1. صفحه نخست
  2. استفتائات
  3. حج
  4. استطاعت
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
استطاعت برای حج
سوال :

چنانچه شخصی امسال مستطیع شود و فیش حج ندارد و باید فیش آزاد بخرد، ولی قیمت فیش آزاد حج از دید عرف مومنین اجحاف و ظلم است، آیا می تواند صبر کند تا موقعی که فیش با قیمت غیر ظالمانه نصیبش شود یا اینکه دولت ثبت نام برای حج کند؟

جواب :

اگر تهیه فیش برای او مستلزم مشقت و حرج باشد، مستطیع نشده است.

استطاعت در حج
سوال :

1- شخصی استطاعت مالی برای رفتن به حج تمتع را دارد اما به دلیل اتفاقات اخیر در عربستان مانند فاجعه منا و احساس عدم وجود امنیت، از رفتن اجتناب می کند. آیا این احتمال عدم وجود امنیت (با توجه به اتفاقات گذشته) برای نرفتن به حج تمتع و به تعویق انداختن آن کافیست؟ آیا اگر ایشان به حج تمتع نروند و تا سال آینده از دنیا بروند کافر از دنیا رفته؟ عنایت داریم که در حال حاضر امکان خرید نوبت حج تمتع (البته با هزینه بالاتر در حدود 30 میلیون برای یک نفر) وجود دارد و فرد مورد نظر این امکان را دارد که این هزینه را پرداخت نماید.


2- آیا استطاعت مالی ارتباطی به هزینه ولیمه حج، سوغاتی و ... دارد یا اینکه اگر فرد بتواند هزینه رفت و برگشت و سایر هزینه های ضروری حج را پرداخت نماید وی مستطیع است؟ آیا استطاعت مالی برای رفتن به حج کفایت می کند یا فرد باید از وجوه دیگری نیز مستطیع باشد؟

جواب :

1- در صورتیکه شخص به نحو عقلایی اطمینان به عدم امنیت دارد، می تواند تا حصول اطمینان به امنیت و برطرف شدن خوف از آن، حج را به تعویق بیندازد و اگر این چنین نیست و قادر به خرید فیش ولو با هزینه بالا هست، باید این کار را انجام دهد.


2- توانایی دادن ولیمه حج و تهیه سوغات و موارد مشابه آن، جزء شروط لازم حج نمی باشد و برای آگاهی از معنای استطاعت و چگونگی تحقق آن، به توضیح المسائل مراجعه بفرمایید.

استطاعت
سوال : شخصى بدهكار است، لكن زمينى دارد كه بهاى آن چند برابر بدهى اوست، آيا او مستطيع است و بايستى به حج واجب برود يا خير؟
جواب : در مفروض سؤال مستطيع است.
حج واجب
سوال : اگر مكلّف مخارج سفر حج با كاروان بدون مجوز را داشته باشد اما اگر بخواهد با كاروان مجاز به حج برود توانايى پرداخت مخارج حج را نداشته باشد آيا حج با كاروان غير مجاز بر او واجب مى شود يا حج با كاروان داراى مجوز بر او واجب است؟ با فرض سفر با كاروان بدون مجوز از روى ضرورت آيا حج او از حجة الاسلام كفايت مى كند؟
جواب : بر او واجب است با كاروان بدون مجوز برود و حج او از حجة الاسلام كفايت مى كند.
حج
سوال : كسى كه مى داند حج بر او واجب است اما نمى داند كه بايد آن را فوراً به جا آورد و بعد از زمان حج می فهمد که فوری بوده است اما دیگر مستطیع نمی باشد ، آیا حج بر ذمه او می ماند یا خیر؟
جواب : اگر حج بر او واجب شود و حج نرود بر ذمه او مستقر مى شود اگرچه نداند كه حج واجب فورى است.
استطاعت
سوال : كسى كه دو همسر دارد و اگر از يكى از آنها جدا شود براى حج مستطيع مى شود، با توجه به اينكه به زن دوم احتياج ندارد، آيا حج بر او واجب است و اگر حج نرود آيا حج بر ذمه او است؟
جواب : جدايى واجب نيست و مادامى كه جدايى صورت نگيرد حج واجب نمى شود و اگر جدايى ترک شود حج بر ذمه او مستقر نمى شود.
استطاعت
سوال : در چه زمانى جايز نيست مكلّف خود را از استطاعت خارج كند؟ الف) هنگامى كه قبل از ماه هاى حج مستطيع شود؟ ب) در ماه هاى حج مستطيع شود؟ ج) در همان ماه حج مستطيع شود؟
جواب : اگر استطاعت حاصل شود حفظ آن در همه فرض هاى ذكر شده واجب است.
استطاعت
سوال : شخصی مبلغی را از بانک برای خرید خانه و یا اتومبیل یا غیر آنها، قرض کرده است و هر ماه اقساط آن را به طور منظم پرداخت می کند. چنانچه برای چنین شخصی مالی فراهم شود و بخواهد به حج برود چرا که هنوز حج بجا نیاورده است، آیا این حج او، حجة الاسلام محسوب می شود و ذمه او از تکلیف فارغ می گردد؟
جواب : چنانچه اداء دین پس از انجام حج موجب مشقت و سختی نگردد، حج او حجة الاسلام محسوب می گردد.
استطاعت
سوال : جوانی است که هفده سال دارد اما ختنه نشده است و بر اساس تشخیص پزشکان، ختنه شدن او برایش خطر دارد. اکنون مستطیع شده و می خواهد به حج برود. تکلیف او چیست؟
جواب : بر او واجب است احرام ببندد و خود طواف بجا آورد و احتیاط واجب است که برای طواف نائب نیز بگیرد و بعد از طواف خود، نماز بجای آورد همچنین بعد از طواف نائبش نیز نماز دیگری بجای آورد و در صورتیکه هر دو طواف با هم انجام شود یک نماز نیز کفایت می کند.
استطاعت
سوال : چنانچه در ماه رمضان نزد من مالی باشد که برای اداء حج کافی است، آیا لازم است این مال را تا زمان حج حفظ نمایم؟
جواب : چنانچه استطاعت مالی کافی قبل از زمان حج فراهم گردد، صرف آن در سایر امور جایز نیست بلکه باید استطاعت مالی را برای حج در آن سال یا سالهای بعد حفظ نماید مگر آنکه نیاز ضروری برای شخص یا خانواده اش رخ دهد.
استطاعت
سوال : آیا بر مردی که مستطیع شده، لازم است به همسرش جهت آمدن به حج مالی بذل کند؟
جواب : بر او واجب نیست و این مورد از موارد نفقه واجب زن بر مرد نیست.
استطاعت
سوال : چنانچه برای مکلفی استطاعت مالی حاصل گردد لکن رفتن حج برای او مقدور نباشد آن هم نه به جهت سهل انگاری در انجام امور گذرنامه و بلیط و نظائر آن، بلکه به جهت آنکه مراجع رسمی راه را برای مدت نامعلومی بسته اند. حال سؤال این است که آیا بر این مکلف حفظ استطاعت مالی تا بازشدن راه واجب است؟
جواب : اگر احتمال می رود در سال بعد یا سال های آینده بتواند حج بجا آورد لازم است استطاعت مالی خود را حفظ نماید مگر آنکه لازم شود در هزینه های ضروری، مال خود را مصرف نماید.
استطاعت
سوال : شخص برای حج مستطیع است لکن پسرش نیازمند ازدواج است و چنانچه پدر هزینه ازدواج او را بپردازد امکان رفتن به حج را نخواهد داشت. وظیفه چیست؟
جواب : چنانچه ازدواج فرزند امری ضروری است به گونه ای که ترک ازدواج برایش حرج و سختی دارد، بر پدر حج واجب نیست.
استطاعت
سوال : نائب حج در صورتی که از قبل مستطیع شده باشد یا در همان سال نیابت مستطیع شود، آیا نیابتش صحیح است یا خیر؟
جواب : حج نیابتی صحیح است اگرچه بهتر است ترک شود.
استطاعت
سوال : چنانچه دو نفر که هر دو مدیون هستند، بخواهند جهت ادای حجة الاسلام به حج مشرف شوند و لذا هر یک هزینه حج دیگری را پرداخت نماید و به حج رفته و به نیت حجة الاسلام، اعمال حج را بجا آورند؛ آیا این حج ایشان، حجة الاسلام محسوب شده است؟
جواب : بله از حجة الاسلام کفایت مي كند.
استطاعت
سوال : آیا قرض گرفتن جهت رفتن به حج واجب است؟
جواب : لازم نیست جهت رفتن به حج قرض کند مگر آنکه سابقاً حج بر گردن او واجب شده باشد که در این صورت باید حج را بجا آورد اگرچه با قرض گرفتن باشد.
مال حرام
سوال : پدرم قاچاق فروش بوده و اکنون اعدام شده در حالی که قبل از اعدام درحج تمتع ثبت نام کرده بوده است. اکنون برادر بزرگترم موجود است که به جای ایشان به حج برود. تکلیف این پول حرام چیست؟ با توجه به نکته که پدرم هیچ مال حلالی نداشته است.
جواب : از خصوصیات شخصیه مورد سؤال اطلاعی نداریم ولی بطور کلی در صورتی که هیچ مال حلالی نداشته است و سابقاً نیز مستطیع نبوده است حج بر او واجب نشده است و پول حرام بایستی با اجازه حاکم شرع به مصرفش برسد. سهمیه حج نیز ترکه می باشد، البته مبلغ پرداختی جهت ثبت نام اگر محرز است که حرام بوده بایستی از آن استثناء شود.