟ ضمناً قبور پدر و مادرم که حدود سی سال از زمان دفن آن ها می گذرد، آیا می توانیم مجدداً مورد استفاده قرار دهیم؟

جواب :

استفاده مجدد، در وقتی جایز است که جسد میت مندرس شده باشد و هتکی نسبت به او به حساب نیاید.

مخارج دفن میت
سوال :

پدرم شانزده سال قبل اموال خود را بین فرزندانش تقسیم کرد، ایشان چهار همسر داشت، ولی اموالش را به اصرار فرزندان همسر سوم به ناحق تقسیم و حق فرزندان از همسران دیگر را نداده، الان که ایشان فوت کرده آیا فرزندان همسر سوم پدرم، باید خرج کفن و دفن و ختم پدرم را بدهند؟

جواب :

مخارج غسل، کفن، دفن و هزینه قبر میت در حد متعارف از ترکه اش برداشته می شود و بر دسته خاصی از وراث لازم نیست، همان طور که مخارج مجالس ختم هم بر شخص خاصی از وراث، واجب نیست.

اخذ وجه برای تدفین
سوال :

شخصی در سال 1350 قبری در امام زاده ای برای مادرش خریداری نموده که رژیمِ طاغوت از دفن مادرش در آنجا ممانعت کرد. در سال 70 برادر این شخص، فوت می نماید و در آنجا دفن می شود و ایشان با پرداخت هزینه، قبر را دو طبقه نموده و قرار بر آن می شود که خود در آنجا دفن شود. اما هم اکنون که با افزایش سن در حالِ آماده سازی تشریفات کفن و دفن خود است، مسئولان بقعه می گویند باید مبلغِ هنگفتی (بالغ بر پنجاه میلیون تومان) پرداخت نماید تا اجازۀ دفن در آن مکان بدهند. سوال این است: آیا اخذ وجه مجدد برای قبری که از پیش خریداری شده با توجیه کسبِ درآمد برای بقعۀ متبرکه، شرعا جایز است؟

جواب :

مقررات ثابت و حاکم بر امام زاده در زمان خرید، در این باره مراعات شود.

دفن ميت
سوال : آیا همراه گذاشتن لباس با میت (جدای از کفن) مثلاً عبا که با آن نماز خوانده و یا عمامه، شرعاً جایز است؟ و اگر جایز است آیا منبع روایی دارد؟
جواب : بله، جایز است.
دفن ميت
سوال : اگر نوزاد کامل الخلقه ای با دو سر متولد شود و به هیچ وجه نتوان جلو بدن را رو به قبله قرار داد، با توجه به اینکه اگر نوزاد را رو به قبله بخوابانند، صورتش روی زمین واقع می شود نه رو به قبله، برای دفن او چه باید کرد؟
جواب : همین که او را به پهلوی راست بخوابانند؛ به نحوی که جلو بدن او رو به قبله باشد، کفایت می کند.
دفن ميت
سوال : شخصى در چاهى سقوط كرده و مرده است و آب چاه مانع خارج كردن جسد است. حكم آن را بفرمایید.
جواب : اگر بیرون آوردن میت به هیچ نحو ممکن نباشد، باید در چاه را ببندند و همان چاه را قبر او قرار دهند.
دفن ميت
سوال : آیا میت را حتماً باید در روز دفن كرد یا اینكه شب هم مى توان به این كار اقدام نمود؟ و آیا دفن میت در شب حرام است یا خیر؟
جواب : می توان در شب هم دفن کرد و حرام نیست.
دفن ميت
سوال : جنازه زنى را در قبرستانی قدیمى كه قدمتش به حدود هفتصد سال پیش مى رسد، كشف كرده اند و این جنازه دارای اسكلت كامل و سالم و حتى بر جمجمه اش مقدارى مو وجود دارد و باستان شناسان مى گویند متعلق به یك زن مسلمان است. آیا جایز است این اسكلت برای عبرت آموزی در معرض دید همگان قرار گیرد؟
جواب : اگر اسکلت متعلق به میت مسلمان باشد، دفن آن واجب است.
دفن ميت
سوال : آیا در دفن دست یا پاى قطع شده، رو به قبله بودن شرط است؟
جواب : خیر، لازم نیست.
دفن ميت
سوال : آیا جایز است انسان در دوران حیات خود قبرى را به قصد تملك و دفن شدن در آنجا بخرد؟
جواب : جایز است ؛ لیکن بعد از مردن جزء ترکه خواهد شد، مگر اینکه آن را وقف کرده باشد یا ضمن وصیت از ثلث خود برای قبرش قرار دهد.
دفن ميت
سوال : شخصى زمینی غصبى را خریده و وصیت کرده او را همان جا دفن كنند. آیا جایز است؟
جواب : اگر علم یا اطمینان به غصبیّت آن زمین باشد، دفن میت در آن جایز نیست، حتی اگر وصیت کرده باشد.
دفن ميت
سوال : با فرض نبود امكانات پزشكى، حكم زن حامله اى كه فوت کرده و معلوم نیست فرزند مثلاً شش ماهه داخل رحم او چه وضعیتى دارد، چیست؟ آیا مى توان بدون یقین كردن به مرگ جنین داخل رحم، مادر را دفن كرد یا نه؟
جواب : خیر، تا زمانی که یقین به مرگ جنین پیدا نشده، دفن مادر جایز نیست.
وصیت دفن
سوال : شخصى وصیت کرده كه جسد او را بعد از فوت در محلى به امانت سپرده و در موقع مقتضى به عتبات عالیات منتقل نمایند. آیا چنین وصیتى شرعاً مجاز است؟
جواب : بله، جایز است.
دفن ميت
سوال : دفن بچه اى كه هنگام تولد صورتش كاملاً به پشت است چگونه مى باشد؟
جواب : باید طرف جلوی او رو به قبله باشد و پشت به قبله بودن صورت اشکال ندارد.
قبرستان
سوال : در بعضی قبرستانهاى قدیمى كه از عمرشان چهل یا پنجاه سال مى‌گذرد، آیا مى شود اموات دیگر دفن نمود، یا ساخت و ساز دولتى كرد و یا تبدیل به پارك نمود؟
جواب : با اجازه اولیای میت اشکال ندارد، مگر آنکه موجب هتک حرمت میت مسلمان شود که جایز نیست.
دفن جنین
سوال : خانم حامله اى بر اثر تصادف فوت نموده است. پس از فوت پزشكى قانونى بچه اى را كه چهار ماهش كامل و حتى جنسیت آن قابل تشخیص بوده، از شكم مادر بیرون آورده و مجدداً آن را در شكم متوفى گذاشته و آن را بخیه نموده است. اكنون جهت تدفین آنها به چه شكلى باید عمل شود؟ آیا لازم است مجدداً بچه را از شكم مادر خارج و به طور جداگانه غسل دهند و دفن كنند یا به همان كیفیت همراه مادر دفن شود؟
جواب : احتیاطاً لازم است بیرون آورده شود و غسل و حنوط داده ، کفن و دفن شود؛ لیکن نماز میت ندارد.
زن غیر مسلمانى که از همسر مسلمانش باردار شده
سوال : اگر زن غیر مسلمانى از همسر مسلمانش باردار باشد، آیا این حمل احكام مسلمان را دارد؟ براى دفن این زن چه باید كرد؟ آیا مى شود او را در قبرستان مسلمانان دفن كرد؟
جواب : بله احکام مسلمان را دارد و به جهت داشتن بچه مسلمان در شکم، باید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
دفن غیر مسلمان در قبرستان مسلمانان
سوال : آیا مى توان فرد غیر مسلمان را در قبرستان مسلمانان دفن نمود؟ اگر دفن شده چه باید كرد؟ و آیا دفن كردن فرد مسلمان در قبرستان سایر ادیان، مانند أهل كتاب صحیح است؟ اگر دفن شده باشد چطور؟
جواب : خیر، جایز نیست؛ ولی اگر دفن شده، بیرون آوردن آن لازم نیست و دفن کردن مسلمان در قبرستان سایر ادیان ، جایز نیست.
دفن فرد بهایی در قبرستان مسلمانان
سوال : آیا مى توان فرد بهایى را در قبرستان مسلمانان دفن نمود؟ اگر دفن شده باشد چه باید كرد؟
جواب : اگر فرد بهایی واقعاً اعتقادات بهائیت را داشته باشد، نمی توان او را در قبرستان مسلمانان دفن کرد؛ اما اگر دفن شده است، نبش قبر برای انتقال بدن او لزومی ندارد.