استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
عقد صلح
سوال :

1) آیا عقد صلح و یا همان مصالحه عقد لازم است؟ 2) آیا عقد صلح نیاز به صیغه دارد یا همین که دو طرف (یا طرفی که دارد از خود حقی را ساقط میکند) بدانند دارند صلح میکنند و توافقی را قبول میکنند کافی است؟ 3) امروزه رایج است که بعد از عقد نکاح زوجین به دفتر اسناد رسمی میروند و سند ازدواج را به عنوان عقد خارج لازم قبول و امضا میکنند. با توجه به اینکه هر دو طرف قبول کرده اند این توافق را (و عقد بیعی صورت نگرفته) این عقد خارج لازم همان صلح است و لازم الاجرا؟ (لازم به ذکر است که مواردی اعطای مشروط وکالت بلاعزل طلاق از طرف زوج در این سند ها هست که مستحضرید و اگر سند امضا شده شرعیت نداشته باشد بسیاری طلاق ها که با استفاده از این شروط است دچار مشکل میشود)

جواب :

1) بله عقد لازم است.


2) در تحقق عقد صلح اجرای صیغه عقد بین طرفین لازم نیست، اما لازم است برای عقد صلح مبرزی صورت بگیرد.


3) خیر صلح نیست و لازم الإجراء و نافذ نمی باشد مگر آنکه در ضمن عقد لازمی مانند بیع شرط شود.

صلح مهریه
سوال :

مردی زنی را به مهریه هدیه یک جلد قرآن و چهارده سکه عقد دائم می کند. بعد از آن مرد طی صلح نامه ای جداگانه، هدیه قرآن مندرج در نکاح نامه را در ازای دویست سکه در حق زوجه صلح می کند و زوجه آن را قبول می کند. سؤال این است که آیا این صلح با توجه به اینکه مرد قرآن را قبلاً در مهر زن خود قرار داده است، صحیح است و آیا زوج می تواند چنین کاری را انجام دهد؟ آیا اگر قرآن به ذمه زوج باشد و یا قرآن عینیت یافته باشد، در موضوع مؤثر است؟

جواب :

صلح مذکور صحیح است، خواه قرآن کلی باشد یا مشخص.

تصرفات مریض در بیماری منجر به فوت
سوال : پدرم به علت کهولت سن و بیماری های متعدد در اواخر عمر در بیمارستان بستری شد که نهایتا در اثر این بیماری و کهولت سن به رحمت ایزدی پیوست.
در همان زمان بیماری، اطرافیان خانواده مانند مادر، برادر و خواهر با اخذ وکالتی، اموال و املاک را به صورت صلح یا صور دیگر به نام خود انتقال دادند و اینجانب که فرزند ارشد خانواده می باشم، نسبت به بعضی از انتقالها مطلع نبوده ام. حال با عنایت به مراتب مورد اشاره، آیا انتقال اموال به صورت صلح یا به هر صورت دیگری در زمان بیماری که منجر به فوت شده، نیاز به تأیید و اطلاع همه فرزندان دارد یا خیر؟
جواب : بنابر نظر معظم له، تصرفات مریض در بیماری منجر به فوت تا مقدار ثلث نافذ است و مازاد بر آن نیاز به اجازه تمام ورثه دارد.
صلح ما لم یجب
سوال : 1. آیا صلح دین ما لم یجب صحیح است؟ به طور مثال فردی پول خود را به صورت مضاربه در اختیار فردی می گذارد و مضارب با عامل شرط می کند که ماهیانه به صورت علی الحساب مبلغی را بپردازد و مبالغی که به صورت علی الحساب داده می شود حدوداً به میزانی است که در طول سال سود محقق می‌شود. سوال این است، آیا طرفین همین ابتدای کار می‌توانند با یکدیگر صلح کنند که کم و زیاد سود را به یکدیگر صلح کنند؟
2. آیا اسقاط دین ما لم یجب (به این معنا که دینی که هنوز به وجود نیامده است، طرفین از همدیگر یا یکی از آنها از خود ساقط نماید)، صحیح است؟
جواب : 1) خیر، چنین صلحی صحیح نمی باشد.
2) خیر ابراء دین قبل از تحقق آن، صحیح نمی باشد.
شرط حق فسخ
سوال : پدر اینجانب با عقد صلح، ملکی را به اینجانب واگذار نموده است. در قرارداد صلح شرط شده است که پدرم مادام العمر حق فسخ معامله را دارد. آیا شرط مذکور صحیح می باشد؟ آیا خللی به عقد صلح وارد نمی کند؟
جواب : بله شرط مذکور، صحیح است و خللی به عقد صلح وارد نمی کند.
شرط ضمن عقد صلح
سوال : شخصی در زمان حیات خود قطعه زمینی را به منظور ساخت بیمارستان صلح نموده است . در زمان عقد ، شرایطی از سوی مصالح تعیین می گردد که یکی از این شرایط ، نامگذاری بیمارستان به اسم مصالح بوده است . در ادامه و با توجه به شرایط تعیین شده ، صیغه شرعی و قانونی در قالب مصالحه مشروطه جاری و در دفتر اسناد رسمی ثبت می گردد و متعاقباً اسناد زمین به نام متصالح انتقال پیدا می نماید .
اما شرط تعیین شده که با عقل و شرع و منطق منافات نداشته است و انجام آن نیز از سوی متصالح ممکن و میسر بوده است ، مورد توجه قرار نمی گیرد و به آن عمل نمی شود و در نهایت اراده و خواست مصالح ، عملی نمی گردد .
اینک با توجه به مشروط بودن صلح و تصریح بر نامگذاری بیمارستانی که قرار بوده است در زمین اهدایی احداث گردد ( بخشی از هزینه های ساخت و خرید تجهیزات بیمارستانی نیز در همان زمان از طرف مصالح زمین تامین و پرداخت شده است ) به نام مصالح و نیز توجه به اینکه شرط تعیین شده جایز و ممتنع عقلی و شرعی بوده و نیت مصالح نیز ثبت نام وی به عنوان خیر بوده است و به علاوه شرط تعیین شده با مقتضای عهد منافات نداشته و متصالح نیز قدرت وفای به عهد را داشته است و انجام آن مستلزم امر محال نبوده است و صلح بر شرط مصالح استوار بوده است ، آیا با در نظر گرفتن مراتب فوق ، وارث مصالح می تواند و شرعاً اجازه دارد برای فسخ صلح و بازپس گیری عین یا ثمن زمین و اجرت المثل ایام بهره برداری از زمین توسط متصالح ، اقدام نماید و بدواً استرداد زمین را از متصالح درخواست نماید یا خیر ؟
جواب : وارث مصالح شرعاً می تواند صلح را فسخ نماید و عین یا ثمن زمین را از متصالح دریافت کند.
صلح
سوال : آیا در عقد صلح و مصالحه ضرورت دارد بین طرفین عقد صلح جاری گردد یا همین که درحال کلی متوجه شوند که با هم در خصوص انتقال ملکیت خانه ای در برابر ثمن معلوم صلح نموده اند کفایت می کند؟
جواب : در تحقق عقد صلح، اجرای صیغه عقد صلح بین طرفین لازم نیست لکن لازم است برای عقد صلح مبرِزی مثل معاطات صورت پذیرد.
مصالحه
سوال : یک قطعه باغ موروثی به صورت امانت نگهداری می شود. دائی این جانب بدون داشتن وکالت رسمی و یا غیر رسمی از طرف خواهرش (مادر بنده) اقدام به مصالحه باغ می نماید. این مصالحه نامه جنبه شرعی دارد یا خیر؟ لطفاً حکم شرعی آن را مرقوم فرمایید.
جواب : در مفروض سؤال اگر شخص مذبور از طرف خواهرش مأذون به مصالحه نبوده و پس از انجام مصالحه هم خواهرش مصالحه را قبول نکرده باشد، مصالحه نسبت به سهم خواهرش فضولی بوده و متوقف بر اجازه خواهر می باشد.
صلح
سوال : نظر حضرت عالی در عقد بیع و صلحی که شرط فسخ مادام العمر بایع و مصالح قرار داده شود از نظر صحت و بطلان عقد چیست؟
جواب : شرط خیار و عقد صحیح است.
پرشس حقوقی
سوال : بنده قراردادی بدین مضمون با برادرم امضا نموده ام آیا عقود بیع یا صلح انجام یافته؟آیا دریافت وجه چک این قرارداد حلال است؟ ((متن قرارداد)) بسمه تعالی در تاریخ 1388/9/8 مصالحه و قرارداد زیر بین مجید و حسین هر دو فرزندان غلامحسین در حضور شاهدین ذیل منعقد گرذید و طرفین ملزم به رعایت آن گردیدند.ششدانگ مغازه از پلاک 188/2/25 که در تاریخ 88/8/17 طعمه حریق گردید و کلیه وسایل موجود در آن از بین رفت و صدمات زیادی نیز به ساختمان وارد گردید که مالک آن طبق سند مالکیت و پروانه و پایان کار شهرداری مجید میباشد و برای اشتغال و کسب در اختیار برادرش حسین قرارداشت لذا بعد از آتش سوزی حسین مغازه را به همان صورت آتش گرفته تحویل مجید نمود که به هر نحو که بخواهداز ملک و مغازه خود استفاده نماید و در مقابل مجید چکی به مبلغ ششصد میلیون تومان به حسین پرداخت نمودکه در 1389/3/8 وصول نماید.بدیهی است از تاریخ تنظیم قرارداد مغازه فوق تحویل مالک گردیدوهرگونه ادعا اعم از درخواست حق کسب پیشه و دیگر حقوق متصوره فرضی در گذشته و حال و آینده از حسین غیر مسموع واز درجه اعتبار ساقط است و سرقفلی و مالکیت ششدانگ مغازه کماکان متعلق به مجید می باشد.///معظم له مستحضرند حسین صاحب مغازه نبوده است که با بنده صلح کند و یا اگر بیع محسوب شود عوضین بیع مجهول نیست؟حسین در مقابل چک بنده چه عوضی داده است در حالی که مغازه مال بنده بوده است.آیا این بیع صحیح میباشد؟ آیا دریافت وجه چک بنده از طرف حسین جایز و حلال است. والسلام با تشکر از رهنمودهای مرجع عالیقدر
جواب : اگر حسین مالک سرقفلی بوده، آن را در مقابل پول به شما منتقل نموده است. واگر مالک سرقفلی نبوده دادن پول از سوی مجید می تواند به طور هبه یا صلح بوده باشد، در صلح لازم نیست عوضی در کار باشد.
صلح
سوال : شخص وارث قبل از اينکه مورث فوت کند، سهم الارث خود را در ازاء مبلغ معين پول با ساير وراث مصالحه ميکند، موقعيت اين مصالحه به چه صورتی است و اگر باطل است قالب معاملاتی مرتبط را بفرمائيد.
جواب : معامله به اين صورت جايز است كه به صورت مصالحه مالی را به وارث تمليك كند در مقابل اينكه وارث بعد از فوت مورث سهم خودرا تمليك كند. و يا به صورت هبه معوضه يعنی مالی را تمليك كند بشرط اينكه وارث بعد از فوت مورث سهم خودرا تمليك كند.