استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
حقوق و ولایت بر همسر
سوال :

برادر خانم اینجانب سالهاست در مسیر عرفان نظری و عملی است. وی چند سال اخیر به برخی از معتقدانش از جمله خانمم گفته "باید هر هفته دو جلسه دور هم جمع شویم و در این خصوص رضایت شوهر شرط نیست چون استاد معنوی ولایت دارد"، در حالیکه بنده مخالف صله رحم نیستم اما به این شکل که خانمم خود را ملزم کرده بطور منظم از جمله جمعه ها، خانه را ترک و درجلسه آنها حضور یابد راضی نیستم و چندین بار هم اعلام کرده ام ولی خانمم عملاً و صریحاً پیرو نظر برادرش است و حتی تهدید به طلاق کرده است. در ضمن همسرم به امور شرعی مقید است ولی دو سال است زندگی مشترکم از این طریق تهدید شده است. استدعا دارم این نامه را به نظر مبارک ایشان برسانید و تکلیف مرا روشن کنید.

جواب :

اگر خروج زوجه از منزل نوعی تمرد و سرپیچی محسوب می شود، زن ناشزه می باشد.

خروج زن از خانه
سوال : اگر زنی شوهرش معتاد بوده و یا از شوهرش خوشش نمی آید و یا شوهرش بی سلیقه باشد، آیا این موارد دلیلی بر خروج زن بدون اذن و رضایت شوهر از منزل می شود؟
جواب : اگرخروج زن تمرّد و منافات با حق استمتاع شوهر نباشد جایز است.
تمرد زن از شوهر
سوال : آیا زنی که شوهرش هنوز او را طلاق نداده است با این بهانه که خانه بنام من است یا اینکه من از شوهرم خوشم نمی آید و یا اینکه من خودم حقوق بگیر هستم و امثال این موارد، می تواند با این دلایل بدون اذن و رضایت شوهر از منزل خارج شود و یا به مهمانی و مسافرت و... رود؟
جواب : در صورتی که خروج او از خانه نوعی تمرّد و سرپیچی از شوهر محسوب شود جایز نیست.
حق تحصیل برای زوجه
سوال : اگر زوجه ای که اهل مشهد است در سند نکاحیه شرط حق تحصیل و شرط تعیین منزل مشترک به نفع او شده باشد و با شوهرش در تبریز زندگی نماید و از دانشگاه ارومیه در رشته تخصص زنان قبول شده باشد و بعد از مدتی به علت عدم تهیه منزل در ارومیه یا به هر علت دیگر از دانشگاه ارومیه به دانشگاه مشهد انتقالی گرفته باشد و آقا کماکان در تبریز اقامت داشته باشد، آیا با وجود شروط ضمن عقد نکاح (حق تحصیل و شرط تعیین منزل مشترک برای زوجه)، زوجه ناشزه محسوب می شود و باید به تبریز برگردد و تمکین نماید و یا زوجه ناشزه نیست و زوج باید در همین حالت نیز نفقه بپردازد؟
جواب : در مفروض سؤال زوجه ناشزه نیست.
نشوز
سوال : آیا کارهایی مانند اطاعت نکردن و بد خلقی کردن زن در امور جاری زندگی مصداق نشوزی که در آیه ی شریفه ی قرآن ذکر شده است و در مقابل آن سه راه برای علاج و اصلاح آن پیشنهاد شده است می باشد یا اینکه نشوز زن فقط منحصر در عدم تمکین جنسی در مقابل مرد است؟
جواب : آنچه بر زن لازم است، تمکین جنسی در مقابل مرد و عدم خروج از منزل بدون اذن شوهر و از روی تمرّد و مخالفت است و در صورتی که بدخلقی کردن در امور زندگی به معنای عدم تمکین جنسی باشد، مصداق نشوز به حساب می آید.
نشوز زوج
سوال : آیا نشوز زوج، صرفا تعدی از حقوق واجب زوجه همچون ترک نفقه، ترک قسم و.. است؟ یا می توان دایره شمول حکم را گسترش داده و آن را به تعدی از سایر حقوق قراردادی زوجه همچون حق تعیین محل سکونت، حق اشتغال، حق ادامه تحصیل و.. یا استنکاف از شروط ضمن یا پس از عقد تسری داد؟ به معنایی دیگر می توان گفت هرگونه تعدی و خودداری زوج از حقوقی که در نتیجه حکم قانون یا قراداد یا عرف برای زوجه به رسمیت شناخته شده است، مصداق نشوز زوج است؟ اگر نشوز زوج، تعدی و استنکاف از حقوق واجب زوجه است، لطفا حقوق واجب زوجه را بیان فرمایید.
جواب : آنچه كه مصداق نشوز زوج محسوب مى شود تنها ترك انفاق در حد متعارف و شأن زوجه مى باشد ونمى توان بدون دليل شرعى دايره شمول حكم را توسعه داد و شامل موارد مذكوره در سؤال كرد مگر آنكه در ضمن عقد نكاح شرط شود كه در صورتى كه مرد از يكى از شروط تخلف كرد به زن وكلات در اجراى طلاق بدهد.
نشوز
سوال : 1- آيا نشوز زوجه صور مختلفی دارد؟ لطفا حکم صور مختلف را بيان فرماييد.
2- حکم زوجه ای که بدون وجه شرعی منزل را بدون اذن و اطلاع زوج به مدت زياد ترک کند چيست و آيا ناشزه محسوب می گردد؟
جواب : 1) ترک حقوق واجبه زوج از سوی زوجه نشوز محسوب می شود. مثل ترک تمکين و ترک ازاله موجبات تنفر و خروج از منزل بگونه ای که تمرد عليه زوج محسوب شود.
2) خروج زوجه در صورت منافات با حق استمتاع زوج و در صورت صدق تمرد عليه زوج، حرام و موجب تحقق نشوز است.
نشوز
سوال : آيا خودداری زن از تمکين در دبر نشوز است؟
جواب : این کار بدون رضایت زوجه جایز نیست لذا عدم تمکین او موجب نشوز نمی شود.