- طهارت 1169
- پاكى و ناپاكى آب 662
- احكام خلوت 1
- استنجاء 0
- احكام جنابت 3
- أهل كتاب 14
- نجاسات 118
- آنكه در نماز از نجاست آن عفو شده است 2
- احكام میّت 193
- غسل 60
- وضو 73
- تيمم 21
- نماز 555
- وقتهاى نمازهاى روزانه و نافله هاى آنها 24
- قبله 11
- لباس نمازگزار 34
- مكان نمازگزار 26
- احكام اذان اقامه 14
- نيّت 5
- قيام 5
- قرائت 45
- سجده 36
- سجده سهو 3
- تشهّد 5
- سلام 1
- آداب و تعقيب نماز 6
- قنوت 8
- منافيات نماز 14
- نماز آيات 6
- نماز قضا 36
- اجير شدن 20
- نماز جماعت 101
- شك در نماز و افعال آن 2
- شكّ در ركعتها 1
- قضاى اجزاء فراموش شده 0
- نماز مسافر 83
- چيزهايی که سفر را می شکند 3
- برخى از نمازهاى مستحبّى 17
- كم و زياد بودن در نماز 0
- نماز میت 1
- رکوع 5
- نماز جمعه 28
- تكبيرة الاحرام 1
- روزه 318
- زكات 18
- خمس 228
- مصرف خمس 21
- موارد وجوب خمس 117
- مسائل متفرقه خمس 29
- امر به معروف و نهى از منكر 33
- خرید وفروش 377
- كسب های حرام 123
- ريش تراشيدن 24
- آداب تجارت 7
- شرايط فروشنده و خريدار 4
- شرايط عوضين 5
- دادن جنس و گرفتن وجه 6
- نقد و نسيه 19
- معاملات صرافى ( بيع صرف ) 1
- فروش ميوه ها و سبزيجات 0
- ربا 39
- خروج از ملکیت مالک به سبب یکی از نواقل 4
- شروط تجارت 13
- معاملات سفهی 1
- خرید وفروش طلا 6
- بيع فضولی 3
- حق به هم زدن معامله (خيار) 37
- ضمان در خريد وفروش 11
- اجاره 66
- وصيّت 37
- احكام وصيت 16
- موصى 1
- وصيت شده 1
- مسائل متفرقة 327
- استمناء 6
- مكارم اخلاق 8
- مزارعه ومساقات 2
- شركت 22
- تقاصّ كردن 2
- عاريه و وديعه 0
- حواله 0
- حجر ( ممنوع تصرف در مال ) 4
- صدقات 15
- رقص در اماکن متبرکه 0
- سحر و جادو و نظائر آنها 3
- اشياء گمشده 2
- حكم مال مجهول مالك 6
- مسائل مخصوص به تفسير 2
- احكام غرب زمين 0
- كار كردن در ادارات رسمى 3
- كشتن حشره ها 1
- تربت حسينى 0
- ياد گرفتن احكام 1
- حقوق ديگران 22
- وسواس 2
- نسب ها 7
- مدح ديگران 0
- بر پائى عيد و جشن 0
- دعا 8
- تاريخ 0
- صحت بعض كتابها و احاديث 7
- بعض مستحبات 5
- نصايح 7
- حيوان گمشده 0
- کامپیوتر و اینترنت 11
- نقاشی و مجسمه سازی 2
- احکام مساجد 28
- ارتباط با نامحرم در فضای مجازی 1
- حقوق معنوی 19
- توبه 7
- یارانه ها 1
- ماهواره 3
- تقلب 6
- رعایت قوانین حكومت اسلامی 16
- دعا 1
- احكام كفار 13
- سرقت و دزدی 6
- سیگار کشیدن 5
- صله رحم 7
- جنون 1
- اسراف 1
- حقوق والدین 7
- قرض و دين 62
- ازدواج 656
- احكام ازدواج 54
- احكام زناشويى 35
- آداب وسنن ازدواج 2
- جلوگیری از بارداری 9
- اولياى عقد 54
- اسباب محرميت 22
- رضاع (شير دادن) 2
- ازدواج مؤقت 59
- مهر 73
- احكام فرزندان 35
- نفقه 25
- عيبها وشرطها كه موجب فسخ شود 37
- محارم 9
- حقوق زوجین 43
- شروط ازدواج 32
- نزدیکی از پشت 7
- نزدیکی در زمان قاعدگی 6
- نشوز 8
- محرمات 28
- روابط زن و مرد 102
- زینت 18
- مسائل جنسى 11
- حجاب 15
- احكام لمس و نگاه کردن 29
- مسائل متفرقه ازدواج 5
- طلاق 149
- نذر 24
- غصب 11
- احياء موات 0
- صيد و ذباحه 24
- خوردنيها وآشاميدنيها 67
- ارث 87
- قصاص و ديات 77
- ديه نفس 8
- دیه جنین 5
- موجبات ضمان 8
- تغليظ دیه 3
- قسامه 7
- مسائل اعتقادى 87
- حج 247
- اصول و قواعد فقهی 11
- مضاربه 22
- وقف 156
- هدیه 31
- حدود 58
- جهاد 1
- اداری 16
- ادارات 14
- عهد و قسم 11
- بیت المال 1
- بهتان 1
- صلح 11
- جعاله 3
- تهمت 0
- قضاء 49
- رشوه 6
- شهادات 13
- رهن 17
- اقرار 6
- تقليد 88
- علم رجال 4
- مسائل اجتماعى 13
- وکالت 29
- مسائل مستحدثه 176
- قرآن کریم 16
- ودیعه 3
- ضمان 18
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقفنامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
خروج از مسجد
سوال : توفیق اعتکاف در مسجد کوفه برایم فراهم شده و روز سوم برای شرکت در امتحانات اینترنتی ناگزیرم سه یا چهار ساعت از مسجد خارج شوم آیا این مقدار اخلال به اعتکاف می زند؟ لازم است متذکر شوم ، عدم شرکت در این امتحان باعث از بین رفتن زحمات چندین ساله ام می گردد ، و از طرفی دیگر انجام امتحان در مسجد ممکن نیست و حتماً باید در یک مرکز مورد تأیید دانشگاهم باشد.
جواب : اشکال دارد.
خروج معتکف از مسجد
سوال : با توجه به اینکه خروج معتکف از مسجد به غیر از موارد ضروری جایز نیست، خواهشمند است نظر خود را در خصوص مصادیق ذیل اعلام بفرمایید:
1) خروج برای تجارت و صلح، اجاره و مانند آن.
2) خروج برای ادای دین شخصی و پرداخت خمس و مالیات.
3) خروج برای خرید یا تهیه و یا برداشتن کتب ادعیه و قرآن و کتب درسی از منزل یا مغازه.
4) خروج برای پیشگیری و دفع شر و جلوگیری از پیش آمد ناگوار برای خود و دیگری.
5) خروج برای معاینه و معالجه بیماری و انجام آزمایش یا فیزیوتراپی و ورزش و پیاده روی و مانند آن که مورد توصیه ی پزشک بوده.
6) خروج برای مراجعه به پزشک که قبلاً نوبت گرفته و با عدم حضور نوبتش از بین می رود.
7) خروج برای حجامت و فصد.
8) خروج کسی که ابتلا به خونریزی، اسهال، سلاست بول و مانند آن پیدا کرده، برای جلوگیری از تلویث مسجد یا ناراحتی اطرافیان معتکف.
9) خروج برای تطهیر از حدث یا خبث.
10) خروج برای اصلاح سر و صورت و تعویض لباس.
11) خروج برای نظارت های موردی مثل سرکشی مهندس یا مدیر به پیمانکار، کارگران، پرسنل شرکت و مانند آن.
12) خروج برای شرکت در مراسم عرفی از قبیل مجالس فاتحه و عقد و عروسی و تودیع و معارفه و... .
13) خروج برای کار اداری، اخذ مرخصی و پاسخگویی موردی به رئیس یا ارباب رجوع و... .
14) خروج برای شرکت در جلسات اداری و صنفی و نظامی و امنیتی و مانند آن.
15) خروج برای تحویل و تحول کالا و اسناد سازمانی و مانند آن.
16) خروج برای امضای سند محضری برای انجام و انتقال معاملات با اعطای وکالت و مانند آن.
17) خروج برای مراجعه به دوائر دولتی که برای آب، برق، پروانه و مانند آنها نوبت گرفته و در صورت عدم مراجعه کارش به تأخیر خواهد افتاد.
18) انجام حاجت مؤمن، ضمانت بانکی و خرید و امضای اسناد مربوطه.
19) خروج برای بستن در و پنجره منزل و حجره و ماشین و مانند آن به منظور حفظ از دستبرد و خاموش کردن گاز و برداشتن غذا از روی اجاق و مانند آن.
20) خروج از روی سهو و فراموشی.
21) خروج به خاطر تهدید حیثیتی یا مالی و جانی و... از سوی دیگری.
22) خروج برای رفتن به سرویس بهداشتی که صف بسته شده و معطلی دارد.
23) خروج برای اکل و شرب خودش در حیاط مسجد و اطراف مسجد یا هتل یا منزل یا رستوران و... .
24) خروج برای خرید خوراکی و مواد غذایی و دارویی و آشامیدنی برای خود.
25) خروج برای احوالپرسی و سرکشی به خانواده و امور تحصیلی در مدرسه و... .
26) خروج برای وفای به عهد و رد امانت و عمل به نذر.
27) خروج برای ورود به پناهگاه در خارج از مسجد، در حملات هوایی قطعی و احتمالی.
28) خروج به خاطر ترس از احتمال انفجار انتحاری و... .
29) خروج به خاطر جهل به مسئله ای لازم، برای سؤال کردن و رفع ابهام و تعیین تکلیف شرعی.
30) خروج برای استحمام و نظافت.
31) خروج برای نماز عیدین و نماز جمعه.
32) خروج برای مصاحبت و همراهی با محرم یا همسر یا زنی که در معرض تهمت و یا نگاه نامحرم و یا خوف از خطر قرار دارد.
33) خروج برای بیرون بردن زباله مسجد.
34) خروج برای پخت و پز و شستشوی لباس و مسواک و مانند آن.
35) خروج برای تهیه ی وسائل سوخت و پخت و پز و... .
36) خروج برای امتثال درخواست و امر والدین و یا پرستاری و رسیدگی به امور والدین و مدیر مافوق و معلم و ولی نعمت خود و سایر اقارب ذی حق.
37) خروج برای نماز جماعت اماماً و مأموماً.
38) خروج برای شرکت در جلسه ی امتحان مثل کنکور و آزمون ها و مصاحبه های مختلف شغلی.
39) خروج برای اجابت دعوت مؤمن مانند افطاری یا دعای ندبه صبحگاهی و... .
40) خروج برای حضور در محضر شخص محترم و لازم الاطاعه (عرفی) که دعوت یا احضار کرده است.
41) خروج برای کمک و نجات دادن از غرق شدن یا سوختن، ویرانی و حادثه دیدگان جاده ای و مانند آن.
42) خروج به خاطر جلوگیری از تلویث و تنجیس مسجد یا بدحال شدن معتکفین دیگر.
43) خروج برای هواخوری و انجام کار گروهی و ارائه ی مشاوره های لازم که قبلاً برنامه ریزی شده است.
44) خروج برای تحصیل خوراک و مواد غذایی جهت اطعام غیر و مهمانان و خانواده.
45) خروج برای مداوای مریض و تزریق آمپول، سرم، واکسن و مانند آن.
46) خروج برای برف روبی و رسیدگی به کار و نیازهای دیگر منزل.
47) خروج برای نمایشگاه کتاب و مانند آن که در بازه ی زمانی خاصی دایر است و ویژگی خاصی مانند عرضه انحصاری کتب مورد نیاز دارد.
48) خروج برای عیادت مریض (اعم از مؤمن و مسلم) و خانه ی سالمندان و مانند آن.
49) خروج برای استقبال و بدرقه ی مسافر خاص مثل حجاج و مهمانان محترم وشخصیت ها و... .
50) خروج به خاطر اعتقاد یا ظن به عدم صحت اعتکاف در حالی که پس از اندک زمانی، مثلاً سه ساعت بعد متوجه صحت آن شده است.
51) خروج برای رد یا اعلام و تعریف لقطه و ضاله و مال مسروقه و... .
52) خروج برای کمک به مظلوم و مؤمن و دفاع از مظلوم.
53) خروج برای مصاحبت و کمک به پیرزن و پیرمرد و مریض و افراد ضعیف و نابینا.
54) خروج برای زیارت مؤمن، والدین و صله ی رحم.
55) خروج برای ترویج و تبلیغ و منبر و توزیع نشریات دینی و... .
56) خروج برای احرام عمره نسبت به معتکف در مسجد الحرام.
57) خروج برای غسل مستحبی یا واجب.
58) خروج برای شناخت وقت نماز و اذان.
59) خروج برای زیارت ائمه ی اطهار (علیهم السلام)، امام زادگان و اهل قبور.
60) خروج برای شرکت در جلسه ی روضه و درس تعلیماً و تعلّماً.
61) خروج برای اذان گفتن در حیاط یا فضای خارج مسجد و یا برای پخش اذان برای مؤذن مسجد دیگری که معتکف شده است.
62) خروج برای تجهیز میت اعم از تغسیل و تشییع و تدفین و تلقین میت.
63) خروج برای اقامه ی نمازهای مستحبی وارد شده در مکان خاص مثل مسجد سهله و مسجد جمکران و مانند آن.
64) خروج برای انجام هر عمل مستحب یا راجح.
65) خروج برای انجام سعی بین صفا و مروه در عمره یا حج برای کسی که در مسجد الحرام معتکف شده.
66) خروج برای خرید اجناس کوپنی و سبد کالا و دستیابی به یک امتیاز محدود و موقت زمانی.
67) خروج برای ثبت نام خود یا افراد تحت تکفل در مدرسه و کلاس و کنکور و یا بردن فرزند و همسر به مدرسه و... .
68) خروج برای تلفن زدن و دیدار همسر و خانواده و ملاقات کننده.
69) خروج برای نماز جمعه ( اعم از امامت جمعه یا مأموم بودن) یا نماز جماعتی که جنبه تأثیر گذاری و حضور آن بیشتر از جماعت محل اعتکاف است و یا از فضیلت بیشتری به جهت مکانی برخوردار است.
70) دستگیری و کمک به ایتام و ضعفاء و رساندن بیمار و مصدوم به بیمارستان.
71) خروج برای امر به معروف و نهی از منکر.
72) خروج برای تدخین و مانند آن به منظور جلوگیری از آلودگی فضا و یا به جهت حیاء و حفظ شأن و مانند آن.
73) خروج برای شرکت در راهپیمایی و تظاهرات و رأی دادن برای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی و یا شوراهای محلی و مانند آن.
74) خروج برای احتمال زلزله و خوف فتنه و بیماری و... .
75) خروج برای مداوای مریض و تزریق آمپول، سرم و واکسن و مانند آن.
76) خروج برای جلوگیری از اسراف مثل بستن شیر آب منزل یا مانند آن.
77) خروج برای جلب یا احضار مأمور و به صورت اکراهی و اضطراری.
78) خروج برای شرکت در جلسه ی دادگاه برای ادای شهادت یا اقامه ی دعوی و یا دفاع از دعوی و یا انجام قضاوت و دادرسی و مقدمات لازمه ی آن.
79) خروج برای تحمل شهادت به درخواست دیگری.
80) خروج برای انجام امور مربوط به حضانت و شیر دهی فرزند.
81) خروج برای اصلاح ذات بین.
82) اعلام رضایت برای نجات زندانی و یا فرد تحت تعقیب و محکوم علیه.
1) خروج برای تجارت و صلح، اجاره و مانند آن.
2) خروج برای ادای دین شخصی و پرداخت خمس و مالیات.
3) خروج برای خرید یا تهیه و یا برداشتن کتب ادعیه و قرآن و کتب درسی از منزل یا مغازه.
4) خروج برای پیشگیری و دفع شر و جلوگیری از پیش آمد ناگوار برای خود و دیگری.
5) خروج برای معاینه و معالجه بیماری و انجام آزمایش یا فیزیوتراپی و ورزش و پیاده روی و مانند آن که مورد توصیه ی پزشک بوده.
6) خروج برای مراجعه به پزشک که قبلاً نوبت گرفته و با عدم حضور نوبتش از بین می رود.
7) خروج برای حجامت و فصد.
8) خروج کسی که ابتلا به خونریزی، اسهال، سلاست بول و مانند آن پیدا کرده، برای جلوگیری از تلویث مسجد یا ناراحتی اطرافیان معتکف.
9) خروج برای تطهیر از حدث یا خبث.
10) خروج برای اصلاح سر و صورت و تعویض لباس.
11) خروج برای نظارت های موردی مثل سرکشی مهندس یا مدیر به پیمانکار، کارگران، پرسنل شرکت و مانند آن.
12) خروج برای شرکت در مراسم عرفی از قبیل مجالس فاتحه و عقد و عروسی و تودیع و معارفه و... .
13) خروج برای کار اداری، اخذ مرخصی و پاسخگویی موردی به رئیس یا ارباب رجوع و... .
14) خروج برای شرکت در جلسات اداری و صنفی و نظامی و امنیتی و مانند آن.
15) خروج برای تحویل و تحول کالا و اسناد سازمانی و مانند آن.
16) خروج برای امضای سند محضری برای انجام و انتقال معاملات با اعطای وکالت و مانند آن.
17) خروج برای مراجعه به دوائر دولتی که برای آب، برق، پروانه و مانند آنها نوبت گرفته و در صورت عدم مراجعه کارش به تأخیر خواهد افتاد.
18) انجام حاجت مؤمن، ضمانت بانکی و خرید و امضای اسناد مربوطه.
19) خروج برای بستن در و پنجره منزل و حجره و ماشین و مانند آن به منظور حفظ از دستبرد و خاموش کردن گاز و برداشتن غذا از روی اجاق و مانند آن.
20) خروج از روی سهو و فراموشی.
21) خروج به خاطر تهدید حیثیتی یا مالی و جانی و... از سوی دیگری.
22) خروج برای رفتن به سرویس بهداشتی که صف بسته شده و معطلی دارد.
23) خروج برای اکل و شرب خودش در حیاط مسجد و اطراف مسجد یا هتل یا منزل یا رستوران و... .
24) خروج برای خرید خوراکی و مواد غذایی و دارویی و آشامیدنی برای خود.
25) خروج برای احوالپرسی و سرکشی به خانواده و امور تحصیلی در مدرسه و... .
26) خروج برای وفای به عهد و رد امانت و عمل به نذر.
27) خروج برای ورود به پناهگاه در خارج از مسجد، در حملات هوایی قطعی و احتمالی.
28) خروج به خاطر ترس از احتمال انفجار انتحاری و... .
29) خروج به خاطر جهل به مسئله ای لازم، برای سؤال کردن و رفع ابهام و تعیین تکلیف شرعی.
30) خروج برای استحمام و نظافت.
31) خروج برای نماز عیدین و نماز جمعه.
32) خروج برای مصاحبت و همراهی با محرم یا همسر یا زنی که در معرض تهمت و یا نگاه نامحرم و یا خوف از خطر قرار دارد.
33) خروج برای بیرون بردن زباله مسجد.
34) خروج برای پخت و پز و شستشوی لباس و مسواک و مانند آن.
35) خروج برای تهیه ی وسائل سوخت و پخت و پز و... .
36) خروج برای امتثال درخواست و امر والدین و یا پرستاری و رسیدگی به امور والدین و مدیر مافوق و معلم و ولی نعمت خود و سایر اقارب ذی حق.
37) خروج برای نماز جماعت اماماً و مأموماً.
38) خروج برای شرکت در جلسه ی امتحان مثل کنکور و آزمون ها و مصاحبه های مختلف شغلی.
39) خروج برای اجابت دعوت مؤمن مانند افطاری یا دعای ندبه صبحگاهی و... .
40) خروج برای حضور در محضر شخص محترم و لازم الاطاعه (عرفی) که دعوت یا احضار کرده است.
41) خروج برای کمک و نجات دادن از غرق شدن یا سوختن، ویرانی و حادثه دیدگان جاده ای و مانند آن.
42) خروج به خاطر جلوگیری از تلویث و تنجیس مسجد یا بدحال شدن معتکفین دیگر.
43) خروج برای هواخوری و انجام کار گروهی و ارائه ی مشاوره های لازم که قبلاً برنامه ریزی شده است.
44) خروج برای تحصیل خوراک و مواد غذایی جهت اطعام غیر و مهمانان و خانواده.
45) خروج برای مداوای مریض و تزریق آمپول، سرم، واکسن و مانند آن.
46) خروج برای برف روبی و رسیدگی به کار و نیازهای دیگر منزل.
47) خروج برای نمایشگاه کتاب و مانند آن که در بازه ی زمانی خاصی دایر است و ویژگی خاصی مانند عرضه انحصاری کتب مورد نیاز دارد.
48) خروج برای عیادت مریض (اعم از مؤمن و مسلم) و خانه ی سالمندان و مانند آن.
49) خروج برای استقبال و بدرقه ی مسافر خاص مثل حجاج و مهمانان محترم وشخصیت ها و... .
50) خروج به خاطر اعتقاد یا ظن به عدم صحت اعتکاف در حالی که پس از اندک زمانی، مثلاً سه ساعت بعد متوجه صحت آن شده است.
51) خروج برای رد یا اعلام و تعریف لقطه و ضاله و مال مسروقه و... .
52) خروج برای کمک به مظلوم و مؤمن و دفاع از مظلوم.
53) خروج برای مصاحبت و کمک به پیرزن و پیرمرد و مریض و افراد ضعیف و نابینا.
54) خروج برای زیارت مؤمن، والدین و صله ی رحم.
55) خروج برای ترویج و تبلیغ و منبر و توزیع نشریات دینی و... .
56) خروج برای احرام عمره نسبت به معتکف در مسجد الحرام.
57) خروج برای غسل مستحبی یا واجب.
58) خروج برای شناخت وقت نماز و اذان.
59) خروج برای زیارت ائمه ی اطهار (علیهم السلام)، امام زادگان و اهل قبور.
60) خروج برای شرکت در جلسه ی روضه و درس تعلیماً و تعلّماً.
61) خروج برای اذان گفتن در حیاط یا فضای خارج مسجد و یا برای پخش اذان برای مؤذن مسجد دیگری که معتکف شده است.
62) خروج برای تجهیز میت اعم از تغسیل و تشییع و تدفین و تلقین میت.
63) خروج برای اقامه ی نمازهای مستحبی وارد شده در مکان خاص مثل مسجد سهله و مسجد جمکران و مانند آن.
64) خروج برای انجام هر عمل مستحب یا راجح.
65) خروج برای انجام سعی بین صفا و مروه در عمره یا حج برای کسی که در مسجد الحرام معتکف شده.
66) خروج برای خرید اجناس کوپنی و سبد کالا و دستیابی به یک امتیاز محدود و موقت زمانی.
67) خروج برای ثبت نام خود یا افراد تحت تکفل در مدرسه و کلاس و کنکور و یا بردن فرزند و همسر به مدرسه و... .
68) خروج برای تلفن زدن و دیدار همسر و خانواده و ملاقات کننده.
69) خروج برای نماز جمعه ( اعم از امامت جمعه یا مأموم بودن) یا نماز جماعتی که جنبه تأثیر گذاری و حضور آن بیشتر از جماعت محل اعتکاف است و یا از فضیلت بیشتری به جهت مکانی برخوردار است.
70) دستگیری و کمک به ایتام و ضعفاء و رساندن بیمار و مصدوم به بیمارستان.
71) خروج برای امر به معروف و نهی از منکر.
72) خروج برای تدخین و مانند آن به منظور جلوگیری از آلودگی فضا و یا به جهت حیاء و حفظ شأن و مانند آن.
73) خروج برای شرکت در راهپیمایی و تظاهرات و رأی دادن برای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی و یا شوراهای محلی و مانند آن.
74) خروج برای احتمال زلزله و خوف فتنه و بیماری و... .
75) خروج برای مداوای مریض و تزریق آمپول، سرم و واکسن و مانند آن.
76) خروج برای جلوگیری از اسراف مثل بستن شیر آب منزل یا مانند آن.
77) خروج برای جلب یا احضار مأمور و به صورت اکراهی و اضطراری.
78) خروج برای شرکت در جلسه ی دادگاه برای ادای شهادت یا اقامه ی دعوی و یا دفاع از دعوی و یا انجام قضاوت و دادرسی و مقدمات لازمه ی آن.
79) خروج برای تحمل شهادت به درخواست دیگری.
80) خروج برای انجام امور مربوط به حضانت و شیر دهی فرزند.
81) خروج برای اصلاح ذات بین.
82) اعلام رضایت برای نجات زندانی و یا فرد تحت تعقیب و محکوم علیه.
جواب : 1) جایز نیست.
2) اگر به هیچ وجه امکان تأخیر انداختن موارد فوق نباشد، جایز است و باید به بیش از زمان لازم نباشد و صورت اعتکاف از بین نرود.
3) خیر جایز نمی باشد.
4) در فرض سؤال جایز است لکن واجب است مکث خارج از مسجد بیشتر از مقدار حاجت نباشد.
5) ضرورت و فوریت داشته باشد، خروج جایز است و نباید خروج بیش از زمان لازم باشد و به مقداری زیاد نباشد که صورت اعتکاف از بین برود.
6) اگر ضرورت و فوریت نداشته باشد، جایز نیست.
7) جایز نیست مگر ضرورت و فوریت پیدا کند.
8) چنان چه نتواند مانع از نجاست مسجد شود، جایز است.
9) خروج اگر برای انجام وضو یا غسل مستحبی باشد خلاف احتیاط است و اگر برای وضو (مقدمه برای نماز) یا غسل واجب باشد و نتواند در مسجد غسل کند، با دو قید سابق الذکر جایز است.
10) خیر جایز نیست.
11) خیر جایز نیست.
12) اشکال دارد مگر در حدّ ضرورت باشد با دو قید سابق الذکر.
13) جایز نیست.
14) جایز نیست.
15) جایز نیست.
16) جایز نیست.
17) جایز نیست.
18) جایز نیست.
19) اگر عدم خروج موجب ضرر قابل توجه به او می شود، خروج با دو قید سابق الذکر جایز است.
20) اعتکاف او باطل می شود.
21) اگر عدم خروج باعث ضرر مالی یا جانی یا عرضی به او می شود، با دو قید ذکر شده جایز است.
22) با دو قید ذکر شده جایز است.
23) خیر جایز نیست.
24) خیر جایز نیست مگر آنکه عدم تهیه ی موارد فوق به او ضرر بزند و ضرورت داشته باشد.
25) خیر جایز نیست.
26) اگر عمل به نذر یا رد امانت قابل تأخیر انداختن است، خروج جایز نیست.
27) بله با دو شرط سابق الذکر جایز است.
28) بله جایز است.
29) جایز است با دو شرط سابق الذکر.
30) جایز نیست.
31) با دو قید سابق الذکر، جایز است.
32) اگر ضرورت شرعی یا عرفی داشته باشد جایز است با دو قید سابق الذکر.
33) جایز نیست.
34) جایز نیست.
35) اگر برای تهیه ی غذای خودِ معتکف باشد که مورد حاجت و ضرورت است و طریق دیگری ندارد، خروج با دو قید سابق الذکر جایز است.
36) در صورتی که ضرورت داشته باشد با دو شرط سابق جایز است.
37) جایز نیست.
38) جایز نیست.
39) خیر جایز نیست.
40) خیر جایز نیست.
41) با دو قید سابق الذکر، جایز است.
42) چنان چه نتواند مانع از نجاست مسجد شود، جایز است.
43) جایز نیست.
44) جایز نیست.
45) در صورت ضرورت و توقف بر او، با دو قید سابق جایز است.
46) جایز نیست.
47) جایز نیست.
48) با دو قید سابق جایز است.
49) جایز نیست.
50) در صورت خروج ، اعتکافش اشکال دارد.
51) جایز نیست.
52) اگر آن دفاع بر او واجب باشد، با دو قید سابق جایز است.
53) در صورت توقف و ضروری بودن، با دو قید سابق جایز است.
54) در صورتی که در حد ضرورت باشد با دو قید سابق جایز است.
55) جایز نیست.
56) در صورت ضیق وقت و وجوب عمره، با دو قید سابق جایز است.
57) خروج برای انجام غسل مستحبی خلاف احتیاط است و برای انجام غسل واجب جایز است با دو قید سابق.
58) جایز نیست.
59) جایز نیست.
60) جایز نیست.
61) جایز نیست.
62) با دو قید سابق جایز است.
63) جایز نیست.
64) جایز نیست مگر به حد ضرورت برسد که با دو قید سابق جایز است.
65) در صورت ضرورت شرعی یا عرفی با دو قید سابق جایز است.
66) جایز نیست.
67) جایز نیست.
68) جایز نیست.
69) خروج برای نماز جمعه با دو قید مذکور جایز است.
70) در صورت توقف و ضرورت، با دو قید مذکور جایز است.
71) در صورت وجوب تعیینی بر او، با دو قید مذکور جایز است.
72) جایز نیست.
73) جایز نیست.
74) اگر خوف و بیم عقلانی باشد، با دو قید مذکور جایز است.
75) در صورت توقف و ضرورت، با دو قید مذکور جایز است.
76) با دو قید مذکور جایز است.
77) جایز است با دو قید مذکور.
78) اگر مکره یا مضطر باشد، با دو قید مذکور جایز است.
79) اگر ضرورت داشته باشد، با دو قید مذکور جایز است.
80) اگر عدم خروج مادر سبب تشنگی و گرسنگی فرزند می شود و راه دیگری وجود ندارد، با دو قید مذکور جایز است.
81) اگر ضرورت داشته باشد، با دو قید مذکور جایز است.
82) در صورت توقف و فوریت خروج و ضرورت آن با دو قید مذکور جایز است.
2) اگر به هیچ وجه امکان تأخیر انداختن موارد فوق نباشد، جایز است و باید به بیش از زمان لازم نباشد و صورت اعتکاف از بین نرود.
3) خیر جایز نمی باشد.
4) در فرض سؤال جایز است لکن واجب است مکث خارج از مسجد بیشتر از مقدار حاجت نباشد.
5) ضرورت و فوریت داشته باشد، خروج جایز است و نباید خروج بیش از زمان لازم باشد و به مقداری زیاد نباشد که صورت اعتکاف از بین برود.
6) اگر ضرورت و فوریت نداشته باشد، جایز نیست.
7) جایز نیست مگر ضرورت و فوریت پیدا کند.
8) چنان چه نتواند مانع از نجاست مسجد شود، جایز است.
9) خروج اگر برای انجام وضو یا غسل مستحبی باشد خلاف احتیاط است و اگر برای وضو (مقدمه برای نماز) یا غسل واجب باشد و نتواند در مسجد غسل کند، با دو قید سابق الذکر جایز است.
10) خیر جایز نیست.
11) خیر جایز نیست.
12) اشکال دارد مگر در حدّ ضرورت باشد با دو قید سابق الذکر.
13) جایز نیست.
14) جایز نیست.
15) جایز نیست.
16) جایز نیست.
17) جایز نیست.
18) جایز نیست.
19) اگر عدم خروج موجب ضرر قابل توجه به او می شود، خروج با دو قید سابق الذکر جایز است.
20) اعتکاف او باطل می شود.
21) اگر عدم خروج باعث ضرر مالی یا جانی یا عرضی به او می شود، با دو قید ذکر شده جایز است.
22) با دو قید ذکر شده جایز است.
23) خیر جایز نیست.
24) خیر جایز نیست مگر آنکه عدم تهیه ی موارد فوق به او ضرر بزند و ضرورت داشته باشد.
25) خیر جایز نیست.
26) اگر عمل به نذر یا رد امانت قابل تأخیر انداختن است، خروج جایز نیست.
27) بله با دو شرط سابق الذکر جایز است.
28) بله جایز است.
29) جایز است با دو شرط سابق الذکر.
30) جایز نیست.
31) با دو قید سابق الذکر، جایز است.
32) اگر ضرورت شرعی یا عرفی داشته باشد جایز است با دو قید سابق الذکر.
33) جایز نیست.
34) جایز نیست.
35) اگر برای تهیه ی غذای خودِ معتکف باشد که مورد حاجت و ضرورت است و طریق دیگری ندارد، خروج با دو قید سابق الذکر جایز است.
36) در صورتی که ضرورت داشته باشد با دو شرط سابق جایز است.
37) جایز نیست.
38) جایز نیست.
39) خیر جایز نیست.
40) خیر جایز نیست.
41) با دو قید سابق الذکر، جایز است.
42) چنان چه نتواند مانع از نجاست مسجد شود، جایز است.
43) جایز نیست.
44) جایز نیست.
45) در صورت ضرورت و توقف بر او، با دو قید سابق جایز است.
46) جایز نیست.
47) جایز نیست.
48) با دو قید سابق جایز است.
49) جایز نیست.
50) در صورت خروج ، اعتکافش اشکال دارد.
51) جایز نیست.
52) اگر آن دفاع بر او واجب باشد، با دو قید سابق جایز است.
53) در صورت توقف و ضروری بودن، با دو قید سابق جایز است.
54) در صورتی که در حد ضرورت باشد با دو قید سابق جایز است.
55) جایز نیست.
56) در صورت ضیق وقت و وجوب عمره، با دو قید سابق جایز است.
57) خروج برای انجام غسل مستحبی خلاف احتیاط است و برای انجام غسل واجب جایز است با دو قید سابق.
58) جایز نیست.
59) جایز نیست.
60) جایز نیست.
61) جایز نیست.
62) با دو قید سابق جایز است.
63) جایز نیست.
64) جایز نیست مگر به حد ضرورت برسد که با دو قید سابق جایز است.
65) در صورت ضرورت شرعی یا عرفی با دو قید سابق جایز است.
66) جایز نیست.
67) جایز نیست.
68) جایز نیست.
69) خروج برای نماز جمعه با دو قید مذکور جایز است.
70) در صورت توقف و ضرورت، با دو قید مذکور جایز است.
71) در صورت وجوب تعیینی بر او، با دو قید مذکور جایز است.
72) جایز نیست.
73) جایز نیست.
74) اگر خوف و بیم عقلانی باشد، با دو قید مذکور جایز است.
75) در صورت توقف و ضرورت، با دو قید مذکور جایز است.
76) با دو قید مذکور جایز است.
77) جایز است با دو قید مذکور.
78) اگر مکره یا مضطر باشد، با دو قید مذکور جایز است.
79) اگر ضرورت داشته باشد، با دو قید مذکور جایز است.
80) اگر عدم خروج مادر سبب تشنگی و گرسنگی فرزند می شود و راه دیگری وجود ندارد، با دو قید مذکور جایز است.
81) اگر ضرورت داشته باشد، با دو قید مذکور جایز است.
82) در صورت توقف و فوریت خروج و ضرورت آن با دو قید مذکور جایز است.
اعتکاف
سوال : خواهشمند است که به سؤالات ذیل پیرامون مسئله ی اعتکاف پاسخ دهید:
1. اگر در حین اعتکاف، معتکف شک کند که قسمتی از محل جزء مسجد هست یا خیر، آیا می تواند به آن قسمت وارد شود؟
2. در هنگام خروج از مسجد از چه مکان هایی نمی توان عبور کرد؟
3. آیا هنگام خروج از مسجد (در صورتی که خروج جایز باشد)، قصد برگشت شرط است؟
4. آیا کسی که نذر کرده است تا معتکف شود، می تواند در مکانی که اعتکاف در آن رجایی است معتکف شود؟
5. آیا معتکفی که محتلم شده است باید سریعاً مسجد را ترک کند یا می تواند تأخیر کند؟ آیا تأخیر شرایطی دارد؟
1. اگر در حین اعتکاف، معتکف شک کند که قسمتی از محل جزء مسجد هست یا خیر، آیا می تواند به آن قسمت وارد شود؟
2. در هنگام خروج از مسجد از چه مکان هایی نمی توان عبور کرد؟
3. آیا هنگام خروج از مسجد (در صورتی که خروج جایز باشد)، قصد برگشت شرط است؟
4. آیا کسی که نذر کرده است تا معتکف شود، می تواند در مکانی که اعتکاف در آن رجایی است معتکف شود؟
5. آیا معتکفی که محتلم شده است باید سریعاً مسجد را ترک کند یا می تواند تأخیر کند؟ آیا تأخیر شرایطی دارد؟
جواب : 1) چنان چه آن قسمت عرفاً جزئی از مسجد محسوب می شود ورود معتکف به آن قسمت اشکال ندارد.
2) احتیاط استحبابی آن است که از نزدیک ترین راه در خارج از مسجد برای مقصدش برود.
3) خیر شرط نیست ولیکن برگشت لازم است اگر که نذر اعتکاف کرده باشد یا خروج در روز سوم باشد.
4) خیر، طبق نظر معظم له تنها در مساجد اربعه و مسجد جامع آن شهر اعتکاف جایز است.
5) بله باید سریعاً مسجد را ترک کند زیرا ماندن جنب در مسجد جایز نیست.
2) احتیاط استحبابی آن است که از نزدیک ترین راه در خارج از مسجد برای مقصدش برود.
3) خیر شرط نیست ولیکن برگشت لازم است اگر که نذر اعتکاف کرده باشد یا خروج در روز سوم باشد.
4) خیر، طبق نظر معظم له تنها در مساجد اربعه و مسجد جامع آن شهر اعتکاف جایز است.
5) بله باید سریعاً مسجد را ترک کند زیرا ماندن جنب در مسجد جایز نیست.
اعتکاف
سوال : آيا مى توان هنگام اعتكاف براى غسل مستحبى از مسجد خارج شد؟ براى شستن دست ها بعد از غذا خوردن چطور؟
جواب : خروج براى غسل مستحبی خلاف احتياط است و اگر شستن دست ها از ضروريات عرفى باشد جايز است، لكن واجب است مكث خارج از مسجد بيشتر از مقدار حاجت نباشد.
اعتکاف بقصد رجاء
سوال : اعتکاف در مساجد غیر جامع به قصد رجاء جایز است؟
جواب : بله، جایز است لیکن احکام لزومی اعتکاف را ندارد.
نماز جمعه
سوال : در منطقه ما نماز جمعه برگزار نمی شود زیرا شرایط نماز جمعه وجود ندارد. چنانچه بخواھیم اعتکاف کنیم کجا باید اعتکاف کنیم؟ در دھات ما چھار مسجد هست ولی در ھیچ کدام نماز جمعه برگزار نمی شود و عنوان مسجد جامع بر ھیچکدام ثابت نیست؟
جواب : شرط اعتكاف برقرارى نماز جمعه نيست بلكه شرط آن است كه مسجد جامع شهر باشد.
اعتکاف
سوال : در روستا ما نماز جمعه برقرار نمی شود و برای صحت اعتکاف شرط است که مسجدی باشد که در آن نماز جمعه برقرار شود پس آیا در روستا ما اعتکاف درست است؟
جواب : یکی از شرایط صحت اعتکاف آن است که در یکی از مساجد اربعه (مسجد الحرام ـ مسجد النبی ـ مسجد کوفه ـ مسجد بصره) یا در مسجد جامع شهر یا روستا باشد یعنی مسجدی که اقشار مختلف مردم در آنجا نماز می خوانند و غیر مسجد جامع مانند مسجد محله و بازار کفایت نمی کند لذا اگر در روستای شما مسجد جامع باشد اعتکاف در آنجا صحیح است.