استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
جعاله
سوال :

آیا این طور جعاله بستن صحیح است؟ هر کس خانه ای را برای من رهن نماید اجرتش را خواهم داد. آیا این قرارداد را بانک می تواند با افراد ببندد؟ به این صورت که متقاضی دریافت تسهیلات به بانک بگوید: اگر خانه ای را برای من رهن کنی، اجرتت را خواهم داد و بعد بانک با ارائه این خدمت سود دریافت نماید؟ اگر جواب منفی است راهکار بانک برای اینکه بتواند برای رهن منزل وامی به مشتری بدهد و سود دریافت کند، چیست؟

جواب :

چنانچه واقعاً قصد جعاله در کار باشد، صحیح است؛ حتی اگر طرف قرارداد بانک باشد به این صورت که متقاضی بگوید: اگر خانه ای برای من رهن کنی، اجرت آن را خواهم داد و بعد هر مقدار كه مورد توافق طرفین به عنوان اجرت قرار گیرد، پرداخت و دریافت آن جایز است.

بانکداری
سوال :

1ـ حکم سرمایه گذاری در بانک غیر اسلامی که در کشور غیر اسلامی است، چیست؟


2ـ دریافت وام با سود بسیار کم مثلا تا سه درصد (کمتر از مقداری که در ایران به عنوان کارمزد دریافت می شود) در بانک غیر اسلامی که در کشور غیر اسلامی است، چه حکمی دارد؟


3ـ معاملات بانکی در بانک های متعهد به اجرای قراردادهای اسلامی با تصدی مسلمان یا غیر مسلمان (اهل کتاب اهل ذمه کافر غیر ذمی)، چه حکمی دارد؟

جواب :

هر سه مورد، اشکالی ندارد.

بیمه عمر
سوال :

آیا بیمه عمر، شرعی است؟

جواب :

در صورتی که شخص با شرکت بیمه، عقد شرعی بسته باشد و قرارداد ضمن یکی از عقود اسلامی (هبه معوضه و...) باشد، اشکال ندارد.

پزشکی
سوال :

بنده به عنوان یک پزشک متخصص سرطان، روزانه با بیمارانی مواجه هستم که مبتلا به سرطان های پیشرفته هستند به نحوی که سرطان به سایر ارگان های حیاتی ایشان (کبد ، کلیه ، روده و...) نیز گسترش یافته و باعث نارسایی شدید کلیه، کبد، مغز و بقیه اعضای بدن بیمار می شود. در چنین مواردی از نظر علم پزشکی امیدی به نجات جان بیمار و برگشت به حیات وجود ندارد و اکثراً به حالت اغما می روند. چنین بیماری وقتی دچار ایست قلبی می شود، دوباره زنده کردن بیمار (احیا کردن) از نظر پزشکی بیهوده می باشد چون در مدت کوتاهی (چند ساعت یا روز) هم دچار ایست های متعدد قلبی می شود تا از دنیا برود، از این رو احیا کردن بیماران مذکور، تنها روند و طول مدت مرگ و در بعضی مواقع دوران احتضار بیمار را طولانی تر می کند. به بیان دیگر احیا این بیماران یک روش درمانی محسوب نمی شود، گویی بیماری را که بواسطه ایست قلبی از دنیا رفته است، مجددا زنده می کنیم. در صورت انجام احیا، این بیماران به بخش های مراقبت های ویژه بیمارستان (آی سی یو) انتقال پیدا می کنند و به دستگاه های مصنوعی وصل می شوند و به زور دستگاه های تنفسی زنده می مانند. در این دوران گاهی اوقات، درمان های بیهوده ای هم برای این بیماران انجام می شود که تاثیری در کنترل روند پیشرفت بیماری یا بهبودی آنها ندارد اقدامات مذکور، باعث عذاب وجدان تیم پزشکی می شود. از یک طرف به خاطر اینکه بیمار را دوباره بیهوده زنده کرده ایم ، و اگر از دستگاه قطع کنیم از نظر شرعی گناه محسوب می شود، از طرف دیگر درمان هايی که برای این بیماران انجام می شود به لحاظ پزشكی بيهوده و بی فايده هستند و موجب رنج بيشتر بيمار می شود و حتی بعضی بستگان بیمار بعد از فوت بیمارشان، ما را سرزنش می کنند که با اقدامات بیهوده، باعث اذیت و عذاب بیشتر بیمار ما شده اید. نکته مهم دیگر این است که بستری شدن بیماران مذکور در بخش آی سی یو گذشته از اشغال بیهوده تخت های بیمارستان های پیشرفته کشور، موجب هزینه های فراوان برای بیمار، خانواده و نظام سلامت می شود. به عنوان مقلد حضرتعالی خواهشمندم بنده را در این مسأله راهنمایی بفرمایید: ١- آیا مجاز هستیم این بیماران را احیا نکنیم؟ 2- اگر بیمار دوباره ایست قلبی کرد، مجاز هستیم بیمار را احیا نکنیم ؟ 3- در صورت احیا اگر این وضعیت باعث رنج بیهوده بیمار و هزینه برای خانواده و یا اشغال تخت و محرومیت بیماران دیگر از درمان گردد می توان دستگاه های مربوط را قطع کرد؟

جواب :

قطع دستگاه تا زمانی که عرفاً موت بر او صدق نکند جایز نیست، اما وجوب حفظ نفس و احیای بیماری که دچار ایست قلبی شده است، ثابت نیست؛ به عبارت دیگر چنانچه با ایست قلبی، عرفاً موت صدق کند، احیای این گونه بیماران لازم نیست.

بیمه عمر قابل معامله
سوال :

آیا واگذاری حق ذی نفعی و قرارداد بیمه عمر، صحیح است. (توضیح اینکه در بیمه های عمر به این شکل است که برای مثال بنده قصد بیمه کردن فرد الف را دارم. من بیمه گزار هستم و شخص الف بیمه شده و شرکتی که بیمه عمر می کند بیمه گر است. حال در قراردادهای بیمه بر مبنای قوانین برای پرداخت عواید بیمه در صورت بروز حادثه برای فرد الف باید فرد ذی نفع معرفی شود و این فرد ذی نفع می تواند خود بیمه گزار و یا شخص دیگری باشد. این حق دارای ارزش است و با توجه به اینکه برای آن قرارداد بیمه، بیمه گزار اقدام به پرداخت حق بیمه کرده است می تواند آن حق ذی نفعی را به فرد دیگری به ثمن توافقی واگذار کند (تغییر ذی نفع و دریافت وجه بابت آن در متن قانون بیمه مجاز شمرده شده است) و مثلاً وقتی امکان ادامه پرداخت حق بیمه را نداریم، بیمه نامه را باطل نکنیم و با مبلغ توافقی حق ذی نفعی را بفروشیم به این قرار که فرد خریدار پس از خرید حق ذی نفعی و قرارداد بیمه مابقی حق بیمه را بپردازد تا قرارداد بیمه سررسید شود و چون ذی نفع فرد خریدار یا فرد مشخص شده توسط وی است، عواید در پایان قرارداد برای او خواهد بود. همچنین بر طبق قرارداد، فرد بیمه شده تغییر نخواهد کرد و فقط "وظیفه پرداخت مابقی حق بیمه ها و حق ذی نفعی" در ازای دریافت ثمن توافقی از خریدار بیمه عمر دریافت خواهد شد. این کار از سویی بر توانگری مالی شرکت های بیمه نیز تاثیر بسزایی دارد و به آن ها کمک شایانی می نماید. لازم به ذکر است بر مبنای قرارداد بیمه عمر، فرد بیمه شده تغییر نمی کند و مفاد قراداد بیمه عمر رعایت می گردد).

جواب :

معاوضه حق مذکور در سؤال، در قبال عوض معین مشروع و صحیح است و این حق قابل واگذاری به دیگری است در صورتی که دارای ارزش باشد.

بررسی فقهی بندناف
سوال :

1- آيا استفاده از سلولهاي بنيادي جايز است؟ 2- چه كسي مالك بندناف است (پدر-مادر-فرزند)؟ 3- در صورت فوت مالك بند ناف به چه كسي ارث مي رسد؟ 4- حكم خريد و فروش آن چگونه است، آيا جايز است؟

جواب :

1) بله، جایز است.


2) فرزند حق اختصاص نسبت به آن دارد.


3) حق اختصاص به ورثه فرزند می رسد.


4) صاحب حق اختصاص یا ولی وی می تواند در ازای واگذاری حق استفاده از آن، پولی دریافت نماید؛ همچنین در زمان حیات خود می تواند وصیت به اهدای آن به دیگری نماید.

راههای فرار از ربا
سوال :

آیا راه و طریقه شرعی برای فرار از ربا در معاملات بانکی برای وام و... وجود دارد تا آن وام را که از بانک می گیریم خیالمان راحت باشد که آن پول حرام نبوده و ربوی نمی باشد تا قسط هایش را پرداخت نماییم؛ چون همان طور که مستحضرید بانک‌ها عقود شرعیه معاملات بانکی را رعایت نمی کنند؟

جواب :

چنانچه اخذ سود بر اساس یکی از عقود اسلامی مانند مضاربه، جعاله، شرکت و فروش اقساطی به صورت نسیه باشد، اشکال ندارد و تفحص از کار بانک لازم نیست.

جعاله
سوال :

نوعی از تسهیلات در نظام بانکی کشور ما وجود دارد تحت عنوان وام جعاله که در ادامه روش فعالیت آنرا ذکر می نمایم؛ حال سوال این است که آیا این وام با این کیفیت و تحت این عنوان،شرعا صحیح است؟ عقد جعاله در نظام بانکی کشور ما نام یک نوع از تسهیلات بانكی " وام جعاله " است كه به موجب آن جاعل یا كارفرما در مقابل انجام عمل معین (طبق قرارداد) ملزم به ادای مبلغ یا اجرت معلوم ومشخص می شود. نحوه اجرای عقد جعاله در بانک: نحوه اجرای عقد جعاله در مواردی که بانک عامل باشد به این صورت است كه بانک ضمن انعقاد قرارداد با متقاضی، انجام كار مشخصی را قبول می کند. سپس با توجه به شرایط خاص موضوع قرارداد، بانک برحسب مورد تمام عملیات اجرایی كار پذیرفته شده را طبق قرارداد دوم به دیگری (شخص حقیقی یا حقوقی) واگذار و به این ترتیب ایفای تعهد می نماید. این عقد معمولا در بخش های صنعت و معدن، كشاورزی، مسكن و ساختمان، بازرگانی و خدمات مورد استفاده قرار می گیرد. جعاله ای که هم اکنون در نظام بانکی ما معمولا رایج است، جعاله تعمیر مسکن است که طبق آن فردی که می خواهد منزلش را تعمیر کند، به بانک مراجعه می کند تا بانک در مقابل مبلغی که او آن را به صورت اقساطی در آینده به بانک پرداخت می کند، منزل او را تعمیر کند. منتها بانک مستقیم این کار را انجام نمی دهد بلکه مبلغ را به خود فرد می دهد تا فرد به وکالت از بانک، منزل خود را تعمیر کند و در آینده هزینه های مصرفی آن را به صورت اقساطی به بانک بپردازد. آیا قبول کار توسط بانک و واگذاری تمام آن به شخص دیگر در قالب جعاله ثانویه صحیح است؟

جواب :

بله، در فرض مسئله جعاله صحیح است و اخذ اجرت از طرف بانک و قبول کار توسط آن شخص، جایز می باشد.

سپرده گذاری در بانک
سوال :

برخی از بانک‌ها و صندوق‌های قرض‌الحسنه در راستای گسترش فرهنگ قر‌ض‌الحسنه و تشویق سپرده‌گذاران به افتتاح حساب و افزایش موجودی سپرده‌های قرض‌الحسنه، به سپرده‌گذاران اعلام می‌کنند که متناسب با سپرده‌گذاری، و با رعایت ضوابط ذیل به آنان امتیاز دریافت وام قرض‌الحسنه تعلق می‌گیرد. 1. این بانک‌ها به صورت صریح و شفاف به اطلاع سپرده‌گذار می‌رسانند: «به جهت رعایت مسائل شرعی، بانک در قبال سپرده‌گذاری هیچ تعهد و شرطی به پرداخت وام قر‌ض‌الحسنه ندارد و پرداخت وام قر‌ض‌الحسنه صرفاً به عنوان یک امتیاز اختیاری از طرف بانک می‌باشد». 2. این بانک‌ها برای اطلاع سپرده‌گذاران جدول امتیازی را تهیه کرده و در اختیار مشتریان می‌گذارند و در عین حال تصریح می‌کنند که این جدول هیچ تعهدی را برای بانک ایجاد نمی‌کند و ممکن است بانک تا زمان درخواست وام از طرف مشتری، تغییراتی در جدول اعمال نماید. حال سؤال این است آیا چنین سپرده‌گذاری با انگیزه کسب امتیاز وام قرض‌الحسنه در چنین بانک‌هایی صحیح است؟

جواب :

بله، در فرض مسئله چنین سپرده گذاری صحیح می باشد.

علم ژنتیک
سوال :

امروزه با استفاده از علم ژنتیک توسط دی ان ای، می توان ردگیری اجداد کرد و تاریخچه خانوادگی را به دست آورد، حال اگر فردی با انجام این تست مشخص گردد سید است، آیا این تست برای احراز سیادت حجت شرعی می باشد؟

جواب :

اگر موجب اطمینان و وثوق به سیادت شخص گردد، احکام شرعی سیادت بر او مترتب می شود.

جنین آزمایشگاهی برای کار علمی
سوال :

آیا امکان از بین بردن جنین انسانی آزمایشگاهی برای اهداف علمی، تحقیقاتی و یا پزشکی، مانند سلولهای بنیادین، وجود دارد؟ اگر این امکان وجود دارد، تا چه مرحله ای از رشد جنین، از بین بردن جنین ایراد شرعی ندارد؟

جواب :

هرگاه جنین انسانی آزمایشگاهی از اسپرم مرد و تخمک زن تکون یافته باشد، هر چند از طریق غیر طبیعی در ابتدا یا در ادامه، از بین بردن آن جایز نیست؛ مگر برای اغراض و مصالح مهم لازم التحصیل مورد نظر شارع به گونه ای که بدون از بین بردن جنین، به این هدف مهم نمی توان دست یافت آن هم در مرحله قبل از تعلق روح به جنین نه بعد از آن.

سقط جنین
سوال :

بنده مادری سی ساله هستم که نه ماه پیش، صاحب دو فرزند دوقلو شدم؛ یکی پسر و دیگری دختر. اکنون که فرزندانم نه ماهه شدند، مجددا حامله شدم و در هفته هشتم پس از تشکیل جنین قرار گرفتم. اکنون شوهرم مرا از نگهداری جنین منع کرده و گفته که اگر می خواهی این جنین را نگه داری، باید به منزل پدرت مراجعه کنی و مسئولیت آن را نمی پذیرد و نظر به سقط دارد. البته خودم هم توان جسمی و روحی مناسبی برای فرزند دیگر ندارم. با توجه به اینکه خودم از کادر بیمارستان هستم و از مراحل رشد جنین اطلاعات کامل دارم می دانم که بهترین زمان برای سقط در هفته ششم الی هفتم است. با این تفاسیر اگر این جنین را دفع و سقط کنم، آیا گناهی متوجه بنده هست یا خیر؟ تا چه مدت پس از تشکیل جنین می توان سقط انجام داد؟

جواب :

اسقاط جنین، از زمان نطفه تا زمان ولادت شرعاً حرام و موجب دیه است؛ مگر آن که باردار بودن برای زندگی مادر خطرناک بوده و راه دیگری برای حفظ جان مادر نباشد که در این صورت اسقاط جنین نه حرام است و نه موجب دیه. همچنین در فرضی که حفظ جنین موجب عسر و حرج -هرچند به خاطر حفظ زندگی خانوادگی- باشد، اسقاط جنین اگر قبل از ولوج روح باشد جایز، لکن موجب دیه است و دیه آن را -که در کتب فقهی مقرر شده- باید بپردازد، و اما پس از ولوج روح اسقاط جنین حتی اگر حفظ آن موجب عسر و حرج باشد، جایز نیست.

سهام بانکهای تماما" خصوصی
سوال :

خرید و استفاده از سود سهام بانک های تماماً خصوصی، چه حکمی دارد؟

جواب :

معاوضه بر سهام بانک های داخلی، جایز است.

شبیه سازی انسانی
سوال :

در شبیه سازی انسانی، پدر و مادر فرد شبیه سازی شده چه کسانی هستند و رابطه  طفل با صاحب سلول چگونه است؟ حکم ارث در اینگونه فرزندان به چه صورت است و  همچنین در مورد نفقه و حضانت این کودکان به چه صورت باید عمل کرد؟


 

جواب :

این انسان مانند فرزند رضاعی است که با صاحب سلول محرم است، اما ارث نمی برد و ازدواج با هر کس جز محارم (کسی که سلول از او گرفته شده یا در رحم او پیوند زده شده) مانعی ندارد.


 

واسطه وام
سوال :

شخصی می‌تواند با استفاده از روابط خود، واسطه دریافت وام قرض الحسنه برای ما از بانک شود ولی در قبال این کار مبلغ معینی به عنوان دستمزد از اصل وام برمی‌دارد، حکم واسطه گری این شخص و همچنین پرداخت آن مبلغ معین توسط ما به او چیست؟

جواب :

چنانچه دریافت وام، خلاف مقررات بانک نباشد گرفتن این وام جایز است.

درمان بیماری انسان ظالم
سوال :

اگر کسی که ظالم است و به ناحق به مردم ظلم می کند، (مثل:کشتارمردم) درمعرض خطرمرگ قرار گیرد و به ما به عنوان پزشک مراجعه کند، درصورتی که بدانیم: 1- به این ظلم، ادامه می دهد. 2- ندانیم که می خواهد ادامه دهد یا ندهد، وظیفه ما چیست؟ نجات این شخص یا کمک به مرگ وی و یا نداشتن کاری به این شخص؟

جواب :

در فرضی که می دانید به ظلم خود ادامه می دهد، در مورد او وظیفه ای ندارید و در فرض دوم به مداوای او کمک کنید.

عمل سرازین
سوال :

اگر خانمی بتواند فرزند خود را از طریق زایمان طبیعی به دنیا بیاورد و عمل سزارین دارای مضرات و خطراتی باشد، ولی باز هم بخواهد این عمل را انجام دهد، حکم این عمل برای شخص او و دکتر جراح چیست؟

جواب :

در صورتی که عمل سزارین دارای خطر مرگ و یا ضرر مورد اعتنا باشد، جایز نیست و در صورتی که چنین خطر و ضرری را نداشته باشد، جایز است؛ لیکن بدون نظر و لمس مرد اجنبی.

باروری مصنوعی
سوال :

شخصی از منى خود اسپرم خارج كرده و وصيت نموده، اگر وفات کرد به زنش تلقيح نمايند، چون او صاحب فرزندى نشده است. بعدها او وفات نمود و پس از دو ماه به زن تلقيح و از آن بچه دار شد،


1- حكم اين وصيت، چيست؟
2- آيا براى زن قبول كردن، جايز است و يا اينكه لازم است قبول ننمايد؟
3- آيا فرزند براى مرد و زن، فرزند شرعى مى شود؟
4- حكم ارث ميان آن فرزند و هريک از پدر و مادر چگونه است؟
5- حكم آن در صورتى كه عدّه زن تمام شده باشد و تلقيح پس از عدّه باشد، چيست؟

جواب :

1) چنین وصیتی، نافذ نیست.


2) خیر، قبول کردن لازم نیست.


3) محل اشکال است.


4) بعید نیست که ارث از آنان می برد.


5) در مفروض سؤال، فرقی نیست میان آن که در عدّه باشد یا پس از عدّه باشد.

بانک اسپرم
سوال :

استفاده از بانک اسپرم که در آن به طور قطع با استمناء منی تهیه می شود و شامل منی اجنبی غیر مسلمان هم هست، در باردار کردن زنان شیعه که شوهرانشان اصلاً اسپرم ندارند و بقای زندگی شان منوط به بچه دار شدن است، چه حکمی دارد؟

جواب :

عمل مذکور در مفروض سؤال، جایز نیست.

خط زدن عبارت حواله کرد چک
سوال :

در برگه چک عبارت "حواله کرد" قرار گرفته است. از آنجا که چک سندی مانند قرارداد تجاری است که طرفین دارد، از قید عبارت حواله کرد اینگونه برداشت می گردد که در صورت خط زدن این عبارت طرفین دهنده چک و گیرنده توافق کرده اند چک قابل واگذاری نیست و صرفاً بین طرفین معتبر است. شرعاً وفای به این توافق جایز است یا خیر؟

جواب :

در صورت تحقق چنین توافقی، وفای به آن واجب است.